Συνέντευξη της Κατερίνας Περιστέρη στην Ντίνα Σύρπου
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών και επικεφαλής των ανασκαφών στην Αμφίπολη, Κατερίνα Περιστέρη, μιλά αποκλειστικά στην «R» και αποκαλύπτει τα μυστικά του λόφου Καστά.
Ο «γόρδιος δεσμός» της Αμφίπολης θα λυθεί μέσα από τη μελέτη της ιστορικής διαδρομής του ίδιου του ταφικού συγκροτήματος. Τα κομμάτια που λείπουν από το δυσεπίλυτο αρχαιολογικό παζλ θα συμπληρωθούν μόνο μέσα από την προσεκτική έρευνα των διαφορετικών φάσεων αυτού του οικουμενικού μνημείου και όχι από την απλή ανάλυση του σκελετικού υλικού
Μιλώντας μάλιστα αποκλειστικά στη Realnews, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών δήλωσε ξεκάθαρα: «Σημασία έχει το μνημείο και όχι οι... σκελετοί»
«Το μνημείο αυτό "μιλάει" από μόνο του και πρέπει να μπορούμε να το διαβάσουμε. Όποιος ξέρει, όποιος μπορεί...», σημειώνει με έμφαση η Κ.Περιστέρη. Πρέπει να εστιάσουμε στο ίδιο το μνημείο και όχι στα κόκαλα, που για εμένα δεν σημαίνουν πολλά. Δεν μπορείς να χρονολογήσεις από τους νεκρούς. Για εμένα οι σκελετοί δεν έχουν νόημα. Αποπροσανατολίζουν την έρευνα. Στο ίδιο το μνημείο θα βρούμε τις απαντήσεις. Αυτό πρέπει να ψάξουμε.»
«Πρόκειται για ένα ταφικό συγκρότημα, όπως το χαρακτηρίζω εγώ, με μοναδικό οικουμενικό χαρακτήρα, αφού έχει πολιτισμικά στοιχεία από τη Μακεδονία, την Ασία και την Αίγυπτο», υπογραμμίζει η Κ.Περιστέρη. «Είναι σίγουρο ότι η παραγγελία που δόθηκε ήταν για την ταφή ενός πολύ σημαντικού ατόμου. Όλοι αυτοί οι τόνοι μαρμάρου για να μεταφερθούν από τη Θάσο στην Αμφίπολη κόστισαν τεράστια ποσά. Στο μνημείο εξάλλου ήταν βέβαιο ότι γίνονταν τελετές για τον αφηρωισμένο νεκρό. Είναι δυνατόν να ήταν ένας απλός νεκρός;»
Δύο μήνες τώρα, μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της ανασκαφής, η Κ.Περιστέρη και η ομάδα της έχουν επικεντρωθεί στην προσεκτική μελέτη των διαφορετικών ιστορικών φάσεων του μνημείου. Γιατί θεωρούν ότι μόνο μέσα από αυτή την αναζήτηση υπάρχει πιθανότητα να προκύψει το όνομα του «διάσημου» νεκρού.
«Το μνημείο αυτό έχει ζωή που ξεκινάει από το τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ., δηλαδή μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και φθάνει μέχρι τη ρωμαϊκή εποχή»,
υπογραμμίζει. «Εμείς μελετάμε σε τι φάσεις έχει δεχθεί επεμβάσεις. Ποιοι και πότε έκλεισαν τους ενδιάμεσους τοίχους. Γιατί πιστεύουμε ότι στην αρχή το μνημείο ήταν ανοικτό. Τότε, θα πρέπει να μπήκαν οι τυμβωρύχοι, δίχως να αποκλείεται κάποιοι να κατάφεραν να διεισδύσουν και αργότερα.»
'Οταν πάντως τη ρωτάμε αν την αιφνιδίασε το πόρισμα της ανθρωπολογικής μελέτης που κάνει λόγο για σκελετικό υλικό πέντε ατόμων, είναι κατηγορηματική: «Εμένα το θέμα "σκελετοί" δεν μου λέει τίποτε».
«Ήταν τόσο "αναστατωμένος" ο χώρος που δεν μπορείς να βγάλεις πολλά συμπεράσματα», τονίζει. «Οι τυμβωρύχοι είχαν ρημάξει τα πάντα. Γιατί, όπως αντιλαμβάνεστε, στο νεκρικό θάλαμο όπου έψαχναν τους μεγάλους θησαυρούς έγινε η μεγάλη ζημιά, η τεράστια καταστροφή. Γι' αυτό χρειάζεται μια σωστή και ήρεμη μελέτη. Είναι πολλές οι υποθέσεις εργασίας που μπορούμε να κάνουμε. Μπορεί οι σκελετοί να ήταν κατάλοιπα θυσιών, μπορεί να προέρχονται ακόμη και από αρχαιοκάπηλους. Άλλωστε, το σκελετικό υλικό δεν βρισκόταν σε ένα σημείο. Ποιος είναι ο κύριος νεκρός; Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι σκελετικού υλικού από το νεκρό που βρέθηκε πιο χαμηλά από τους υπόλοιπους, δηλαδή κοντά στο δάπεδο και ανήκει σε έναν κοντούλη 1,60μ και αυτού, όμως, τον σκελετό τον είχαν ανακατέψει οι τυμβωρύχοι. Και έπειτα, αν πράγματι ήταν πολύτιμος ο νεκρός, μπορεί ακόμη και να τον είχαν πάρει.»
Το λιοντάρι και ο Δεινοκράτης
Ο ταφικός περίβολος, όπως και το κυρίως μνημείο, φέρει την υπογραφή του διάσημου αρχιτέκτονα της εποχής και προσωπικού φίλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Δεινοκράτη.
«Έχει χρησιμοποιηθεί το ίδιο υλικό, το μάρμαρο Θάσου, ενώ έχει ακολουθήσει και η ίδια τεχνοτροπία», σημειώνει. «Ο τάφος είναι αναπόσπαστο κομμάτι του περιβόλου. Στα πλαϊνά τμήματα του εσωτερικού τάφου συναντάμε ακριβώς το ίδιο μάρμαρο, ενώ σκεφτείτε ότι, ακόμη και τα ίδια γείσα που υπάρχουν, στον τριών μέτρων ύψους ταφικό περίβολο, παρατηρούνται σε μικρογραφία στο υπέροχο μαρμάρινο επιστύλιο πάνω από τις Καρυάτιδες.»
Απατώντας μάλιστα σε όλους εκείνους που αμφισβήτησαν την εκτίμηση της ανασκαφικής ομάδας, ότι ο λέων της Αμφίπολης βρισκόταν στην κορυφή του τύμβου, είναι ξεκάθαρη:
«Είμαστε απόλυτα βέβαιοι. Άλλωστε, ανακαλύψαμε το σημείο όπου ήταν στημένο το λιοντάρι στην κορυφή του τύμβου, ενώ, όταν βγάζαμε τα χώματα για να αποκαλύψουμε τον περίβολο, βρήκαμε κάποια κομμάτια του λιονταριού. Γιατί, κατά τις επιδρομές διάφορων θρακικών φύλων αλλά και των Ρωμαίων, στην προσπάθειά τους να κατεβάσουν το λιοντάρι, το τεμάχισαν. Δεν είναι τυχαίο ότι βρήκαμε τμήματά του ακόμη και στον Στρυμόνα.»
Όπως μας αποκαλύπτει, μάλιστα, η Κ.Περιστέρη, μαρμάρινα κομμάτια που αφαιρέθηκαν από το ταφικό συγκρότημα χρησιμοποιήθηκαν στους μετέπειτα ρωμαϊκούς, βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους σε αρκετά αρχαία κτίσματα της Αμφίπολης, αλλά και στα φράγματα του Στρυμόνα.
Η «μοναξιά» του ξεκινήματος
Την περίοδο των Χριστουγέννων, οπότε η Κ.Περιστέρη έλειψε με άδεια στη Γαλλία, της δόθηκε η ευκαιρία να κάνει δύο διαλέξεις στο Παρίσι κι εκεί, όπως τονίζει με παράπονο, διέκρινε το θαυμασμό αλλά και το σεβασμό των ξένων συναδέλφων της για τη σπουδαία ανακάλυψη. Δυστυχώς, όμως, δεν είχε την ίδια αντιμετώπιση στη χώρα μας. Και αυτό ήταν κάτι που την πλήγωσε.
«Με πίκραναν πολλά», παραδέχεται η ίδια. «Γιατί όταν αγαπάς τη δουλειά σου κι έχεις μεράκι, πληγώνεσαι. Το 2012, όταν ξεκίνησα την ανασκαφή, μη φανταστείτε ότι είχαμε πολλούς συμπαραστάτες. Μας έβλεπαν λίγο σαν...Δον Κιχώτες. Μου έλεγαν οι συνάδελφοί μου: Ε, τι ψάχνεις εκεί, δεν έχει τίποτε. Τι κάνεις, ένα νεκρό τοπίο είναι. Εγώ, όμως, είχα επιμονή και... μύτη και δικαιώθηκα. Εκεί πάντως που πραγματικά σοκαρίστηκε ήταν κατά την επίσημη παρουσίαση της ανασκαφής στο υπουργείο Πολιτισμού στην Αθήνα. Εκείνη την "αποφράδα μέρα" της 29ης Νοεμβρίου θα τη θυμάμαι πάντα», σημειώνει. «Δεν ήταν για το καλό της ανασκαφής αυτό που συνέβη. Δέχθηκα μια "στημένη" επίθεση που με πίκρανε πολύ.»
Η πολιτική «εκμετάλλευση»
Η ίδια ξεκαθαρίζει, για πρώτη φορά, τη δική της θέση πάνω στις επικρίσεις που δέχθηκε από εκείνους που θεώρησαν ότι συναινούσε στην πολιτική εκμετάλλευση της ανασκαφής για την οποία τους κατηγορούσαν:
«Όταν είσαι αρχαιολόγος και δουλεύεις πάνω σ' αυτό που αγαπάς, κάνεις υπομονή και ανέχεσαι πολλά πράγματα για να ολοκληρωθεί η ανασκαφή.» «Ο πολιτισμός είναι πάντα ανεξάρτητος και υπεράνω πολιτικής», τονίζει η Κ.Περιστέρη. «Πιστεύω ότι η αρχαιολογία και ο πολιτισμός δεν έχουν καμία πολιτική ή -πολύ περισσότερο- κομματική σφραγίδα. Η εκάστοτε πολιτική ηγεσία πρέπει να σέβεται το έργο του αρχαιολόγου, να προσπαθεί να τον βοηθήσει και ταυτόχρονα να τον αφήνει ελεύθερο να δημιουργεί. Πιστεύω ότι όλοι οι πολιτικοί θα πρέπει να σκύψουν με αγάπη πάνω από μια τέτοια ανασκαφή. Ένα τέτοιο μνημείο δεν μπορεί κανένας πολιτικός να το καπηλευθεί. Ο πολιτισμός -και μάλιστα ένα τέτοιο εύρημα- νομίζω ότι ενώνει όλους τους Έλληνες και προβάλλει την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο.»
Όσο για την επικοινωνιακή πολιτική που ακολουθήθηκε, πολλές φορές την έβρισκε αντίθετη. «Ήταν στιγμές που ήθελα να μοιραστώ αυτά τα υπέροχα ευρήματα που αντίκριζα με τους άλλους ανθρώπους. Σκεφτείτε ότι όταν ανακαλύψαμε τις Καρυάτιδες, είχα ξεσπάσει σε κλάματα. Δεν είχα εγώ όμως την ευθύνη της επικοινωνίας», δηλώνει η Κ.Περιστέρη.
Εφημερίδα Real News
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου