Amfipoli News: Τύμβος Καστά, Αλεξάνδρεια και Δεινοκράτης

Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2023

Τύμβος Καστά, Αλεξάνδρεια και Δεινοκράτης



Η υπόθεση πως ο Δεινοκράτης είναι ο αρχιτέκτονας του τύμβου Καστά διατυπώθηκε για πρώτη φορά στο συνέδριο για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη (ΑΕΜΘ) το Μάρτιο του 2013. Η αναλυτική τεκμηρίωση για την υπόθεση αυτή δεν έχει παρουσιαστεί δημόσια. Από τα ελάχιστα που έχουμε ακούσει για το θέμα είναι πως:

α) Ο τύμβος Καστά και η Αλεξάνδρεια έχουν κοινά αρχιτεκτονικά στοιχεία.
β) Η διάμετρος του τύμβου Καστά (158.4 μ) είναι 100 φορές μικρότερη του μήκους των τειχών της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου (15.84 χλμ.)
Αν οι ανασκαφείς είναι σωστοί στις παραπάνω υποθέσεις τους, η σύνδεση με το Δεινοκράτη προκύπτει καθώς αυτός θεωρείται ο βασικός σχεδιαστής της αλεξανδρινής πολεοδομίας και ένας από τους ελάχιστους γνωστούς σε εμάς αρχιτέκτονες του τελευταίου τετάρτου του 4ου π.Χ. αιώνα που θα μπορούσε να οραματιστεί και να υλοποιήσει ένα τόσο σημαντικο έργο όπως ο τύμβος Καστά. 
Στην προσπάθειά μας να καταλάβουμε απο πού προκύπτουν οι παραπάνω υποθέσεις καταλήξαμε στο ότι αν κοινός παρανομαστής τύμβου Καστά – Αλεξάνδρειας όντως υπάρχει, αυτός ίσως είναι ο αιγυπτιακός πήχυς (0.523-0.529 μ.) η χρήση του οποίου ίσως λήφθηκε υπόψην στο σχεδιασμό ή/και την κατασκεύη τόσο του τύμβου Καστά όσο και της Αλεξάνδρειας. Όσον αφορά τα τείχη της Αλεξάνδρειας, πιστεύουμε πως o συσχετισμός των αριθμών που έχει παρουσιαστεί είναι συμπτωματικός. Πιθανές ενστάσεις για τις παραπάνω υποθέσεις αλλα και μερικά πρώιμα συμπεράσματα για τη σύνδεση Καστά – Αλεξάνδρειας και Δεινοκράτη θα παρουσιαστούν στο τέλος του κειμένου. 
ΣΥΝΤΟΜΗ ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
Η Αλεξάνδρεια, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Αιγύπτου σήμερα, απέχει περίπου 220 χλμ. από το Κάιρο (εικόνα από Google Maps). Βρίσκεται στις δυτικές εκβολές του ποταμού Νείλου και στα βόρεια παράλια της Αιγύπτου που βρέχονται από τη Μεσόγειο θάλασσα, μεταξύ της λίμνης Μαρεώτιδας στα νότια, και της νήσου Φάρος στο βορρά. Ιδρύθηκε από το Μέγα Αλέξανδρο το 332-331 π.Χ. αν και αρχαιολογικές έρευνες και ιστορικές αναφορές υποδεικνύουν πως στην περιοχή προϋπήρχε μικρός οικισμός που στις πηγές αναφέρεται ως «Ρακώτης».
map
Εικόνα 1: Η μορφολογία στην περιοχή της αρχαίας Αλεξάνδρειας σήμερα. Με κόκκινο το ίχνος της ακτής κατά τους αρχαίους χρόνους.
Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου, η Αλεξάνδρεια έγινε η πρωτεύουσα του πτολεμαϊκού βασιλείου και εξελίχθηκε σε σημαντικό οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο, κατά πολλούς το διαμάντι του ελληνιστικού κόσμου. Η ιστορία της πόλης είναι γεμάτη από πολέμους, εσωτερικές αναταραχές, εγκατάλειψη αλλά και φυσικές καταστροφές. Το αποτέλεσμα είναι η αρχαία Αλεξάνδρεια να έχει κυριολεκτικά ισοπεδωθεί και, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, ό,τι έχει μείνει από την πτολεμαϊκή περίοδο βρίσκεται πλέον πολλά μέτρα κάτω από το επίπεδο της σύγχρονης μεγαλούπόλης ή τη θάλασσα. Ωστόσο, χάρη σε συστηματική μελέτη, ανασκαφές και ιστορικές αναφορές, η εικόνα που έχουμε για την πτολεμαϊκή Αλεξάνδρεια είναι αρκετά πιο πλήρης απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς. Αυτά που γνωρίζουμε από τις πηγές είναι πως:


Συνεχίστε ΕΔΩ
Διαβάστε επίσης:



Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου