Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα: Πήραν 1,2 δις σε 10 χρόνια επένδυσαν μόλις 40 εκ.! Που πήγαν τα λεφτά;

Η παραίτηση του Επίτιμου Α/ΓΕΝ Ναύαρχου Κοσμά Χρηστίδη από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου των Ελληνικών Αμυντικών Συστημάτων, ταραρκούνησε για τα καλά τα κόμματα που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έχουν ευθύνες για την πορεία της εταιρείας. Καλό είναι αυτό, γιατί έχουν αρχίσει να ακούγονται και να γράφονται απόψεις.

Μια απ΄ αυτές καταγράφεται  στο κείμενο που μας έστειλε ο κ. Παναγιώτης Μοσχολιός, ο οποίος έχει διατελέσει και πρόεδρος του ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος των ΕΑΣ. Συνεπώς γνωρίζει από μέσα τη κατάσταση. Πολλά απ΄ όσα αναφέρει στο κείμενό του είναι ορθά. Αυτό που εντυπωσιάζει δίχως άλλο όμως είναι ένα ερώτημα που νομίζουμε ότι αν απαντηθεί με στοιχεία κι αριθμούς θα αποκαλύψει τι οδηγεί τα ΕΑΣ στον γκρεμό:

•Τα ΕΑΣ πήραν από το 2003 ως το 2012, 1,2 δις ευρώ “ζεστό χρήμα” επιδοτούμενα από το κράτος! Απ΄ αυτά λένε οι πληροφορίες μας μόλις τα 40 εκατομμύρια δόθηκαν για επενδύσεις της εταιρείας! Μήπως μπορεί κάποιος να μας εξηγήσει πως δαπανήθηκαν τα υπόλοιπα; Θα ΄χει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον!

Το κείμενο του κ.Μοσχολιού:

Υπόψη κ. Καρβουνόπουλου,

Ήλθαν εκ νέου στην επικαιρότητα σκέψεις και σχόλια σχετικά με το πρόβλημα επιβίωσης της εταιρίας Ε.Α.Σ. Επιτρέψτε μου να θέσω υπόψη σας τα ακόλουθα:

1. Οι εταιρίες ΠΥΡΚΑΛ και ΕΒΟ ως και τα ΕΑΣ ήταν ανέκαθεν ελλειμματικές. Καμιά κυβέρνηση ουσιαστικά δεν ασχολήθηκε με την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος αν και είχαν κατά καιρούς εκπονηθεί αρκετές μελέτες που ουσιαστικά κατέληγαν σε κοινά συμπεράσματα. Εξ άλλου η συγχώνευση το 2004, μεταξύ των άλλων, έγινε για να αντιμετωπιστούν τα οικονομικά προβλήματα της ενιαίας εταιρίας αλλά όμως οι προβλεπόμενες δράσεις, μερικές των οποίων επαναφέρθηκαν με το σχέδιο αναδιάρθρωσης του 2013, δεν εφαρμόστηκαν. Όλα αυτά μέχρι το 2011 που το δημόσιο υποχρεώθηκε να διακόψει τις επιδοτήσεις. Μέχρι το 2011 το δημόσιο επιδοτούσε την εταιρία, άμεσα και έμμεσα. Άμεσα για την κάλυψη των ετήσιων ελλειμμάτων μέσω των εγγυήσεων που εξέδιδε για την δανειοδότηση της από εμπορικές τράπεζες και μέσω της κεφαλαιοποίησης του ληξιπρόθεσμου μέρους των δανείων όταν με την κατάπτωση εγγυήσεων οι αντίστοιχες υποχρεώσεις μεταφέρονταν προς το δημόσιο (ν.2303/2003). Έμμεσα μέσω απευθείας αναθέσεων συμβολαίων αμιγώς αμυντικών προϊόντων, όπως αυτά ορίζονται σε αποφάσεις της Ε.Ε., σε τιμές υψηλότερες του ανταγωνισμού αλλά μικρότερες του πλήρους κόστους παραγωγής. Να σημειωθεί ότι η ελλειμματική λειτουργία της εταιρίας διατηρείτο ακόμα και με υψηλό επίπεδο ανεκτέλεστων συμβάσεων (διότι η ελλειμματική λειτουργία δεν μπορούσε να εξαλειφθεί μόνο μέσω ανάθεσης συμβάσεων για λόγους που σχετίζονται με την παραγωγική της δομή (επικαλύψεις, ανενεργές γραμμές παραγωγής κ.λ.π.)
2. Όμως οι άμεσες επιδοτήσεις δεν αφορούσαν μόνο την παραγωγή αμυντικών προϊόντων με πελάτη την Χώρα μας αλλά και εξαγωγές και εμπορικές δραστηριότητες παρά το γεγονός ότι σχεδόν κάθε χρόνο το Υπ. Οικονομικών προειδοποιούσε την εταιρία να αποφεύγει την διοχέτευση επιδοτήσεων σε μη αμιγώς αμυντικές παραγωγές που αφορούσαν το ΥΕΘΑ Ελλάδος. Σημειωτέον ότι εγχώρια ανταγωνιστική μονάδα, στον κλάδο των εμπορικών εκρηκτικών, προέβαινε σε συνεχείς καταγγελίες σε βάρος της εταιρίας για αθέμιτο ανταγωνισμό και μάλιστα βουλευτές χρησιμοποιούσαν τις σχετικές καταγγελίες για υποβολή ερωτήσεων στην Βουλή.
3. Το 2011 η επιτροπή ανταγωνισμού της Ε.Ε. αποφάσισε να ελέγξει την νομιμότητα των άμεσων επιδοτήσεων του ομίλου Ε.Α.Σ. για την περίοδο 2004-2011 που σύμφωνα με υπολογισμούς τους είχαν ανέλθει σε 1,2 δις. Ευρώ. Η σχετική έρευνα και οι φάκελοι τεκμηρίωσης δεν μπορούσαν να δικαιολογήσουν την νομιμότητα του συνόλου των επιδοτήσεων με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 346 της Σ.Λ.Ε.Ε. Λόγω αυτού του γεγονότος, το οποίο κάνει εντύπωση πως ορισμένοι το λησμονούν ή το αγνοούν, είχε αποφασιστεί, σε συνεννόηση με την τρόικα, ότι η εταιρία θα οδηγείτο σε εκκαθάριση δεδομένου ότι η εταιρία δεν είχε την δυνατότητα επιστροφής του μέρους των επιδοτήσεων που θεωρούνται παράνομες. Η απόφαση εκκαθαρίσεως όμως ήρθη μέσω του σχεδίου αναδιάρθρωσης του Δεκεμβρίου 2013.
4. Το σχέδιο αναδιάρθρωσης, που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2013, είχε ως βασικούς στόχους να αντιμετωπιστούν οι δομικές αιτίες της ελλειμματικής λειτουργίας της εταιρίας και να βρεθεί λύση στο πρόβλημα των επιδοτήσεων ώστε η αναμενόμενη απόφαση της επιτροπής ανταγωνισμού για ανάκτηση μέρους των να μην οδηγήσει την αμυντική παραγωγή σε εκκαθάριση αλλά να την διατηρήσει ενεργό ως μια ξεχωριστή νομική οντότητα και μάλιστα με δικαίωμα εξαγωγών. Η επιδίωξη μη εκκαθάρισης του αμυντικού κλάδου με δικαίωμα εξαγωγών εξ άλλου σχετίζονταν και με εξαγωγικές συμβάσεις που

1

διεκδικούσε τότε η εταιρία π.χ. από τις ΗΠΑ κ.α. που δεν θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε συμβάσεις αν γινότανε η εκκαθάριση. Το ζήτημα των εξαγωγών ήταν και είναι κρίσιμο διότι η εταιρία δεν μπορεί να καταστεί βιώσιμος μόνο από την εσωτερική αγορά. Ένας εκ των βασικών λόγων είναι ότι σταδιακά οι τάσεις της εγχωρίου ζητήσεως αποκλίνουν από τα προσφερόμενα προϊόντα της εταιρίας. Πρέπει δε να σημειωθεί ότι σε περιπτώσεις που η επιτροπή ανταγωνισμού εκδίδει αποφάσεις για παράνομες επιδοτήσεις αυτές συνοδεύονται από απαγόρευση των εξαγωγών για μια περίοδο – ίσως δέκα ετών – διότι θεωρείται ότι μέσω των παράνομων επιδοτήσεων έχει δημιουργηθεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην διεθνή αγορά. Και για αυτό τον λόγο η συμφωνία του Δεκεμβρίου 2013 ήταν διασφαλιστική της βιωσιμότητας της εταιρίας εφόσον παράλληλα εφαρμόζονταν μέτρα μείωσης του σταθερού κόστους λειτουργίας και αύξησης της παραγωγής/εσόδων.

5. Ακριβώς για την διάσωση του αμυντικού κλάδου παραγωγής υιοθετήθηκε η λύση της διάσπασης και της εκκαθαρίσεως δύο θυγατρικών (επίσης με προβλήματα ελλειμμάτων και παράνομων επιδοτήσεων) και του κλάδου πολιτικής παραγωγής ώστε το προϊόν της εκκαθαρίσεως αυτών να μηδενίσει το μέρος των επιδοτήσεων που ήθελε θεωρηθεί παράνομο και που διαφορετικά θα πρέπει να επιστραφεί εξ ιδίων προς το δημόσιο ταμείο. Όσον αφορά τον κλάδο πολιτικής παραγωγής, που από το 2014 αποτέλεσε επίσης ξεχωριστό νομικό πρόσωπο και έπρεπε από τις αρχές του 2015 να τεθεί σε εκκαθάριση, σημειώνεται (μετά το 2004) ότι είχε σταδιακά υποβαθμιστεί, ήταν ζημιογόνος, με μικρή προσφορά τζίρου, ο ρόλος του στην ελεύθερη αγορά ήταν σχετικά μικρός και ήταν αδύνατο να ακολουθήσει τις εμπορικές πρακτικές και την τιμολογιακή πολιτική του ελεύθερου ανταγωνισμού.
6. Η απόφαση να «παγώσει» το σχέδιο αναδιάρθρωσης (από το 2015 μέχρι τα μέσα του 2016), από όσα έχουν γίνει τουλάχιστον γνωστά, δεν συνοδεύτηκε από άλλου είδους μέριμνα για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και την δημιουργία νέων, του κινδύνου από την εκκρεμή απόφαση της επιτροπής ανταγωνισμού να οδηγηθεί και ο αμυντικός κλάδος σε εκκαθάριση και της πιθανής απαγόρευσης των εξαγωγών . Μάλιστα ορισμένα από τα προβλήματα που προέκυψαν από τα μέσα 2015 και μετά όπως π.χ. η πολύμηνη έλλειψη φορολογικής ενημερότητας κ.λ.π. οφείλονται ακριβώς στην πολύμηνη καθυστέρηση της κεφαλαιοποιήσεως των ληξιπροθέσμων χρεών προς το δημόσιο που προέβλεπε το σχέδιο αναδιάρθρωσης λόγω ακριβώς του «παγώματος» του. Να σημειωθεί ότι μόλις πρόσφατα ορίστηκαν εκκαθαριστές των θυγατρικών της εταιρίας ενώ εκκαθαριστής του πολιτικού κλάδου της εταιρίας δεν έχει ακόμα οριστεί και για αυτό τον λόγο εκκρεμεί η διάθεση των αποθεμάτων, παγίων κ.λ.π. Είναι πάντως γεγονός ότι κυρίως μετά τα μέσα του 2016 το πρόβλημα της εταιρίας επανήλθε στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς και φαίνεται πως υιοθετήθηκαν από τους υπεύθυνους ορισμένες τουλάχιστον από τις υποχρεώσεις του σχεδίου αναδιάρθρωσης. Όμως το πλαίσιο της συμφωνίας του 2013 είναι αμφίβολο αν εξακολουθεί να είναι αποδεκτό από τους θεσμούς και την επιτροπή ανταγωνισμού.
7. Ας μου επιτραπεί να σημειώσω ότι η κριτική που ασκείται επί του σχεδίου αναδιάρθρωσης του 2013 δεν συνοδεύεται από, έστω και εκ των υστέρων, προτάσεις ή εναλλακτικό σχέδιο για το πώς η εταιρία θα μπορούσε να πάψει να έχει ελλείμματα, πως θα μπορούσε να αμυνθεί από το πρόβλημα των επιδοτήσεων (επαναλαμβάνω ότι δεν καλύπτεται το σύνολο τους από τις πρόνοιες του 346) και πως θα μπορούσε να αποφευχθεί η εκκαθάριση. Μπορούμε πλέον να ελπίζουμε ότι τα Ε.Α.Σ. δεν θα ακολουθήσουν την πορεία των ναυπηγείων Σκαραμαγκά και της ΕΛΒΟ; Σε μερικούς μήνες, αν όχι βδομάδες, θα ξέρουμε…

Με εκτίμηση,
Μοσχολιός Παναγιώτης – συνταξιούχος

militaire.gr