Γαλάτιστα Χαλκιδικής: Περιοχή με ιδιαίτερο ελαιοκομικό ενδιαφέρον: Υπεραιωνόβιες ελιές και δύο ποικιλίες: Μαυρολιά και Λευκολιά

 

Του καθηγητή Γεωπονίας, Αθανασίου Ρούμπου, perin.thos@hotmail.com

Η περιοχή της Γαλάτιστας παρουσιάζει ιδιαίτερο ελαιοκομικό ενδιαφέρον. 

Στην πεδιάδα που διασχίζεται από τον Ανθεμούντα ποταμό υπάρχουν εκτεταμένοι ελαιώνες, που περιλαμβάνουν αρκετά υπεραιωνόβια ελαιόδενδρα. Το ιδιαίτερο ελαιοκομικό ενδιαφέρον αφορά την ύπαρξη δύο τοπικών ποικιλιών:

            - την Μαυρολιά ή Γαλατσιάνικη ή Γλάτιστας ή Αγίου Όρους

και

            - την Λευκολιά.

Η ποικιλία Γαλάτιστας είναι η πρωιμότερη ποικιλία ελιάς που υπάρχει, ο καρπός ωριμάζει από τον Σεπτέμβριο μήνα, ξεπικρίζει γρήγορα και εύκολα. Εντοπίσθηκε και πολλαπλασιάσθηκε από τον φυτωριούχο Χαρ. Σφακιανάκη από τα Βασιλικά Θεσσαλονίκης ήδη από την δεκαετία το 1970 και σημαντικός αριθμός δένδρων αυτής της ποικιλίας έχει φυτευθεί στον νομό Μαγνησίας σε αγρούς της Ι. Μ. Φλαμπουρίου Πηλίου.

Η ποικιλία Λευκολιά είναι ποικιλία που ομοιάζει αρκετά με την ποικιλία Χονδρολιά Χαλκιδικής. Σε σχέση με αυτή είναι πιο ανθεκτική στο κρύο και ο καρπός της ελαφρώς μικρότερος. Τείνει υπό εξαφάνιση.

Την περιοχή είχα μελετήσει και καταγράψει στοιχεία στην δεκαετία του 1980 με την βοήθεια του Μιχ. Νταλού, πατέρα του μαθητού μου Εμμ. Νταλού, από την Γαλάτιστα.

Αγιορείτικα έγγραφα του 18ου αιώνα έχουν αφιερώσεις ελαιόδενδρων στην Γαλάτιστα σε αθωνικές μονές (κυρίως στην Ξηροποτάμου). Κάποια από αυτά τα αιωνόβια δένδρα υπάρχουν μέχρι σήμερα!!! Η ηλικία τους, μόνο από ειδικούς μπορεί να προσδιορισθεί, ωστόσο κάποια φαίνονται για άνω των 300 ετών.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ