Είναι η Ολυμπιάδα η νεκρή της Αμφίπολης; Είναι γιοί του Κασσάνδρου οι άντρες που βρέθηκαν θαμμένοι μαζί της; Σε ποιον ή ποια θα μπορούσε να ανήκει το αποτεφρωμένο σώμα, τίνος ήταν το νεογνό -και ποιο ήταν το νήμα της συγγένειας που συνέδεε όλους αυτούς, ώστε να βρεθούν αγκαλιασμένοι για χιλιάδες χρόνια στα έγκατα του Τύμβου Καστά;
Πώς θα μπορούσε να δικαιολογείται μια ομαδική ταφή, κάτι που αντίκειται στις συνήθειες των αρχαίων Μακεδόνων; Σχετικά με αυτό το ερώτημα είναι ενδεικτικό ένα απόσπαμα από το βιβλίο αναφοράς «Έθιμα Ταφής στον Αρχαίο Ελληνικό Κόσμο» των Donna Kurtz και John Boardman (εκδ. Καρδαμίτσα): «Κατά την Ελληνιστική περίοδο ο κοινός άνθρωπος ήταν ικανοποιημένος με μια απλή σαρκοφάγο, έναν κιβωτιόσχημο ή κεραμοσκεπή τάφο ή ένα τεφροδόχο αγγείο. Οι σημαντικοί νεωτερισμοί είναι οι μνημειώδεις τάφοι για τους πλούσιους και τις οικογένειές τους, που έπαιρναν γενικά τη μορφή των περίτεχνων θαλαμοειδών τάφων ή των υπέργειων μαυσωλλείων. [...] Αυτή ήταν η εποχή του ατόμου και για πρώτη φορά έχουμε άφθονα στοιχεία για την πίστη του ανθρώπου στην αθανασία του, ενώ η περίπτωση του Αλεξάνδρου και των διαδόχων του δηλώνουν σαφή συμμετοχή στη θεία φύση για εκείνους τους νεκρούς που είχαν ανάλογες δυνατότητες».
Εάν αποδειχθεί ότι ήταν, όντως, η Ολυμπιάδα τότε αποδεικνύεται ότι οι Μακεδόνες δεν παρέβησαν απλώς τις συνήθειές τους, αλλά έκαναν κάτι που μοιάζει παράλογο και αδιανόητο: Κατασκεύασαν έναν από τους μεγαλύτερους και πιο περίτεχνους τύμβους του τότε γνωστού κόσμου για μια γυναίκα, τιμώντας την σαν ημίθεη -ή «αφηρωισμένη» νεκρή, κάτι που δικαιώνει την αρχική ερμηνεία που έδωσαν στο μνημείο οι ανασκαφείς και το ΥΠΠΟ. Φυσικά, υπάρχουν αρχαιολόγοι που απορρίπτουν συλλήβδην την εκδοχή της «Ολυμπιάδας», επιμένοντας ότι η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου έχει ταφεί στην Πύδνα -όπως μαρτυρά έμμεσα και σχετική επιτύμβια επιγραφή.
Στην επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, οι επικεφαλής ερευνήτριες τονίζουν ότι η ουσιαστική, «μικροσκοπική» μελέτη των ευρημάτων ξεκινά τώρα, αμέσως μετά από την πρώτη αναγνώριση των βασικών τους χαρακτηριστικών. Επομένως, προς το παρόν αποκλείεται οποιαδήποτε βεβαιότητα.
Το βασικό ερώτημα είναι η σχέση που έχουν μεταξύ τους οι πέντε νεκροί, ιδιαίτερα, δε, οι τρεις ενήλικοι, εφόσον το τέταρτο άτομο αποτεφρώθηκε και το νεογνό συνιστά γρίφο που δεν μπορεί να αποκωδικοποιηθεί. Μολονότι απάντηση δεν μπορεί να δοθεί πριν η μελέτη των σκελετών προχωρήσει σε πολύ πιο εξειδικευμένες διαδικασίες (με ακτινολογικές, ιστολογικές, παλαιογενετικές κ.λπ. αναλύσεις), το ερώτημα που τίθεται πιεστικά είναι το εξής: Ετάφησαν επίτηδες, σαν οικογένεια ή γενιά, σαν να τους ένωνε κάποια κοινή μοίρα; Ή μήπως η κατάσταση στην οποία βρέθηκαν τα υπολείμματα είναι αποτέλεσμα βανδαλισμού από εισβολείς;
Μπερδεμένα στην ίδια μάζα χώματος, 550 οστά εξετάστηκαν και τα 157 από αυτά ανατάχθηκαν όπως υπέδειξε η επιστήμη της Οστεοαρχαιολογίας και της Φυσικής Ανθρωπολογίας, αποκαλύπτοντας ότι ο περιβόητος σκελετός ήταν στην πραγματικότητα ένα κουβάρι πέντε ατόμων.
Σύμφωνα με το πόρισμα της έρευνας, η νεκρή είναι άνω των 60 ετών. Η Ολυμπιάδα πέθανε κατά μερικά χρόνια νεότερη, έστω όμως ότι η διαφορά λίγων ετών ανήκει στο συγγνωστό περιθώριο λάθους, λόγω της χρονικής απόστασης και της αμφίβολης ακρίβειας των ιστορικών πηγών. Το κρίσιμο στοιχείο είναι ότι η Ολυμπιάδα θανατώθηκε δια λιθοβολισμού -και στην αναφορά της ανθρωπολογικής εξέτασης δεν διευκρινίζεται εάν ο σκελετός της έφερε ίχνη χτυπημάτων που θα μπορούσαν να αποδοθούν σε τέτοιου είδους θάνατο.
Αντιθέτως, για τον νεότερο από τους δύο «αδελφούς», οι ερευνήτριες δεν έχουν αμφιβολία: Δολοφονήθηκε, σφάχτηκε, πιθανότατα με «μαχαίρι». Εάν η περαιτέρω μελέτη των σκελετικών καταλοίπων επιβεβαιώσει ότι οι δύο άντρες του τάφου συνδέονταν με εξ αίματος συγγένεια, τότε θα μπορούσε να θεμελιωθεί η θεωρία ότι πρόκειται, πιθανώς, για δύο από τους γιους του Κασσάνδρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου