Κατ' εντολήν ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ κατασκευάστηκε ο Τύμβος Καστά - Η ΑΡΧΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ του Τύμβου ως ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ - Η ταφή της 60χρονης γυναίκας (ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ), ο ρόλος της Θεσσαλονίκης και η σφράγιση του μνημείου από τους τελευταίους Μακεδόνες...

Ο Καστάς, το παλιό προϊστορικό νεκροταφείο των Εννέα Οδών, επιλέχθηκε, προκειμένου να μετατραπεί σε Ηρώον προς τιμήν ενός υψηλά ισταμένου αξιωματούχου της Μακεδονίας. 
Έτσι λοιπόν έχουμε:

1) Έναρξη της διαμόρφωσης του χώρου ως ηρώου του Ηφαιστίωνος, κατ΄ εντολήν του Αλεξάνδρου και ως χρηστηρίου το 324 πΧ, σχεδιασμένου να λειτουργείται από μια σημαντική ιέρεια.

2) Λειτουργία του για μερικά χρόνια ως λατρευτικός χώρος.

3) Ρίψη του σώματος της 60χρονης γυναίκας στην κιβωτιόσχημη θήκη. Υπονοείται ταφή της Ολυμπιάδος. Προφανώς μετά το 316 πΧ

4) Επίχωση και σφράγιση του νεκρικού θαλάμου με τη μαρμάρινη θύρα. Συναρτάται με τις οικοδομικές επεμβάσεις στον χώρο και, ως φαίνεται, κυριαρχούν παραστάσεις εξευμενισμού προς νεκρούς του μνημείου όσο λειτουργούσε ως ηρώο και επέρχονται κάποιες διαφοροποιήσεις στο ιεροθέσιο. Μεταφορά των λατρευτικών δραστηριοτήτων του χώρου από την κιβωτιόσχημη θήκη πιο μπροστά στους προηγούμενους θαλάμους. Ο ρόλος που διαδραμάτισε η Θεσσαλονίκη, ίσως αποδειχθεί καθοριστικός.

5) Λειτουργία του χώρου ως λατρευτικού, μέχρι τον βανδαλισμό του. Μετά την ήττα του Περσέα στην Πύδνα, το 168 πΧ, ο Αιμίλιος Παύλος σχεδόν ένα χρόνο μετά, καταλαμβάνει την Αμφίπολη. Οργανώνονται μεγαλοπρεπείς γιορτές και πανηγύρια με θριαμβευτικούς, πρωτότυπους στη μεγαλοπρέπεια και την πολυτέλεια αγώνες, με παρουσία, κατόπιν προσκλήσεως, όλων των πρέσβεων των γειτονικών εθνών της Ασίας και της Ευρώπης και των όλων των επιφανών αθλητών, καλλιτεχνών και τραγωδών της Ελλάδας. Ο Αιμίλιος Παύλος κατά το διάστημα των εορτών έκαψε επιδεικτικά στη φωτιά πολλά μακεδονικά όπλα και έδειξε στους προσκεκλημένους τους θησαυρούς των βασιλέων της Μακεδονίας, τα αγάλματα, τους ανδριάντες, τις εικόνες, τα χρυσά, τα αργυρά και τα κατασκευασμένα από ελεφαντοστό πολυτιμότατα έπιπλα και κοσμήματα, τα οποία μετά τη γιορτή μεταφέρθηκαν στη Ρώμη με πομπή θριάμβου, η οποία κρατά τρεις ημέρες. 

Ήταν τόσοι πολλοί και τόσο μεγάλης αξίας οι αρπαγέντες θησαυροί, που το ρωμαϊκό κράτος απάλλαξε τους Ρωμαίους πολίτες από κάθε φορολογία για πολλά χρόνια.

6) Προσεκτική και επιμελής Επίχωση και σφράγιση του μνημείου μετά το 167 πΧ. από τους τελευταίους Μακεδόνες, χρονικά κοντά στην λεηλασία που υπέστη.

Από τα παραπάνω νομίζω πως από τα σημαντικότερα ερωτήματα που προκύπτουν και έχουν διατυπωθεί, είναι το εξής:

Πώς είναι δυνατόν, ένα τέτοιο μνημείο, που για περίπου 150 χρόνια αποτελούσε σημαντικό λατρευτικό χώρο, που συνδεόταν με την σπουδαιότερη μακεδονική οικογένεια του μεγαλύτερου ίσως βασιλιά που ανέδειξε ο ελλαδικός χώρος, σε μία περιοχή που πρωταγωνίστησε κυρίως στα ελληνιστικά και στα πρώτα ρωμαϊκά χρόνια, να μην αναφέρεται στις πηγές;

Και μπορεί κανένα ιστοριογραφικό έργο της ελληνιστικής εποχής να μην έχει σωθεί, υπάρχουν ωστόσο σωσμένα αποσπάσματα ιστορικών έργων, που ασχολούνται με μία πληθώρα ειδών: παγκόσμια, θεματική, τοπική και ιστορία προσώπων.

Σε κανένα από αυτά δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά, για το Ηρώον του Ηφαιστίωνος και τον τάφο της Ολυμπιάδος;

Πηγή: ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΤΥΜΒΟΥ ΚΑΣΤΑ-Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ