«Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις», υποστήριζε ο Αντισθένης. Και είναι γεγονός πως η Ελληνική γλώσσα έχει την μοναδική ιδιότητα να αποκαλύπτει την φύση και τις ιδιότητες των πραγμάτων τις οποίες ορίζει μέσα από τις λεκτικές περιγραφές.
Μία από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η λέξη ζωή ή βίος. Λέξεις εξαιρετικά σημαντικές, καθώς περιγράφουν το ύψιστο δώρο της φύσεως, την δυνατότητα της ύπαρξης. Δίχως αυτό το δώρο, οι γραμμές τις οποίες αυτή την στιγμή διαβάζετε, ούτε θα είχαν ποτέ γραφεί, ούτε θα μπορούσαν να ποτέ να διαβαστούν. Στην Ελληνική γλώσσα χρησιμοποιούμε δύο λέξεις για να περιγράψουμε την έννοια της γέννησης και της υπάρξεως, «Ζωή» και «Βίος». Ας δούμε τι μπορούν να μας αποκαλύψουν σχετικά, έκαστη εξ αυτών.
Μυθολογικά σύμφωνα με την Θεογονία του Ησιόδου η Βία ήταν θεότητα, θυγατέρα της Στυγός και του Πάλλαντα. Αδέλφια της ήταν το Κράτος, ο Ζήλος και η Νίκη :
«H Στύγα, σμίγοντας με τον Πάλλαντα μες στο παλάτι της, / κόρη του Ωκεανού, φέρνει στον κόσμο, / καλλίσφυρη τη Νίκη και τον Ζήλο, το Κράτος και τη Βία, / τέκνα επιφανή - δεν μένουν απ' τον Δία μακριά, / δεν κάθονται και δεν κυκλοφορούν μονάχοι, / αν ο θεός δεν τους ηγεμονεύει [...] Κι ο Δίας την τίμησε, της χάρισε δώρα που ξεχωρίζουν· / την όρισε να γίνει ο μέγας όρκος των θεών, / και τα παιδιά της να μείνουν οι παντοτινοί του συνοδοί / εις τον αιώνα.»
Σύμφωνα μάλιστα με τον Αισχύλο, η Βία με τα αδέλφια της διέταξαν τον Ήφαιστο να αλυσοδεθεί ο Προμηθέας, στον Καύκασο. Από την λέξη Βία, προέρχεται η λέξη Βίος, καθώς η ζωή είναι ένας μόχθος, ένας διαρκής πόλεμος ενάντια στις αντιξοότητες. Από την βίαιη στιγμή της μεγάλης έκρηξης και την κοσμογέννεση, έως την αγωνιώδη και τρομακτική στιγμή της εξόδου από την μήτρα και τα μητρικά υγρά και την έναρξη της ατομικής ζωής, όπου χάνουμε την προστασία της μακάριας μητρικής παράδεισος κατάστασης. Σύμφωνα με τον Όμηρο, « βίος» ή αλλιώς «βιοτή» ονομάζεται, διότι ο άνθρωπος από τη στιγμή της γεννήσεως του, ζει με βία και ανάγκη».
Πόλεμος «πατήρ πάντων», έλεγε ο Ηράκλειτος. Στον κύκλο της ζωής, τα ζώα σκοτώνουν είτε ως νεαροί εκπαιδευόμενοι κυνηγοί, είτε ως αναγκαιότητα . Ο Άνθρωπος επίσης , αγωνίζεται από αρχαιοτάτων χρόνων, να ξεπεράσει τους φυσικούς κινδύνους και θηρευτές του, να σκοτώσει για να τραφεί ο ίδιος, αλλά και για να τιθασεύσει και να νικήσει το ζώο μέσα του, το οποίο όχι λόγο κάποιας ανώτερης ανάγκης, αλλά λόγο μοχθηρότητας και μισαλλοδοξίας τον ωθεί στο να επιδιώκει το κακό του συνανθρώπου του. Αυτός, είναι ο μεγαλύτερος πόλεμος των ανθρώπων και είναι καθαρά εσωτερικός. Η μεγαλύτερη νίκη από όλες , είναι να νικήσουμε να γνωρίσουμε τον ευατό μας, αποβάλλοντας τα ζωώδη ένστικτα και πάθη μας. Σύμφωνα με τον Ολυμπιόδωρο, στο «Εις Πλάτωνος Γοργία υπόμνημα», 47.6.7 – 47.6.16:
« ..οι φιλόσοφοι τον ανθρώπινο βίο τον απεικονίζουν με τη θάλασσα, επειδή είναι ταραχώδης, γόνιμος (προέρχεται δηλαδή στη γένεση), αλμυρός και επίπονος. Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι οι νήσοι λέγεται ότι αναδύθηκαν από τη θάλασσα. Την δε πολιτεία που αναδύθηκε από τη ζωή και τη γένεση, την καλούν νήσους των Μακάρων. Αυτό ακριβώς είναι και το Ηλύσιο πεδίο. Και για αυτό ο Ηρακλής τον τελευταίο άθλο του, τον πραγματοποίησε στην περιοχή των Εσπερίδων που σημαίνει ότι αγωνίστηκε κατά του σκοτεινού και γήινου βίου, και μετά από αυτό έζησε στην ημέρα, που είναι η αλήθεια και το φως»..
Σύμφωνα με τον Άμμώνιο τον Γραμματικό:
«Βιούν καί ζήν διαφέρει... Ζωή μέν γάρ λέγεται είναι χρήσις ψυχής , βίος δέ όλίγη ζωή»…Αύτό σημαίνει πως η ένοια της ζωής, προυποθέτει την έννοια της αιώνιας ψυχής, ενώ η ένοια του βίου, την περιορισμένη «ζωή».
Θέση που συμφωνεί με τις Ορφικές, Πυθαγόρειες, Πλατωνικές πεποιθήσεις σύμφωνα με τις οποίες, η ανθρώπινη ψυχή ως τμήμα της συμπαντικής ψυχής και του συμπαντικού όλου, είναι αθάνατη ενώ το σώμα το «δεσμωτήριον της ψυχής». Όταν έλθει λοιπόν ή στιγμή για κάθε ατομική ψυχή να εισέλθει στην μήτρα της μητέρας που έχει επιλέξει, τότε ή αιώνια ψυχή θα εισέρθει στο δεσμωτήριο, δηλαδή το σώμα. Στο δεσμωτήριο όμως κανείς δεν εισέρχεται οικειοθελώς , αλλά πάντοτε διά της βίας. Ή διαδικασία είναι σύλληψις, βία, δεσμωτήριον. Η ατομική ψυχή τότε ως Νάρκισσος αγαπά την ύλη και δεσμεύεται στην ύλη, πίνοντας από την πηγή της λήθης ξεχνώντας την Θεϊκή της καταγωγή.
Το διάστημα λοιπόν κατά το οποίον ή συμπαντική ψυχή εισέρχεται διά της βίας ως διαιρούμενη και ατομική στο σώμα , και έως ότου απελευθερωθεί πάλι με τον θάνατο, ονομάζεται βίος, και ό άνθρωπος «βιοί», ζει δηλαδή το διάστημα, πού ή ψυχή του είναι φυλακισμένη.Ο Απολλώνιος ο Τυαννεύς μας αποκαλύπτει σχετικά (Επιστολή νη΄ στον Βαλέριο, Περί ζωής και θανάτου):
«Θάνατος δεν υπάρχει για κανέναν, παρά μόνο φαινομενικά, ούτε γένεση υπάρχει για κανέναν, παρά μόνο φαινομενικά. Η τροπή της ουσίας σε φύση θεωρείται γένεση, ενώ η τροπή της φύσεως σε ουσία κατά τα αυτά θεωρείται θάνατος. Ούτε γεννιέται αληθινά κάτι ούτε φθείρεται ποτέ, μόνο τη μια γίνεται φανερό και ύστερα γίνεται αόρατο· και το μεν πρώτο συμβαίνει λόγω παχύτητος της ύλης, το δε δεύτερο λόγω λεπτότητος της ουσίας, η οποία είναι πάντα ίδια και απλώς διαφέρει κατά την κίνηση και την στάση. Διότι αυτό είναι αναγκαστικά το ίδιον της μεταβολής, που δεν γίνεται από κάπου έξω, αλλά το μεν όλον μεταβάλλεται στα μέρη, τα δε μέρη στο όλον λόγω της ενότητος του παντός».
Η μέθοδος που χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοι μας για να κατακτήσουν την αυτογνωσία και την ευδαιμονία, κατά την διάρκεια της ζωής τους, ήταν η Φιλοσοφία. Αναφέρει σχετικά ο Σέξτος Εμπειρικός (Προς Ηθικούς 11.169) :
«Η φιλοσοφία είναι ενέργεια που με λόγους και διαλογισμούς προξενεί την ευδαιμονία, όπως έλεγε ο Επίκουρος», αλλά και Επικούριος Διογένης ο Οινοανδέας μας αποκαλύπτει:
«Εμείς στραφήκαμε προς αυτή την πράξη, το να φιλοσοφούμε, για να ευδαιμονήσουμε έχοντας πρώτα κατακτήσει το σκοπό της ζωής όπως μας τον θέτει η ίδια η φύση. [..]....Τη σοφία δεν γίνεται να τη μεταδώσουμε παντού για το λόγο ότι δεν είναι όλοι σε θέση να την δεχτούν....Αν υποθέσουμε ότι αυτό είναι δυνατό, τότε αληθινά ο τρόπος ζωής των θεών θα περάσει στους ανθρώπους. Γιατί τα πάντα θα ‘ναι γεμάτα δικαιοσύνη και φιλαλληλία και δεν θα ‘χουμε ανάγκη από τείχη ή νόμους ή όλα εκείνα που μηχανευόμαστε ο ένας για τον άλλον.»
Η Νίκη ως αδελφή της βίας θα καταφέρει να υπερισχύσει, όταν τόσο σε συλλογικό επίπεδο (Κράτος), όσο και σε ατομικό, πρυτανεύσει το λογικό στο παράλογο, όταν παύσει η Βία, και πρυτανεύσει η ζωή. Είναι η στιγμή εκείνη που ο Προμηθέας τότε θα αποδεσμευτεί από τα δεσμά του.
Έως τότε όμως η ανθρωπότητα ως σύνολο θα είναι καταδικασμένη στο μαρτύριο του Σίσυφου ο οποίος καταδικάστηκε από τους Θεούς να κυλά ασταμάτητα έναν βράχο στην κορυφή ενός βουνού, από όπου η τεράστια πέτρα, διαρκώς κατρακυλά στη βάση της, λίγο πριν φτάσει στην κορυφή. Ο Σίσυφος αποτελεί επίσης μία επαναστατική μορφή αντίστοιχη του Προμηθέως.
Ο Σίσυφος ουσιαστικά - ανάμεσα στα άλλα- , αντιπροσωπεύει τη διαχρονική προσπάθεια της ανθρωπότητας σε μία ατέρμονη, επίπονη, ανοδική και εξελικτική να κουβαλά τον «βράχο» το δικό της βαρύ φορτίο δηλ , το οποίο με πολύ κόπο προσπάθεια το σπρώχνει προς την κορυφή. Το εάν καταφέρει ποτέ να το κατορθώσει θα το δείξει ο χρόνος...
xletsos-basilhs.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου