Στις πανέμορφες Καρυάτιδες αλλά και στον –πιθανότατα- υπόγειο τέταρτο θάλαμο του τάφου, εστιάζουν πλέον την προσοχή τους οι αρχαιολόγοι που εργάζονται στις ανασκαφές της Αμφίπολη.
Οι Κόρες που βρέθηκαν σε εξαιρετική κατάσταση, μελετώνται ενδελεχώς προκειμένου να διαπιστωθεί η ηλικία τους και να «σφραγιστεί» έτσι και η ηλικία του μνημείου η οποία από τους περισσότερους αρχαιολόγους έχει χρονολογηθεί στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.
Ωστόσο, η τεχνοτροπία που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των Καρυάτιδων, το λεγόμενο «ελληνικό πόδι» τους (το δεύτερο δάχτυλο του ποδιού τους είναι μεγαλύτερο από το πρώτο και τα υπόλοιπα ακολουθούν όντας το ένα μικρότερο από το άλλο μέχρι το τελευταίο) καθώς και τα βάθρα πάνω στα οποία βρίσκονται, θα «μιλήσουν» για την χρονολογία του τάφου.
Το κύριο μέλημα, βεβαίως, είναι να βρεθεί ο νεκρικός θάλαμος και τα κτερίσματα του νεκρού, εφόσον φυσικά ο τάφος δεν έχει συληθεί. Αν και πλέον οι αρχαιολόγοι είναι πιο αισιόδοξοι ότι οι τυμβωρύχοι που προσπάθησαν στο παρελθόν να μπουν στο εσωτερικό του τάφου έπεσαν σε… τοίχο. Πριν τον τέταρτο θάλαμο, έσπασαν τον τοίχο σφράγισης, είδαν τα χώματα και απογοητεύτηκαν εγκαταλείποντας την προσπάθειά τους.
Όσο προχωρούν οι ανασκαφές τόσο θα πλησιάζουμε προς το μεγάλο μυστικό του τάφου, ένα μυστικό που μπορεί να είναι καλά κρυμμένο σε κάποιο υπόγειο θάλαμο. Μάλιστα, τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι ο μοναδικός αυτός μακεδονικός τάφος μοιάζει με… τούνελ ορυχείου.
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η άποψη της Κατερίνας Ρωμιοπούλου, επίτιμης διευθύντρια Κλασικών Αρχαιοτήτων, η οποία μιλώντας στο theroc, είπε ότι δεν έχει ξαναδεί τέτοια κατασκευή σε μακεδονικό τάφο. «Με τα μέχρι σήμερα χαρακτηριστικά έχουμε τάφο «μακεδονικού τύπου», αλλά σε παραλλαγή. Διότι οι περίπου εκατό μακεδονικοί τάφοι που γνωρίζουμε από τις ανασκαφές έως τώρα, είναι είτε με δύο θαλάμους, είτε με έναν θάλαμο. Ο Τύμβος Καστά είναι ένα ιδιόμορφο αρχιτεκτονικό σχήμα. Καρυάτιδες -ανεξαρτήτως χρονολόγησης και καλλιτεχνικής αποτίμησης- δεν έχουν βρεθεί σε άλλον τάφο», λέει. «Δεν εκπλήσσομαι ποτέ με τους μακεδονικούς τάφους. Κανείς δεν είναι όμοιος με τον άλλον. Συνεπώς, πρόκειται για παραλλαγή μακεδονικού τάφου. Το μνημείο έχει τα βασικά χαρακτηριστικά ενός μακεδονικού τάφου».
«Ένας τάφος μακεδονικού τύπου μπορεί να έχει έναν διάδρομο ή μία ράμπα που οδηγεί προς τα κάτω -αυτά τα μνημεία είναι πάντα υπόγεια, οπότε η είσοδος έχει μία κατωφέρεια, που πότε διαμορφώνεται σε κανονικό διάδρομο, ο οποίος είναι σκεπασμένος ή μη, ακάλυπτος, πότε (όχι σε όλη την έκταση), μία κλίμακα (αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχουν σκαλοπάτια σε όλους τους μακεδονικούς τάφους).
Σε άλλες περιπτώσεις δεν υπάρχει καν διάδρομος, αλλά μία είσοδος, το σκάμμα και στο βάθος του σκάμματος το μνημείο.
Το οποίο μνημείο έχει μία οροφή με καμάρα, εξού και η ονομασία «καμαρωτός τάφος».
Κάποιες φορές υπάρχει και μία σύνθετη εκδοχή: Το μπροστινό μέρος έχει επίπεδη στέγη, την οποία όμως δεν βλέπουμε από μπροστά, γιατί καλύπτεται από το λεγόμενο «αέτωμα» ή γείσο της προσόψεως του μνημείου, οπότε η επίπεδη οροφή βρίσκεται πιο βαθιά από πίσω, πιο χαμηλά και δεν φαίνεται, τη σκεπάζει το αέτωμα, το οποίο συνήθως φέρει στις τρεις άκρες του και ακρωτήρια.
Στο κυρίως μνημείο που είναι ορθογώνιο πάντα, η οροφή είναι καμαρωτή. Συνήθως δε, στη Μακεδονία, επειδή δεν υπάρχει αφθονία μαρμάρου ή καλού πελεκητού λίθου, χρησιμοποιούν πωρόλιθο. Η ποιότητα των πωρόλιθων στη Μακεδονία, διαφέρει. Εξαρτάται από την περιοχή. Τα περισσότερα ταφικά μνημεία μακεδονικού τύπου είναι χτισμένα με πωρολίθους. Η Βεργίνα έχει τους δικούς της πωρολίθους. Στα Λευκάδια, άλλο σημείο με πολλούς μακεδονικούς τάφους, ακριβώς κάτω από τη Νάουσα, οι πωρόλιθοι είναι σαν σφουγγάρια, υποδεέστερης ποιότητας.
Τον φυσικό βράχο της Αμφίπολης, δεν τον λέγαμε ποτέ «αληθινό βράχο» όταν σκάβαμε εκεί, τον λέγαμε «ημίβραχο» επειδή ήταν μαλακός, λαξεύονταν».
Αναφερόμενη στη χρονολόγηση του τάφου, που έχει προκαλέσει διαμάχες μεταξύ των αρχαιολόγων η κ. Ρωμιοπούλου αναφέρει: «Σε γενικές γραμμές συμφωνώ με την κυρίαρχη άποψη. Με εξαίρεση την κυρία Παλαγγιά, η οποία συνδέει το μνημείο με μιαν άλλη εποχή και ένα άλλο ιστορικό γεγονός, τη μάχη των Φιλίππων -η υπόθεση της μένει να βρει υποστηρικτές.
Είμαι με εκείνους οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης αντιγράφουν ένα αρχαϊκό πρότυπο με πολύ ιωνισμό. Αλλά αυτή η αντιγραφή έχει γίνει σε πλησιέστερη χρονολογική απόσταση από το πρωτότυπο.
Δε συμφωνώ με την κυρία Τιβερίου για το τέλος του 4ου αι. π.Χ., εκτιμώ ότι, από τις τεχνοτροπικές ή στυλιστικές, όπως συνηθίζουμε να λέμε, λεπτομέρειες, μπορεί άνετα να χρονολογηθεί έως και τα μέσα του 3ου αι.π.Χ.». «Είναι ένα ελληνιστικό αντίγραφο, γι αυτό και διατηρεί τη δροσιά του πρωτοτύπου. Μια τόσο ωραία δουλειά στο κεφάλι, στο πρόσωπο και γενικά στις πτυχώσεις, δείχνει όχι απλά έναν καλό γλύπτη, αλλά μία εποχή που διαθέτει την ευαισθησία να αντιγράψει ωραία το πρωτότυπο.
Δεν μπορώ να το χρονολογήσω εκτός της ελληνιστικής εποχής και μάλιστα, της πρώτης γενιάς μετά τον Αλέξανδρο, εξού και λέω, έως τα μέσα του 3ου αι., έως το 250 π.Χ…»
«… Τώρα, γιατί οι Καρυάτιδες βρίσκονται εκεί και ποιος ο ρόλος τους, αυτά θα ειπωθούν στην πορεία. Το μόνο που μπορούμε να πούμε τώρα είναι ότι φρουρούν ή προστατεύουν κάτι. Ή ότι, συμβολίζουν κάτι που συνδέεται με τη ζωή μετά τον θάνατο.»
Ο κατασκευαστής
Πάντως, εικασίες μπορούν να γίνουν και για το ποιος θα μπορούσε να είναι ο αρχιτέκτονας ενός τόσο σπουδαίου μνημείου. Μια πρώτη εκτίμηση αναφέρει ότι θα μπορούσε να είναι ο Δεινοκράτης εξαιτίας της πολυπλοκότητας και του πλούτου που χαρακτηρίζει τα έργα του.
Ο Δεινοκράτης ο Ρόδιος (περίπου 4ο αι. π.Χ.) ήταν ένας αρχαίος Έλληνας αρχιτέκτονας και τεχνικός σύμβουλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Είναι γνωστός για πολλά έργα, όπως για τον σχεδιασμό της πόλης της Αλεξάνδρειας, τη νεκρική πυρά του Ηφαιστίωνα και την ανακατασκευή του Ναού της Αρτέμιδας της Εφέσου. Εργάστηκε για τη δημιουργία ταφικού μνημείου για τον πατέρα του Αλέξανδρου, Φίλιππο Β' το οποίο όμως δεν κατάφερε να ολοκληρώσει. Σχεδίασε επίσης αρκετές πόλεις και ναούς όπως των Δελφών και της Δήλου.
Σύμφωνα με το xronometro.gr και με βάση τα αποτελέσματα της σεισμικής τομογραφίας δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι αποτυπώνονται σκιές που προδιαθέτουν την φαντασία για εντυπωσιακά οικοδομήματα θαμμένα κάτω από τον λόφο. Όπως φαίνεται καθαρά ο Τύμβος επιφυλάσσει ακόμη πολλά μυστικά που περιμένουν την αρχαιολογική σκαπάνη να τα αποκαλύψει. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί από την ανασκαφή είναι αν όλα αυτά που φαίνονται στην αποτύπωση είναι μέρος του ταφικού μνημείου που γίνεται τώρα η ανασκαφή ή ανεξάρτητες κατασκευές εντός του τύμβου, που σημαίνει και άλλα ταφικά μνημεία!
Πηγή: imerisia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου