Οι γαστρίτιδες στα παιδιά και το μικρόβιο που τις προκαλεί

Τι είναι το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;

Ενα μικρόβιο που υπάρχει στο στομάχι μεγάλου ποσοστού παιδιών και ενηλίκων και προκαλεί φλεγμονή (γαστρίτιδα) με ποικίλες κλινικές εκδηλώσεις.

Ανακαλύφθηκε το 1982 από τους Warren και Marshal στους οποίους το έτος 2005 απονεμήθηκε το Βραβείο Nobel για την παραπάνω ανακάλυψη.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης;

Ο πόνος πάνω από τον ομφαλό που επιμένει για διάστημα άνω των 3 μηνών, η ναυτία ή η δυσπεψία μπορούν να οφείλονται στα παιδιά σε λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.

Μερικές μελέτες συσχετίζουν τη λοίμωξη με την επίμονη σιδηροπενική αναιμία , το χαμηλό ανάστημα και την ιδιοπαθή θρομβοπενική πορφύρα , ωστόσο η συσχέτιση αυτή απαιτεί παραπέρα τεκμηρίωση.

Στο μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της γης η λοίμωξη είναι ασυμπτωματική.

  

Πόσο συχνή είναι η λοίμωξη;

Η συχνότητα της λοίμωξης εξαρτάται από το βιοτικό επίπεδο και τις συνθήκες υγιεινής κάθε χώρας και αυξάνει με την ηλικία. Σε άτομα που ζουν σε χώρους όπου υπάρχουν κακές συνθήκες υγιεινής ή μένουν συνωστισμένο πολλές ώρες την ημέρα – π.χ. παιδιά που ζουν σε ιδρύματα- η συχνότητα είναι μεγάλη.

Στις υπό ανάπτυξη χώρες, το ποσοστό της λοίμωξης στα παιδιά φθάνει μέχρι 80%, ενώ στις ανεπτυγμένες χώρες, σε λιγότερο από 5%.

Σημαντικό ρόλο στη μόλυνση του παιδιού παίζει η οικογένεια, καθώς έχει αποδειχτεί η ενδοοικογενειακή διασπορά του μικροβίου, κυρίως από τους γονείς.

Στην Ελλάδα η συχνότητα της μόλυνσης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού φθάνει σε ποσοστό 15-20% των παιδιών και έως 70% των ενηλίκων, πολλοί από τους οποίους δεν εμφανίζουν συμπτώματα.

Σε μερικές μελέτες, το ποσοστό της λοίμωξης σε ενήλικες με έλκος δωδεκαδακτύλου φθάνει μέχρι και σε ποσοστό 100%, ενώ στα παιδιά με έλκος, το ελικοβακτηρίδιο ανευρίσκεται σε ποσοστό περίπου 50%.

Τα τελευταία χρόνια , παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της συχνότητας της λοίμωξης στις περισσότερες χώρες, λόγω βελτίωσης των συνθηκών υγιεινής.

Το μικρόβιο εγκαθίσταται στο στομάχι, όπου προκαλεί φλεγμονή, και εάν δεν γίνει θεραπεία , παραμένει εκεί διά βίου.

  

Πώς γίνεται η διάγνωση της λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού;

Με τη χρήση επεμβατικών και μη επεμβατικών εξετάσεων:

Μη επεμβατικές εξετάσεις
Με την ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων στον ορό. Η αξιοπιστία της εξέτασης αυτής, ωστόσο, δεν είναι ικανοποιητική στα παιδιά.

Με τη δοκιμασία αναπνοής μετά τη λήψη ειδικού φαρμάκου. Η εξέταση αυτή συνιστάται να γίνεται σε παιδιά μεγαλύτερα των 6 ετών με επιβεβαιωμένη γαστρίτιδα από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού , πριν και μετά τη χορήγηση θεραπείας, για να ελέγχεται η επιτυχής εκρίζωση του μικροβίου.

Με την ανίχνευση ειδικού αντιγόνου στα κόπρανα, με τη χρήση μονοκλωνικού αντισώματος.

Επεμβατικές εξετάσεις

Με τη γαστροσκόπηση και τις βιοψίες στομάχου. Με την εξέταση αυτή μπορεί να τεθεί η διάγνωση γαστρίτιδας (Εικ. 1) ή/και έλκους του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου (Εικ. 2) από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και να αποκλεισθούν άλλα αίτια επιγαστραλγίας. Η εξέταση του ιστού βιοψίας στο μικροσκόπιο επιβεβαιώνει τη φλεγμονή και αναδεικνύει το μικρόβιο (Εικ. 3).

Εικόνα 1
Λεμφοζιδιακή υπερπλασία στομάχου, χαρακτηριστική της λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.

Εικόνα 2.
Έλκος δωδεκαδακτύλου, λόγω λοίμωξης από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.

Εικόνα 3
Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού στην ιστολογική εξέταση.

Εικόνα 4
Ταχεία δοκιμασία ουρεάσης

Με την ταχεία δοκιμασία ουρεάσης σε δείγματα βιοψίας στομάχου (Εικ. 4). Η αλλαγή του χρώματος από κίτρινο σε μπορντώ μετά την τοποθέτηση του υλικού της βιοψίας στομάχου, μαρτυρά την ύπαρξη του μικροβίου.

Με την καλλιέργεια του ιστού της βιοψίας του στομάχου για έλεγχο της ευαισθησίας του μικροβίου στα αντιβιοτικά.

Για τη διάγνωση απαιτούνται δύο θετικές εξετάσεις τουλάχιστον, με εξαίρεση την καλλιέργεια του ιστού, που αρκεί ως μόνη εξέταση, όταν είναι θετική.