Παστέλι: Το αρχαίο γλυκό σνακ της Ελλάδας, χρονολογείται από τον Όμηρο

Το παστέλι (παστέλι) το Αρχαιοελληνικό γλυκό, έχει πολύ λίγα υλικά, αλλά έχει μεγάλη ιστορία πίσω του.

Ένα πολύ αρχαίο γλυκό πράγματι, είναι σύμβολο γονιμότητας και αγάπης. Η συνταγή του είναι παραδοσιακή αλλά εξακολουθεί να διαφέρει ανάλογα με την περιοχή.

Του Giorgio Pintzas Monzani

Σε αυτό το άρθρο, συνεχίζουμε να ανατρέχουμε στο ταξίδι της Ελληνικής κουζίνας και η επίδραση που έχει στον πολιτισμό σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το όνομα του παστέλι προέρχεται από το αρχαίο ρήμα pas (paso), που σημαίνει διαδίδω: αυτό είναι φυσικά σύμφυτο με τις τεχνικές που εμπλέκονται στην παρασκευή του.

Η πρώτη γνώση που έχουμε για αυτό το εμβληματικό Ελληνικό γλυκό χρονολογείται από την Ομηρική εποχή, όταν στην Οδύσσεια και στην Ιλιάδα αναφέρεται ένα γλυκό που ονομάζεται ιντριον (ιδρίον). Ένα πιάτο από μέλι και σουσάμι, το χρησιμοποιούσαν για να δώσει ενέργεια σε Έλληνες πολεμιστές που μάχονταν στον Τρωικό πόλεμο.

Ακόμη και μετά τους Ομηρικούς χρόνους, αναγνωριζόταν ως κοινό γεύμα μεταξύ των Σπαρτιατών στρατιωτικών τάξεων πριν από κάθε μάχη.

Ένας πολύ διαφορετικός συμβολισμός από αυτόν του πολέμου, άρχισε να συνδέεται με το γλυκό με τον ερχομό της χρυσής εποχής της Αθήνας, προς τα τέλη του έκτου αιώνα π.Χ., μια περίοδο μεγάλης πολιτιστικής ανάπτυξης στον Ελληνικό κόσμο.

Μάλιστα, ο ιστορικός Ηρόδοτος, που θεωρείται «ο Πατέρας της Ιστορίας», μίλησε τον πέμπτο αιώνα π.Χ. για ένα επιδόρπιο από μέλι και σουσάμι, με τη μορφή ενός πλακέ ψωμιού που το σπάνε με τα χέρια οι νέοι, σε γλέντια και χορούς.

Αυτό το έθιμο έγινε αργότερα αναγνωρισμένο τελετουργικό στους Ελληνικούς γάμους, όπου στη νύφη και στον γαμπρό πρόσφεραν κέικ, που τρώγονταν πάντα με τα χέρια τους: το μέλι συμβόλιζε την αγάπη και το πάθος, ενώ το σουσάμι θύμιζε τον σπόρο της ζωής ή τη γονιμότητα.

Ακόμη και σήμερα το έθιμο να τρώμε παστέλι ως μέρος της τελετουργίας του γάμου παραμένει, ειδικά στα νησιά του Αιγαίου.

Το παστέλι σήμερα έχει πολλές παραλλαγές

Σήμερα είναι δυνατό να βρούμε πολλές εκδοχές του ίδιου γλυκού που έχει επιβιώσει στη δοκιμασία του χρόνου σε όλη τη διάρκεια των χιλιετιών, με διαφορετικές γεύσεις και διαφορετικές συνθέσεις.

Στο βόρειο τμήμα της Ελλάδας είναι πιθανό να έχει πιο τραγανή υφή χάρη στη χρήση ζάχαρης, εκτός από το μέλι, που μόλις κρυσταλλωθεί δίνει αυτό το χαρακτηριστικό στο παστέλι. Στο νότιο τμήμα της χώρας χρησιμοποιείται ακόμα μόνο μέλι, για να έχουμε ένα πιο απαλό γλυκό.

Για να εμπλουτιστεί η βάση του παστέλι από μέλι και σουσάμι, πολλές παραλλαγές προσθέτουν και αποξηραμένα φρούτα όπως φουντούκια, αμύγδαλα και σταφίδες.

Ακόμη και από πλευράς γεύσης, ωστόσο, το γλυκό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την περιοχή, για παράδειγμα, στο νησί της Ρόδου, το παστέλι είναι γνωστό ως μελεκούνι και είναι πιο πικάντικο και φρουτώδες με την προσθήκη φλούδας πορτοκαλιού.

Στην Αμοργό, το έθιμο λέει το παστέλι μετά το μαγείρεμα να τυλίγεται σε φύλλα λεμονιού για να του δώσει ένα ξεχωριστό άρωμα.

Ο Giorgio Bindasz Monsani είναι Ελληνο-Ιταλός σεφ, συγγραφέας και σύμβουλος που ζει στο Μιλάνο.