Τα 10 πιο φημισμένα ενδύματα στον αρχαίο ελληνικό κόσμο

Οι πληροφορίες που έχουμε για την ενδυμασία των αρχαίων Ελλήνων προέρχονται από τις απεικονίσεις των αγγείων και από χρώματα που έχουν διατηρηθεί πάνω σε γλυπτά. Τα υφάσματα που χρησιμοποιούνταν υφαίνονταν σε χειροκίνητη μηχανή ύφανσης (κάθετο αργαλειό με βάρη) και ήταν από μαλλί, λινάρι και μετάξι. Τα υφάσματα ράβονταν με ραφίδες ή βελόνες, χάλκινες, σιδερένιες ή οστέινες.

Τα 10 πιο συνηθισμένα ενδύματα ήταν τα εξής:

1.  Η χλαμύδα
Η χλαμύδα ήταν ένας κοντός μανδύας που φορούσαν οι έφηβοι ιππείς που περιπολούσαν -η χρήση του αργότερα γενικεύτηκε και στο πεζικό. Στερεωνόταν με πόρπη στον δεξιό ώμο και κάλυπτε όλο το αριστερό χέρι.

2.  Ο χιτώνας
Ανδρικό και γυναικείο ένδυμα κατά την αρχαιότητα από λινό ή μάλλινο ύφασμα που το φορούσαν κατάσαρκα. Άλλοτε είχε μανίκια – χειριδωτός – και άλλοτε όχι. Οι άνδρες προτιμούσαν κοντούς χιτώνες – ορθοστάδιος -για ελευθερία κινήσεων, ενώ οι γυναίκες συχνά φορούσαν χιτώνα μακρύ ως τα πέλματα, τον λεγόμενο ποδήρη χιτώνα.

Ένα είδος χιτώνα ήταν ο ετερομάσχαλος ή εξωμίς με ακάλυπτο τον ένα ώμο, ρούχο που φοριόταν κυρίως από τους χειρώνακτες.

3.  Το ιμάτιον
Ένδυμα στην αρχαία Ελλάδα με ίδια χρήση με το σημερινό παλτό το οποίο το γνωρίζουμε από τις Κόρες της Ακρόπολης. Ήταν ένα μακρύ ύφασμα που το τύλιγαν γύρω από την πλάτη και το στήθος και το στερέωναν στον δεξιό ώμο.

Σε ορισμένες αρχαίες πόλεις υπήρχαν απαγορεύσεις σχετικά με το είδος των ενδυμάτων που έπρεπε να φοριούνται. Για παράδειγμα στις Συρακούσες μόνο οι εταίρες μπορούσαν να φορούν πολύχρωμα ρούχα.

4.  Τα σανδάλια
Τα σανδάλια ήταν ο πιο κοινός τύπος υποδημάτων – ανοιχτού τύπου – που αποτελούνται από μια μοναδική σόλα που καταλάμβανε κυρίως την πατούσα των αρχαίων Ελλήνων, τα οποία οι γυναίκες φορούσαν και περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους στο σπίτι και οι άντρες φορούσαν έξω από το σπίτι. Τα ελληνικά σανδάλια είχαν πλήθος λουριών τα οποία στερεώνονταν σταθερά στο πόδι. Στην κορυφή τους, τα σανδάλια είχαν συνήθως χρωματισμένο δέρμα. Οι σόλες ήταν από δέρμα βοοειδών, ακόμη καλύτερης ποιότητας και αποτελούμενη από πολλά στρώματα.

Καρυάτις στο Ερέχθειο φοράει χιτώνα. Παρατηρείται ο κόλπος (βλ. 10. Ο πέπλος) πάνω από την ζώνη. © Marie-Lan Nguyen / Wikimedia Commons / CC-BY 2.5

5.  Το διάδημα
Ήταν μια ταινία που δενόταν γύρω από το κεφάλι ανδρών ή γυναικών και συγκρατούσε τα μαλλιά τους. Η ετυμολογία της λέξης αναφέρεται στην ελληνική λέξη διαδέω που σημαίνει περιδένω.

Ονομαστά ήταν τα διάφανα υφάσματα της Λακωνίας και του Τάραντα, τα πολυτελή της Κορίνθου, των Μεγάρων και της Μιλήτου.

6.  Ο πέτασος
Ήταν ένα είδος δερμάτινου καπέλου συνήθως του περιηγητή – ταξιδιώτη στην αρχαία Ελλάδα. Μαζί με τη χλαμύδα, αποτελούσε τη χαρακτηριστική ενδυμασία που φορούσαν οι έφηβοι και διέθετε λουράκι που δενόταν κάτω από το σαγόνι με παραγναθίδες. Υπήρχε και γυναικείος πέτασος που ήταν πιο ψηλός από τον ανδρικό.

7.  Το στρόφιον
Το στρόφιον ήταν ταινία ή λωρίδα που φορούσαν οι γυναίκες γύρω από το στήθος τους, στηθόδεσμος. Απαντάται και ως κεφαλόδεσμος που φορούσαν οι ιερείς, μίτρα.

8.  Το επίβλημα
Ήταν το εσάρπα που φορούσαν οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα πάνω από τον πέπλο ή τον χιτώνα. Φοριόταν όταν οι γυναίκες έβγαιναν από το σπίτι και ήταν σε διάφορα χρώματα.

9.  Η πόρπη
Ήταν κόσμημα, με το οποίο συγκρατούσαν στους ώμους τον πέπλο, τη χλαμύδα ή τον χιτώνα.

10. Ο πέπλος
Ο πέπλος φτιαχνόταν από μαλλί και τον φορούσαν οι γυναίκες. Ήταν ένα ορθογώνιο ύφασμα που διπλωνόταν στο ένα τρίτο του ύψους του και το φορούσαν πάνω από τον χιτώνα. Αν τραβούσε κανείς τον πέπλο προς τα πάνω/κάτω από την ζώνη, το άνω μέρος φαινόταν σαν ξεχωριστή μπλούζα και αυτό λεγόταν κόλπος.

newsfeast.gr