Ο Αριστόξενος, μαθητής του Αριστοτέλη, δηλώνει, κατά τα γραφόμενα του Αριστοκλή, μουσικολόγου του 2ου αιώνα π.Χ., ότι:«ο Πλάτων εφηύρε το νυκτερινόν ωρολόγιον και το κατασκεύασε με τη μορφή μιας μεγάλης κλεψύδρας».Το πρώτο αυτό αρχαίο ελληνικό υδραυλικό ωρολόγιο λειτουργούσε σαν ξυπνητήρι.Η λειτουργία αυτού του νυκτερινού ωρολογίου ήταν ως εξής[1]: Από μια μεγάλη κλεψύδρα διάρκειας μεγαλύτερης των 6 ωρών ρέει, μέσω λεπτού ακροφύσιου, νερό πολύ χαμηλής ροής μέσα σε μικρότερο δοχείο που περιέχει αξονικό σιφώνιο.
Η στάθμη του νερού στο δοχείο ανεβαίνει αργά μέχρι να φθάσει το ανώτατο ύψος του σιφωνίου, μέσα σε ένα ορισμένο χρονικό διάστημα π.χ. 6 ωρών. Όταν πληρωθεί το σιφώνιο, το δοχείο αδειάζει απότομα το νερό του μέσω του σωλήνα στο υποκείμενο στεγανό δοχείο. Τότε ο εγκλωβισμένος στο δοχείο αυτό αέρας συμπιέζεται και διαφεύγει από τη σύριγγα, μια σωληνοειδή σφυρίχτρα που παράγει οξύ ήχο. Σε 6 ώρες λοιπόν, ή σε οποιοδήποτε άλλο εκ των προτέρων προκαθορισμένο χρονικό διάστημα από τη στιγμή της ενεργοποίησης του μηχανισμού, το νυκτερινό ωρολόγιο σφυρίζει. Ο μηχανισμός ελέγχου της στάθμης του υγρού στο δοχείο είναι και εδώ ένα κλειστό σύστημα ελέγχου.
Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτωνας (428-348 π.Χ.) το χρησιμοποιούσε τη νύχτα, ενδεχομένως για να σηματοδοτήσει την έναρξη των ομιλιών του που γίνονταν την αυγή.
Δείτε το βίντεο
Βιβλιογραφία:
Η. Diels, Antike Technik, Berlin 1914, σελ. 199-200
πηγή
