Επτά Έλληνες αστρονόμοι και αστροφυσικοί μιλούν για την ανακάλυψη επτά «γήινων» εξωπλανητών

Άκρως σημαντική και συναρπαστική χαρακτηρίζουν οι Έλληνες επιστήμονες του Διαστήματος την ανακάλυψη επτά «γήινων» εξαπλανητών γύρω από το άστρο Trappist-1, σε απόσταση «μόλις» 39 ετών φωτός.

Μία ανακάλυψη που όχι μόνο εμπεδώνει πλέον την πεποίθηση των επιστημόνων ότι η Γη δεν είναι μοναδική στο σύμπαν, αλλά ενισχύει και την πεποίθηση αρκετών ότι είναι απλώς θέμα χρόνου να βρεθεί κάποια μορφή ζωής κάπου «εκεί έξω». Επτά διακεκριμένοι Έλληνες αστρονόμοι, αστροφυσικοί και ειδικοί του Διαστήματος -τόσο της Ελλάδας όσο και της διασποράς- σχολιάζουν την ανακάλυψη… Επτά Έλληνες αστρονόμοι και αστροφυσικοί εξηγούν τη σημασία της ανακάλυψης των επτά «γήινων» εξωπλανητών για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής.

Σταμάτης Κριμιζής, Ακαδημαϊκός, Ομότιμος Διευθυντής Προγραμμάτων της NASA, Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ και επικεφαλής ερευνητής στα διαστημόπλοια Voyager 1 και 2: «Πολύ ενδιαφέρουσα ανακάλυψη, αλλά δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι βρέθηκε κάποια αδελφή Γη». (…) η ανακάλυψη είναι πολύ ενδιαφέρουσα, διότι δείχνει πως είναι δυνατό να υπάρχει τεράστιος αριθμός πλανητών του μεγέθους της Γης. Αλλά δεν μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κάποια αδελφή Γη βρέθηκε γύρω στο Trappist-1 και ότι τα εγγόνια μας θα κάνουν εκεί διακοπές σε δύο-τρεις γενεές!

Αθηνά Κουστένη, Διευθύντρια Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) και στο Αστεροσκοπείο του Παρισιού, με ειδίκευση στην Πλανητολογία: «Η ύπαρξη κατοικήσιμων κόσμων είναι σήμερα πια ένα σημαντικό θέμα της έρευνας». Θεωρώ ότι αυτή η ανακάλυψη είναι πολύ σημαντική γιατί φέρνει νέους στόχους στην αναζήτησή μας για τους «κατοικήσιμους» κόσμους γύρω από άλλα άστρα.

Κανάρης Τσίγκανος, Καθηγητής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τέως διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών: «Για το ερώτημα της ύπαρξης νοήμονος ζωής θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ περισσότερο». Η πρόσφατη δημοσίευση της ανακάλυψης, ότι επτά νέοι εξωπλανήτες περιστρέφονται γύρω από ένα ερυθρό νάνο, δηλαδή ένα αστέρι χαμηλότερης θερμοκρασίας από το Ήλιο μας, σε απόσταση περί τα 40 έτη φωτός από το ηλιακό μας σύστημα στον Αστερισμό του Υδροχόου, δεν εξέπληξε την επιστημονική κοινότητα.  Τελευταίο και πιο δύσκολο θα παραμείνει, ωστόσο, το ερώτημα της ύπαρξης νοήμονος ζωής στην απεραντοσύνη του Γαλαξία μας. Αλλά γι’ αυτό θα χρειαστεί να περιμένουμε πολύ περισσότερο…

Βασίλης Χαρμανδάρης, Διευθυντής Ινστιτούτου Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, καθηγητής Παρατηρησιακής Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης: (…) Είναι ιδανικοί στόχοι για να μελετηθούν συστηματικά με τα μεγάλα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια, για να διαπιστωθεί ότι όντως πρόκειται για κόσμους παρόμοιους με τον δικό μας. Ήδη, έχουν διαπιστωθεί διαφορές, που κάνουν αρκετούς επιστήμονες σκεπτικούς. Οι πλανήτες πρέπει να δέχονται μεγάλες παλιρροϊκές δυνάμεις από τον κοντινό αστέρα, με αποτέλεσμα η περιφορά τους γύρω από τον Trappist-1 και η περιστροφή γύρω από τον άξονά τους να έχουν την ίδια περίπου περίοδο. Έτσι, θα έχουν στραμμένη πάντα την ίδια πλευρά προς τον αστέρα, ενώ η άλλη θα παραμένει πάντοτε σκοτεινή. Αν κάποιοι από αυτούς έχουν ατμόσφαιρα, όπως εικάζεται, θα έχουμε ακραίες θερμοκρασιακές διαφορές και έντονους ανέμους. Αυτό δεν αποκλείει την ύπαρξη ζωής, αλλά δημιουργεί σίγουρα μη γήινες συνθήκες. Ένα επιπλέον ερώτημα είναι πόσο ευσταθές μπορεί να είναι ένα τέτοιο σύστημα, στο οποίο οι πλανήτες βρίσκονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλο, ασκώντας σημαντικές έλξεις μεταξύ τους. Υπολογισμοί που ήδη έγιναν, δείχνουν ότι θα είναι ασταθές και υπάρχει σημαντική πιθανότητα να έχει διαλυθεί σε ένα δισεκατομμύριο χρόνια από σήμερα.

Πάνος Πάτσης, Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Αστρονομίας και Εφηρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών: «Ιδανικοί στόχοι για περαιτέρω συστηματική μελέτη οι νέοι εξωπλανήτες». (…) Είναι ιδανικοί στόχοι για να μελετηθούν συστηματικά με τα μεγάλα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια, για να διαπιστωθεί ότι όντως πρόκειται για κόσμους παρόμοιους με τον δικό μας. Ήδη έχουν διαπιστωθεί διαφορές, που κάνουν αρκετούς επιστήμονες σκεπτικούς. Οι πλανήτες πρέπει να δέχονται μεγάλες παλιρροϊκές δυνάμεις από τον κοντινό αστέρα, με αποτέλεσμα η περιφορά τους γύρω από τον Trappist-1 και η περιστροφή γύρω από τον άξονά τους να έχουν την ίδια περίπου περίοδο. Έτσι θα έχουν στραμμένη πάντα την ίδια πλευρά προς τον αστέρα, ενώ η άλλη θα παραμένει πάντοτε σκοτεινή. Αν κάποιοι από αυτούς έχουν ατμόσφαιρα, όπως εικάζεται, θα έχουμε ακραίες θερμοκρασιακές διαφορές και έντονους ανέμους. Αυτό δεν αποκλείει την ύπαρξη ζωής, αλλά δημιουργεί σίγουρα μη γήινες συνθήκες…

Κλεομένης Τσιγάνης, Επίκουρος καθηγητής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής στο Τμήμα Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης: «Το πλέον συναρπαστικό εξωηλιακό σύστημα πλανητών που έχει ανακαλυφθεί». (…) Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τη δημιουργία και τη διατήρηση βιόσφαιρας, παρόμοιας με τη γήινη. Επομένως, κατά τη γνώμη μου, το σημαντικότερο συμπέρασμα που προκύπτει από την ανακάλυψη του Trappist-1 – πέρα από τη δυνατότητα συγκριτικής ανάλυσης των ατμοσφαιρών τους – αλλά και από άλλες, πρόσφατες, ανακαλύψεις «γήινων» πλανητών, είναι ότι τέτοιοι πλανήτες δεν είναι και τόσο ασυνήθιστοι όσο πιστεύαμε πριν από μερικά χρόνια, όταν η τεχνολογία απλά δεν μας επέτρεπε να τους εντοπίσουμε. Έτσι, οι πιθανότητες να βρεθούν σύντομα και άλλοι γήινοι πλανήτες, σε πιο φιλικά περιβάλλοντα, διαφαίνονται πια πολύ πιο ευνοϊκές.

Αλέξης Δεληβοριάς, Αστρονόμος Ευγενιδείου Πλανηταρίου: «Μέσα στα επόμενα 20-30 χρόνια είναι πιθανό να ανακαλύψουμε μικροβιακές μορφές ζωής σε εξωπλανήτες». (…) Θεωρώ σχεδόν βέβαιο ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, που θα εκτοξευθεί το 2018, έχει την ικανότητα να ανιχνεύσει αυτές τις ενώσεις, αλλά και να προσδιορίσει τις ατμοσφαιρικές συνθήκες αυτών των πλανητών, που επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της ζωής. Ας μην ξεχνάμε, ωστόσο, ότι η ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη που θα μπορούσε να φιλοξενεί ζωή, δεν ισοδυναμεί με την ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη που όντως φιλοξενεί ζωή. Με αυτά τα δεδομένα, θεωρώ πιθανό ότι θα ανακαλύψουμε τις αποδείξεις για την ύπαρξη μικροβιακών μορφών ζωής σε αυτούς ή και σε άλλους εξωπλανήτες μέσα στα επόμενα 20-30 χρόνια το πολύ.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ