Όταν μιλάμε για τον Αλέξανδρο, το αφήγημα ξεπερνά τα όρια της ιστορίας και μπαίνει στον χώρο του θρύλου. Τα ευρήματα της Αμφίπολης πιέζουν για επιστημονικές απαντήσεις και μετατρέπονται σε αγωνιώδη ερωτηματικά.
Του Γιάννη Παναγόπουλου, ηλεκτρολόγου μηχανολόγου ΕΜΠ - ερευνητή
Αναζητώντας πόσο πιθανή είναι η ταφή του Αλέξανδρου στην Αμφίπολη, ακολούθησα την εξής μεθοδολογία: πρώτον, τη διερεύνηση των ιστορικών πηγών και των όποιων δυνατοτήτων προκύπτουν από αυτές, δεύτερον, την εξέταση των αρχαιολογικών ανακαλύψεων και, τρίτον, την αναγνώριση και ερμηνεία των συμβόλων.
Τα εξαγόμενα συμπεράσματα από την παραπάνω έρευνά μου είναι τα ακόλουθα:
O Αλέξανδρος απεβίωσε το 323 π.Χ. στη Βαβυλώνα και παρέμεινε εκεί ταριχευμένος μέχρι το 321 π.Χ., όταν μεγαλοπρεπής πομπή ξεκίνησε με τη σορό του, με προορισμό κατ’ άλλους αρχαίους ιστορικούς τη Μακεδονία και κατ’ άλλους την Αίγυπτο.
Βέβαιον είναι ότι η πομπή κατέληξε στην Αίγυπτο στα χέρια του Πτολεμαίου Α’. Ο Περδίκκας, επιμελητής του βασιλικού οίκου, εκστράτευσε εναντίον του Πτολεμαίου και προσπάθησε να πάρει πίσω τον νεκρό, αλλά σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων.
Ο Πτολεμαίος έθαψε προσωρινά τον Αλέξανδρο στη Μέμφιδα και πολλές δεκαετίες αργότερα ο γιος του, Πτολεμαίος Β’, τον μετέφερε σε μεγαλοπρεπή τάφο στην Αλεξάνδρεια.
Μέχρι το 215 μ.Χ. στον τάφο του στρατηλάτη απέδιδαν τιμές ρωμαίοι αυτοκράτορες, ώσπου τον 4ο αιώνα, με την επικράτηση του χριστιανισμού στην Αλεξάνδρεια, αναφέρεται η αποκάλυψη των οστών του Αλέξανδρου και κατά συνέπεια η λεηλασία και η καταστροφή του τάφου του (γύρω στο 380 μ.Χ.).
Σύμφωνα με τα παραπάνω ιστορικά αποδεδειγμένα, γεννώνται τα εξής ερωτήματα:
- Γιατί παραμένει επί διετία η σορός ταριχευμένη στη Βαβυλώνα; Μήπως επειδή απαιτείται ο χρόνος της κατασκευής ενός αντάξιου τάφου του στρατηλάτη, στη Μακεδονία;
- Είναι δυνατόν η μητέρα του, Ολυμπιάδα, αλλά και ο μακεδονικός λαός σύσσωμος να μην είχαν απαιτήσει τη μεταφορά της σορού του στη γενέτειρα χώρα;
- Μήπως γι’ αυτό τον λόγο επί δεκαετίες παραμένει η σορός σε προσωρινό τάφο στη Μέμφιδα, ώστε να εκτονωθεί η δίκαιη απαίτηση της οικογένειας και του λαού του;
- Αποκλείεται, 700 χρόνια μετά τον θάνατό του, να περισυλλέγονται τα πεταμένα οστά του από κάποιους πιστούς της αρχαίας παράδοσης και να μεταφέρονται στη Μακεδονία;
Βέβαια μια τέτοια επιχείρηση θα πρέπει να ήταν για τα δεδομένα της εποχής γιγαντιαία, εξαιρετικά μυστική, που ίσως ερμηνεύει και τις επιχώσεις στους θαλάμους του τάφου της Αμφίπολης, το κτίσιμο των σφραγιστικών τοίχων και την κάλυψη της περιμέτρου στην είσοδο της κλίμακας και ίσως και τη μεταφορά και την επανασυναρμολόγηση του λέοντα, για λόγους παραπλάνησης, μακράν του τάφου, στη θέση της γέφυρας της Εγνατίας στον Στρυμόνα. Οι βανδαλισμοί και οι φυσικές καταστροφές του ανοιχτού και απροστάτευτου μνημείου, που είχαν προηγηθεί κατά τη διάρκεια των προηγούμενων επτά αιώνων, δεν κατέστη δυνατόν να αποκατασταθούν.
Επίσης η ιστορία κατέγραψε ότι ο Αλέξανδρος, λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του, έστειλε από τη Βαβυλώνα στη Μακεδονία τον Κρατερό με την εντολή να κατασκευάσει έξι πολυτελείς ναούς στην Ελλάδα, αξίας 1.500 ταλάντων ο καθένας, έναν δε εξ αυτών στην Αμφίπολη προς τιμήν της Αρτέμιδος Ταυροπόλου.
Οι στρατηγοί μετά τον θάνατό του ακύρωσαν αυτά τα έργα, αλλά θα ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι το κονδύλιο της Αμφίπολης χρησιμοποιήθηκε για να χτιστεί περίλαμπρος τάφος, αντί του ναού, για να δεχθεί τη σορό του, τιμώντας ταυτόχρονα και την Αρτέμιδα- Εκάτη.
Ο λέων στην κορυφή του μνημείου είναι σπάνιος. Τον συναντάμε σε τέτοια μεγέθη ξανά μόνο ίσως στον τύμβο του Μαραθώνα, ο Ηρόδοτος μας μιλά με βεβαιότητα για τις Θερμοπύλες και έναν όμοιό του στην καταλυτική μάχη της Χαιρώνειας. Εδώ όμως πρέπει να θυμηθούμε ότι η μάχη της Χαιρώνειας, που είχε σκοπό τη συνένωση όλων των Ελλήνων στην εκστρατεία κατά των Περσών, ήταν η απαρχή της δυναμικής πορείας του Αλέξανδρου, ο οποίος τότε σε ηλικία μόλις 18 ετών ηγείται των μακεδόνων εταίρων με απόλυτη επιτυχία και καθορίζει την έκβαση της μάχης.
Άρα γιατί να μη σκεφτούμε ότι ένα όμοιο και αντίστοιχο σύμβολο, όπως αυτό του λέοντα της Χαιρώνειας, τοποθετείται στον τάφο του, με αποτέλεσμα οι δύο αυτοί λέοντες, Χαιρώνειας και Αμφίπολης, να συμβολίζουν την αρχή και το τέλος της ένδοξης αλλά σύντομης ζωής του;
Το ύψος του βάθρου του λέοντα, το ύψος του λόφου Καστά, καθώς και η διάμετρος της περιμέτρου του λόφου φαίνονται ότι είναι όλα ακέραια πολλαπλάσια του ύψους του λέοντα, το οποίο αναφέρθηκε ως “μέτρο του Δεινοκράτη του Ρόδιου”, του επίσημου αρχιτέκτονα του Αλεξάνδρου.
Εξ αυτού του λόγου θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι το μνημείο κατασκευάστηκε ενιαίο εξαρχής, κάθε δε πιθανολόγηση συμμετοχής του Δεινοκράτη παραπέμπει στον Αλέξανδρο.
Ο νοτιοδυτικός προσανατολισμός της εισόδου του τάφου βλέπει προς τις Αιγές, την πόλη όπου ανατράφηκε και ανδρώθηκε ο Αλέξανδρος.
Οι Σφίγγες με κεφαλές Εκάτης(;) που προστατεύουν αποτροπαϊκά τον νεκρό αποτελούν ταυτόχρονα παλαιότερο σύμβολο της ίδιας της Αμφίπολης.
Οι Κόρες, οι οποίες φέρουν πόλο (όχι Καρυάτιδες, όπως λάθος τις αποκαλούν), συμβολίζουν γνωστές και σεβαστές μορφές μη ταυτοποιημένες σήμερα (Αιγές, Δελφοί, Σαμοθράκη, Αίγινα, Τράλλεις - κατ’ εμέ ίσως αναπαριστούν την Εκάτη), συνδεόμενες με τα μυστήρια της Σαμοθράκης και την Περσεφόνη, που ιδιαίτερα τιμούσαν ο Φίλιππος και η Ολυμπιάδα. Άλλωστε η μητέρα του Αλέξανδρου δεν καταγράφεται ως ιέρεια των Καβειρίων Μυστηρίων της Σαμοθράκης;
Το μωσαϊκό με την απαγωγή της Περσεφόνης ίσως αναπαριστά τη βασιλική οικογένεια, όπου ο Πλούτων παραπέμπει στον Φίλιππο, ο Ερμής στον Αλέξανδρο, η Περσεφόνη στην Ολυμπιάδα, αλλά και το άλογο στον Βουκεφάλα.
Οι ζωγραφιές, που δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί στο εύρημα της Αμφίπολης, ενδεχομένως να αποδώσουν μυθολογικές παραστάσεις που σχετίζονται με την καταγωγή του βασιλικού οίκου των Τημενιδών και με τα κατορθώματα του Αλέξανδρου, όπως την επιστροφή της Ευρώπης στην Ασία.
Επίσης, ας μη λησμονούμε ότι ο Αλέξανδρος, πριν ξεκινήσει την εκστρατεία του στην Ασία, υπέταξε τους βαλκανικούς λαούς, ώστε να καλύψει τα βόρεια σύνορά του, ξεκινώντας αυτές τις πρώτες εκστρατείες από τον χώρο της Αμφίπολης, όπου συγκέντρωσε στρατό και στόλο. Από την Αμφίπολη επίσης ξεκίνησε στρατός και στόλος για την περσική εκστρατεία.
Οι ενδείξεις (ιστορικές, αρχαιολογικά ευρήματα, σύμβολα) που συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι ο τύμβος του λόφου Καστά της Αμφίπολης κατασκευάστηκε για να τιμήσει και να στεγάσει τη σορό αυτού του τεράστιου άνδρα είναι πολλές. Η παγκόσμια αγωνία μεγάλη. Η επιστήμη όμως θα εξετάσει τα ευρήματα, η ανθρωπολογία θα απαντήσει για τα στοιχεία των οστών, η βιολογία για το DNA τους, η γεωλογία για όποιες άλλες πιθανές γειτονικές θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και η αρχαιολογία θα έχει τον τελευταίο λόγο.
Κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει ακόμη και την πιο τολμηρή απάντηση.
Εγώ βάζω τα ερωτήματα, τα ερμηνεύω και ίδωμεν.
Πηγή: makthes.gr
Αναζητώντας πόσο πιθανή είναι η ταφή του Αλέξανδρου στην Αμφίπολη, ακολούθησα την εξής μεθοδολογία: πρώτον, τη διερεύνηση των ιστορικών πηγών και των όποιων δυνατοτήτων προκύπτουν από αυτές, δεύτερον, την εξέταση των αρχαιολογικών ανακαλύψεων και, τρίτον, την αναγνώριση και ερμηνεία των συμβόλων.
Τα εξαγόμενα συμπεράσματα από την παραπάνω έρευνά μου είναι τα ακόλουθα:
O Αλέξανδρος απεβίωσε το 323 π.Χ. στη Βαβυλώνα και παρέμεινε εκεί ταριχευμένος μέχρι το 321 π.Χ., όταν μεγαλοπρεπής πομπή ξεκίνησε με τη σορό του, με προορισμό κατ’ άλλους αρχαίους ιστορικούς τη Μακεδονία και κατ’ άλλους την Αίγυπτο.
Βέβαιον είναι ότι η πομπή κατέληξε στην Αίγυπτο στα χέρια του Πτολεμαίου Α’. Ο Περδίκκας, επιμελητής του βασιλικού οίκου, εκστράτευσε εναντίον του Πτολεμαίου και προσπάθησε να πάρει πίσω τον νεκρό, αλλά σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων.
Ο Πτολεμαίος έθαψε προσωρινά τον Αλέξανδρο στη Μέμφιδα και πολλές δεκαετίες αργότερα ο γιος του, Πτολεμαίος Β’, τον μετέφερε σε μεγαλοπρεπή τάφο στην Αλεξάνδρεια.
Μέχρι το 215 μ.Χ. στον τάφο του στρατηλάτη απέδιδαν τιμές ρωμαίοι αυτοκράτορες, ώσπου τον 4ο αιώνα, με την επικράτηση του χριστιανισμού στην Αλεξάνδρεια, αναφέρεται η αποκάλυψη των οστών του Αλέξανδρου και κατά συνέπεια η λεηλασία και η καταστροφή του τάφου του (γύρω στο 380 μ.Χ.).
Σύμφωνα με τα παραπάνω ιστορικά αποδεδειγμένα, γεννώνται τα εξής ερωτήματα:
- Γιατί παραμένει επί διετία η σορός ταριχευμένη στη Βαβυλώνα; Μήπως επειδή απαιτείται ο χρόνος της κατασκευής ενός αντάξιου τάφου του στρατηλάτη, στη Μακεδονία;
- Είναι δυνατόν η μητέρα του, Ολυμπιάδα, αλλά και ο μακεδονικός λαός σύσσωμος να μην είχαν απαιτήσει τη μεταφορά της σορού του στη γενέτειρα χώρα;
- Μήπως γι’ αυτό τον λόγο επί δεκαετίες παραμένει η σορός σε προσωρινό τάφο στη Μέμφιδα, ώστε να εκτονωθεί η δίκαιη απαίτηση της οικογένειας και του λαού του;
- Αποκλείεται, 700 χρόνια μετά τον θάνατό του, να περισυλλέγονται τα πεταμένα οστά του από κάποιους πιστούς της αρχαίας παράδοσης και να μεταφέρονται στη Μακεδονία;
Βέβαια μια τέτοια επιχείρηση θα πρέπει να ήταν για τα δεδομένα της εποχής γιγαντιαία, εξαιρετικά μυστική, που ίσως ερμηνεύει και τις επιχώσεις στους θαλάμους του τάφου της Αμφίπολης, το κτίσιμο των σφραγιστικών τοίχων και την κάλυψη της περιμέτρου στην είσοδο της κλίμακας και ίσως και τη μεταφορά και την επανασυναρμολόγηση του λέοντα, για λόγους παραπλάνησης, μακράν του τάφου, στη θέση της γέφυρας της Εγνατίας στον Στρυμόνα. Οι βανδαλισμοί και οι φυσικές καταστροφές του ανοιχτού και απροστάτευτου μνημείου, που είχαν προηγηθεί κατά τη διάρκεια των προηγούμενων επτά αιώνων, δεν κατέστη δυνατόν να αποκατασταθούν.
Επίσης η ιστορία κατέγραψε ότι ο Αλέξανδρος, λίγους μήνες πριν από τον θάνατό του, έστειλε από τη Βαβυλώνα στη Μακεδονία τον Κρατερό με την εντολή να κατασκευάσει έξι πολυτελείς ναούς στην Ελλάδα, αξίας 1.500 ταλάντων ο καθένας, έναν δε εξ αυτών στην Αμφίπολη προς τιμήν της Αρτέμιδος Ταυροπόλου.
Οι στρατηγοί μετά τον θάνατό του ακύρωσαν αυτά τα έργα, αλλά θα ήταν λογικό να υποθέσουμε ότι το κονδύλιο της Αμφίπολης χρησιμοποιήθηκε για να χτιστεί περίλαμπρος τάφος, αντί του ναού, για να δεχθεί τη σορό του, τιμώντας ταυτόχρονα και την Αρτέμιδα- Εκάτη.
Ο λέων στην κορυφή του μνημείου είναι σπάνιος. Τον συναντάμε σε τέτοια μεγέθη ξανά μόνο ίσως στον τύμβο του Μαραθώνα, ο Ηρόδοτος μας μιλά με βεβαιότητα για τις Θερμοπύλες και έναν όμοιό του στην καταλυτική μάχη της Χαιρώνειας. Εδώ όμως πρέπει να θυμηθούμε ότι η μάχη της Χαιρώνειας, που είχε σκοπό τη συνένωση όλων των Ελλήνων στην εκστρατεία κατά των Περσών, ήταν η απαρχή της δυναμικής πορείας του Αλέξανδρου, ο οποίος τότε σε ηλικία μόλις 18 ετών ηγείται των μακεδόνων εταίρων με απόλυτη επιτυχία και καθορίζει την έκβαση της μάχης.
Άρα γιατί να μη σκεφτούμε ότι ένα όμοιο και αντίστοιχο σύμβολο, όπως αυτό του λέοντα της Χαιρώνειας, τοποθετείται στον τάφο του, με αποτέλεσμα οι δύο αυτοί λέοντες, Χαιρώνειας και Αμφίπολης, να συμβολίζουν την αρχή και το τέλος της ένδοξης αλλά σύντομης ζωής του;
Το ύψος του βάθρου του λέοντα, το ύψος του λόφου Καστά, καθώς και η διάμετρος της περιμέτρου του λόφου φαίνονται ότι είναι όλα ακέραια πολλαπλάσια του ύψους του λέοντα, το οποίο αναφέρθηκε ως “μέτρο του Δεινοκράτη του Ρόδιου”, του επίσημου αρχιτέκτονα του Αλεξάνδρου.
Εξ αυτού του λόγου θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι το μνημείο κατασκευάστηκε ενιαίο εξαρχής, κάθε δε πιθανολόγηση συμμετοχής του Δεινοκράτη παραπέμπει στον Αλέξανδρο.
Ο νοτιοδυτικός προσανατολισμός της εισόδου του τάφου βλέπει προς τις Αιγές, την πόλη όπου ανατράφηκε και ανδρώθηκε ο Αλέξανδρος.
Οι Σφίγγες με κεφαλές Εκάτης(;) που προστατεύουν αποτροπαϊκά τον νεκρό αποτελούν ταυτόχρονα παλαιότερο σύμβολο της ίδιας της Αμφίπολης.
Οι Κόρες, οι οποίες φέρουν πόλο (όχι Καρυάτιδες, όπως λάθος τις αποκαλούν), συμβολίζουν γνωστές και σεβαστές μορφές μη ταυτοποιημένες σήμερα (Αιγές, Δελφοί, Σαμοθράκη, Αίγινα, Τράλλεις - κατ’ εμέ ίσως αναπαριστούν την Εκάτη), συνδεόμενες με τα μυστήρια της Σαμοθράκης και την Περσεφόνη, που ιδιαίτερα τιμούσαν ο Φίλιππος και η Ολυμπιάδα. Άλλωστε η μητέρα του Αλέξανδρου δεν καταγράφεται ως ιέρεια των Καβειρίων Μυστηρίων της Σαμοθράκης;
Το μωσαϊκό με την απαγωγή της Περσεφόνης ίσως αναπαριστά τη βασιλική οικογένεια, όπου ο Πλούτων παραπέμπει στον Φίλιππο, ο Ερμής στον Αλέξανδρο, η Περσεφόνη στην Ολυμπιάδα, αλλά και το άλογο στον Βουκεφάλα.
Οι ζωγραφιές, που δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί στο εύρημα της Αμφίπολης, ενδεχομένως να αποδώσουν μυθολογικές παραστάσεις που σχετίζονται με την καταγωγή του βασιλικού οίκου των Τημενιδών και με τα κατορθώματα του Αλέξανδρου, όπως την επιστροφή της Ευρώπης στην Ασία.
Επίσης, ας μη λησμονούμε ότι ο Αλέξανδρος, πριν ξεκινήσει την εκστρατεία του στην Ασία, υπέταξε τους βαλκανικούς λαούς, ώστε να καλύψει τα βόρεια σύνορά του, ξεκινώντας αυτές τις πρώτες εκστρατείες από τον χώρο της Αμφίπολης, όπου συγκέντρωσε στρατό και στόλο. Από την Αμφίπολη επίσης ξεκίνησε στρατός και στόλος για την περσική εκστρατεία.
Οι ενδείξεις (ιστορικές, αρχαιολογικά ευρήματα, σύμβολα) που συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι ο τύμβος του λόφου Καστά της Αμφίπολης κατασκευάστηκε για να τιμήσει και να στεγάσει τη σορό αυτού του τεράστιου άνδρα είναι πολλές. Η παγκόσμια αγωνία μεγάλη. Η επιστήμη όμως θα εξετάσει τα ευρήματα, η ανθρωπολογία θα απαντήσει για τα στοιχεία των οστών, η βιολογία για το DNA τους, η γεωλογία για όποιες άλλες πιθανές γειτονικές θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και η αρχαιολογία θα έχει τον τελευταίο λόγο.
Κανένας δεν μπορεί να αποκλείσει ακόμη και την πιο τολμηρή απάντηση.
Εγώ βάζω τα ερωτήματα, τα ερμηνεύω και ίδωμεν.
Πηγή: makthes.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου