Οι πρωταθλητές μνήμης σας διδάσκουν πώς να θυμάστε αριθμούς και ονόματα

Αν δυσκολεύεστε να συγκρατήσετε ονόματα, διευθύνσεις, αριθμούς τηλεφώνων κλπ., αυτές οι συμβουλές νευροχειρουργών θα σας φανούν πολύ χρήσιμες

Η μνήμη, ειδικά σε ανθρώπους που έχουν πολλές υποχρεώσεις να διεκπεραιώσουν καθημερινά, συμβαίνει συχνά να περνά από 40 κύματα. Άλλος ξεχνά ονόματα, άλλος αριθμούς τηλεφώνων, άλλος τα κλειδιά του, άλλος το κινητό του, κάποιος μπορεί να ξεχνά το μάτι της κουζίνας αναμένο ή τον θερμοσίφωνα ανοιχτό για ώρες. Επειδή από το πιο απλό μέχρι το πιο σοβαρό είναι τουλάχιστον εκνευριστικό να ξεχνάμε πράγματα διαρκώς, οι New York Times μίλησαν με «πρωταθλητές μνήμης» και «νευροχειρουργούς» για το πώς μπορούμε να κρατήσουμε τη μνήμη μας σε εγρήγορση. 

Η δύναμη των μνημονικών τεχνικών

Το 1648 ο ιστορικός Johann Winkelmann ανέπτυξε τη μνημονική τεχνική «Major System». Στο βιβλίο του «Moonwalking with Einstein» ο συγγραφέας Joshua Foer  περιέγραψε αυτό το σύστημα ως ένα κρυπτογραφημένο κώδικα που μετατρέπει τους αριθμούς σε γράμματα και φωνητικούς ήχους. Από εκεί, μπορούν να προκύψουν λέξεις και εικόνες. Κάποιες από αυτές, χωρίς αμφιβολία, θα είναι αινιγματικές και θα χρειάζονται περαιτέρω επεξεργασία. Άλλες θα περιέχουν αναγραμματισμούς και λάθη. Αυτό το σύστημα είναι φτιαγμένο να εγείρει τη φαντασία, όχι να φτιάχνει ακριβείς αναπαραστάσεις.

Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα, ο αριθμός 19, για παράδειγμα, είναι TP, TB, DP, ή DB. Από αυτούς τους δυαδικούς συνδυασμούς γραμμάτων, υπάρχουν πολλά οπτικά στοιχεία που μπορούν να ταιριάξουν με τις λέξεις χαρτί τουαλέτας (toilet paper), φυματίωση (tuberculosis) κ.ά. 

Κάποιοι θα μπορούσαν να πουν ότι η τεχνική του «Major System» είναι εξίσου πολύπλοκη με το να θυμάται κανείς τα ψηφία ενός τηλεφωνικού αριθμού. Γι' αυτό, όσοι ασχολούνται με τα πρωταθλήματα μνήμης, συνδυάζουν το «Major System» με μία ακόμη τεχνική, την «Method of Loci» ή «MoL». 

Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Αρχαία Ελλάδα αλλά έγινε ευρέως γνωστή στο βιβλίο «Τέχνη της Μνήμης» της Frances A. Yates το 1966. Η τεχνική που αποκαλείται και «Παλάτι της Μνήμης», η MoL επιτάσσει να τοποθετούμε αντικείμενα σε ένα οικείο μέρος. Σε αυτή την περίπτωση, τι καταλληλότερο από το σπίτι μας. Ο Foer προτείνει να μπούμε από την πόρτα, να κοιτάξουμε αριστερά και δεξιά και από κάτω προς τα πάνω και να «αιχμαλωτίζουμε» αντικείμενα με τη ματιά μας. 

Κάθε αντικείμενο θα αντιστοιχεί σε ένα αριθμητικό ψηφίο. Το μόνο που χρειάζεται είναι εξάσκηση. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι  ο αριθμομνήμων Gary Shang κάποτε χρησιμοποίησε την τεχνική MoL για να αποστηθίσει 65.536 ψηφία. 

Πώς λειτουργούν οι μνημονικές τεχνικές 

Κι αν για κάποιους το δυνατό μνημονικό δεν είναι και τόσο μεγάλης σημασίας, ίσως αλλάξουν άποψη αν σκεφτούν ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι χάρη στη μνήμη τους κατάφεραν να επιβιώσουν, αφού έπρεπε να θυμούνται ποιες περίοδοι του έτους είναι καλύτερες για σπορά ή πότε θα έπρεπε να μετοικήσουν για να επιζήσουν των καιρικών αλλαγών. 

Με αυτή την άποψη συμφωνεί και ο Nicco Reggente, γνωσικός νευροεπιστήμονας. «Από την άποψη της εξελικτικής ιεράρχησης προτεραιοτήτων, νομίζω πως όλα αυτές οι τεχνικές προκύπτουν από την ανάγκη να "φιλτράρουμε" τα εισερχόμενα στον εγκέφαλό μας ερεθίσματα, διαδικασία σημαντική για τη συνέχεια της ύπαρξής μας», δηλώνει. 

Ακόμη και σήμερα, οι αναπαραστάσεις των αισθήσεων οδηγούν τη μνήμη με τρόπους που η απλή απομνημόνευση δεν μπορεί. Αυτό εξηγεί για οι οπτικές μνημονικές τεχνικές, όπως η MoL, είναι τόσο αποτελεσματικές: επειδή το γνωστικό μας σύστημα ήταν ρυθμισμένο πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια να λειτουργεί καλύτερα με οπτικές και χωρικές αναπαραστάσεις. 

Πώς να θυμάστε ονόματα 

Σύμφωνα με τους διάφορους πρωταθλητές μνήμης, το «μυστικό» για να θυμάστε πιο εύκολα τα ονόματα δεν είναι καν μυστικό, είναι ζήτημα συγκέντρωσης. Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να εστιάσετε σε ένα χαρακτηριστικό του ανθρώπου με τον οποίο μιλάτε, το οποίο με τον δικό του τρόπο θα σας παραπέμπει στο όνομά του. Για παράδειγμα, η Ειρήνη με το κίτρινο φουλάρι (Ει-ρή-νη/κί-τρι-νο). 

Στον κόσμο της ψυχολογίας, υπάρχει ένα περίεργο παράδειγμα που εξηγεί πώς λειτουργεί αυτό το παράδοξο, και ονομάζεται «Baker/baker paradox». Ψυχολόγοι διεξήγαγαν έρευνα, δείχνοντας τη φωτογραφία ενός άνδρα με το όνομα «Baker» και το επάγγελμα του φούρναρη (baker). Η έρευνα κατέληξε ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες μπόρεσαν πιο εύκολα να θυμηθούν το επάγγελμα του άντρα, επειδή στο άκουσμά του έπλασαν εικόνες στο μυαλό τους με τον Baker εν δράσει. 

Πώς να θυμάστε αριθμούς

Για όσους παίρνουν μέρος σε διαγωνισμούς μνήμης, το «Major System» μαζί με την τεχνική MoL είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος να θυμούνται εκατοντάδες ή και χιλιάδες αριθμούς. 

Ένα πολύ εύκολο τρικ που πιθανόν να χρησιμοποιείτε ήδη, είναι το «κόψιμο» των ψηφίων. Για παράδειγμα, έναν τηλεφωνικό αριθμό, δεν το γράφουμε ποτέ μονοκόμματα, αφήνουμε κενά ανάμεσα στα ψηφία. Το ίδιο ισχύει και για τους αριθμούς καρτών. «Κόβωντας» τα ψηφία και συνδυάζοντάς τα με κάτι που ο καθένας αγαπά να κάνει μέσα στη μέρα του, είναι πολύ πιο εύκολο να συγκρατήσουμε τέτοιες πληροφορίες. Για παράδειγμα, από τον αριθμό 210 89 38 325, το «38» μπορεί να σημαίνει 38' τρεξίματος, το 325 τρεις επαναλήψεις των 25 καθισμάτων (για κάποιον που αγαπά τη γυμναστική). 

Για κάποιον που προπονείται για πρωταθλητής μνήμης, το οπτικό μνημονικό είναι εκείνο που μετρά περισσότερο. Κάθε τεχνική από τις παραπάνω επικεντρώνεται στην ικανότητα να οπτικοποιούμε τις αναμνήσεις μας, αντί απλώς να προσπαθούμε να τις ανακαλούμε. Όσοι προπονούνται για τέτοια πρωταθλήματα επισημαίνουν ότι εκείνο που τους διαχωρίζει από έναν καθημερινό άνθρωπο που ξεχνά πολύ είναι μόνο η εξάσκηση. Αρχίστε από σήμερα, λοιπόν και, πού ξέρετε, μπορεί να εκπλήξετε τον εαυτό σας ευχάριστα.

ethnos.gr