«Αθήνα, 180 χρόνια πρωτεύουσα της Ελλάδας»

Το 2014 συμπληρώνονται 180 χρόνια από τότε που η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους (1834).

«Αθηνάς. Δρόμος μαγικός. Αυλή των θαυμάτων, μέρα και νύχτα. Τα ανακατεμένα μαγαζιά: ρούχα, πουλιά, σιδερικά, μπαχαρικά, λάδι αλλαντικά, τυριά, όσπρια, σωλήνες, τανάλιες και πρόσωπα, μια πινακοθήκη λαϊκή, που διατηρείται ακόμα… Και στο τέρμα του δρόμου το Μοναστηράκι. Εδώ έζησα, όπως και πολλοί άλλοι μέσα στα υπόγεια, στα βιβλία, στις αντίκες, στα καφενεία». Γιάννης Κοντός, Δρόμοι και περιδιαβάσεις που με οδηγούν κατευθείαν στον ουρανό, 1999. 

Η διπλή επέτειος 

Η συμπλήρωση 180 χρόνων από την έκδοση του Βασιλικού Διατάγματος (Σεπτέμβριος 1834) με το οποίο καθοριζόταν από την 1η Δεκεμβρίου 1834 η Αθήνα ως «βασιλική καθέδρα» του Όθωνα και «πρωτεύουσα» του νεώτερου ελληνικού κράτους συμπίπτει με τα 100 χρόνια ίδρυσης του θεσμού της Δημοτικής Πινακοθήκης.

Είναι μία επέτειος διπλή. Αλλά, τί ακριβώς σημαίνει μια τέτοια γιορτή και πόσο βοηθά όταν ξανα-διαβάζουμε το παρελθόν;

Στις 3 Νοεμβρίου, το ιστορικό κτίριο της Δημοτικής Πινακοθήκης στην πλατεία Κουμουνδούρου, παίρνει πάλι ζωή, με τη διοργάνωση της έκθεσης «Αθήνα 180 χρόνια πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους», την οποία θα εγκαινιάσει ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης (Δευτέρα 3 Νοεμβρίου, 7.30 μ.μ.).

Περισσότερα από εκατό έργα ζωγραφικής, χαρακτικής και γλυπτικής από τις συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης προσκαλούν το κοινό σε ένα διάλογο ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, μέσα από 5 θεματικές ενότητες: Διακόσμηση Δημαρχιακού Μεγάρου, Αθηναϊκή τοπιογραφία - Αρχαιολογικοί χώροι, Καθημερινότητα – Ιστορία, Φυσιογνωμίες και Γλυπτική. 


Το κοινό θα περιηγηθεί ανάμεσα στα έργα, μεταξύ άλλων, των Σταύρου Παπαπαναγιώτου (πρώτος Έφορος της Πινακοθήκης το 1914), Άγγελου Γιαλλινά, Δημήτρη Φιλιππότη, Θεόφιλου Χάνσεν, Ερνέστου Τσίλλερ, Γεώργιου Ιακωβίδη, Εμμανουήλ Ζαϊρη, Κωνσταντίνου Παρθένη, Φώτη Κόντογλου, Γεώργιου Γουναρόπουλου, Περικλή Βυζάντιου, Δημητρίου Γαλάνη, Αγήνωρα Αστεριάδη, Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Ορέστη Κανέλλη, Γεώργιου Προκοπίου, Δημητρίου Βιτσώρη, Γεράσιμου Στέρη, Θάλειας Φλωρά - Καραβία, Τάσου Αλεβίζου, Ηλία Δεκουλάκο, Γιάννη Γαΐτη, Τάκη Μάρθα, Γιάννη Σπυρόπουλου, Αλέκου Φασιανού.

Σημειολογία ενός εορτασμού

Όπως γράφει ο  καθ. Ιστορίας της Τέχνης, Γιάννης Κολοκοτρώνης, εκ των επιμελητών της έκθεσης «Η πρόκληση της εποχής μας δεν αφήνει ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία να ξαναδιαβάσουμε μέσα από τα έργα, συσχετίζοντας το παρόν με το παρελθόν: το παρελθόν δεν επαναλαμβάνεται ούτε ξαναγίνεται, αλλά επιμηκύνεται χρονικά μέσω των έργων αν δεν καταστραφούν.

Όπως, για παράδειγμα, οι 58 μικρές μαρμάρινες νεοκλασικές προτομές των αγωνιστών, φιλελλήνων και πολιτικών που κοσμούσαν την κατεδαφισμένη σήμερα, Έπαυλη του Νικολάου Θων οικοδομημένη το 1880, στη συμβολή των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισίας. Εξαιρετικά δείγματα νεοκλασικής γλυπτικής δεν εμπλουτίζουν, από το 2007 απλά μόνον, τις συλλογές της Δημοτικής Πινακοθήκης αλλά, μεταθέτουν την προσοχή μας και στα λάθη, κατά καιρούς, των πολιτικών αποφάσεων απέναντι στην ιστορία».

Την έκθεση επιμελούνται η Κάλλη Πετροχείλου, Έφορος της Δημοτικής Πινακοθήκης και ο Γιάννης Κολοκοτρώνης, Αν. Καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης του Δ.Π.Θ.

Το κτίριο της Δημοτικής Πινακοθήκης 

Το κτήριο, έργο του αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκου, περατώθηκε το 1875 και λειτούργησε μέχρι το 1977 ως Βρεφοκομείο. Είναι τυπικό δείγμα της νεοκλασικής αντίληψης που επικράτησε στη δημόσια και αστική αρχιτεκτονική από την ίδρυση του ελληνικού κράτους έως τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας. Από το Σεπτέμβριο του 1982 το νεοκλασικό κτήριο της Πλατείας Κουμουνδούρου στεγάζει το μόνιμο εκθετήριο και τις εικαστικές δραστηριότητες της Πινακοθήκης του Δήμου 
Αθηναίων.

Info: Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Πειραιώς 51, Πλατεία Κουμουνδούρου, Τηλ.: 210 3231841, Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Τρίτη έως Σάββατο: 10.00-19.00, Κυριακή : 10.00-15.00

Πηγή: thetoc.gr