Συναρπαστικό αρχαιολογικό μυστήριο αποτελεί η Στήλη του Μοντόρο στην Ισπανία: Πρόκειται για μια πέτρινη στήλη ύψους 1,5 μέτρων και πλάτους 85 εκατοστών καλυμμένη με σύμβολα που θεωρείται ότι ανάγονται στην Εποχή του Σιδήρου- και πολλά από αυτά θεωρείται πως ανήκουν σε αρχαίες γλώσσες. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζεται σε δημοσίευμα του International Business Times UK, κανείς δεν μπορεί να διαβάσει τι ακριβώς λένε.
Ο αρχαιολόγος Λεονάρντο Γκαρσία Σανχουάν του Πανεπιστημίου της Σεβίλλης άρχισε τη μελέτη της στήλης αφού διάβασε για την ανακάλυψη στο newsletter του Αρχαιολογικού Μουσείου του Μοντόρο. Ήταν προφανές ότι υπήρχε κάτι ασυνήθιστο, και διερεύνησε τη στήλη περαιτέρω μαζί με τη Μάρτα Ντιάζ Γκουαρνταμίνο, του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Βρετανία.
Η στήλη είχε βρεθεί αρχικά από έναν αγρότη που όργωνε το χωράφι του στη νότια Ισπανία το 2002, ο οποίος αρχικά την είχε πετάξει σε έναν σωρό από άλλες πέτρες. Δύο χρόνια αργότερα, ανακαλύφθηκε από στελέχη της αρμόδιας υπηρεσίας περιβάλλοντος της τοπικής αυτοδιοίκησης, που πρόσεξαν κάποια περίεργα σύμβολα χαραγμένα σε μια από τις πλευρές της. Πήγαν την στήλη στο τοπικό μουσείο, όπου παρέμεινε για οκτώ χρόνια, μέχρι που κατέφθασαν το 2012 ο Γκαρσία Σνχουάν και η Ντιάζ Γκουαρνταμίνο, που διαπίστωσαν πως τα σύμβολα (γράμματα- «γραφήματα») δεν έβγαζαν νόημα.
«Σπάνια βρίσκεις κάτι τέτοιο: Οι επιγραφές στη στήλη δεν μπορούν να διαβαστούν. Δεν υπάρχει τρόπος να αποκρυπτογραφηθούν» είπε στο IBTimes UK ο Γκαρσία Σανχουάν. Το πραγματικά περίεργο της υπόθεσης, ωστόσο, είναι πως τα περισσότερα από αυτά τα σύμβολα είναι αναγνωρίσιμα, καθώς προέρχονται από ένα εύρος διαφορετικών γλωσσών, ενώ κάποια από αυτά βρίσκονται σε κυκλική ή σπειροειδή διάταξη, ενώ άλλα έχουν χαραχτεί με άτακτο (φαινομενικά) τρόπο. «Φαίνεται να πρόκειται για μια συλλογή γραφημάτων από διαφορετικά αλφάβητα, που έχουν χαραχτεί μαζί στην πέτρα» λέει ο Γκαρσία Σανχουάν.
Το αίνιγμα της προέλευσης
Μία στήλη με ακατανόητες επιγραφές, στις οποίες χρησιμοποιούνται σύμβολα από πολλές αρχαίες γλώσσες: Οι φίλοι των αρχαιολογικών μυστηρίων και των ιστοριών τύπου «Ιντιάνα Τζόουνς» πιθανότατα θα σκεφτούν τους θρύλους του Πύργου της Βαβέλ ή (για κάποιους πιο «τολμηρούς») της βυθισμένης Ατλαντίδας (πιθανών επιζώντων κοινής προέλευσης που κατέφυγαν σε διαφορετική μέρη του κόσμου) - ωστόσο, πριν αρχίσει το κυνήγι των θρύλων, πρέπει πρώτα να απαντηθούν κάποια ερωτήματα- όπως το πόσο αρχαία είναι η στήλη, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα σχετικά με το ευρύτερο πλαίσιο πολιτισμού/ κουλτούρας στο οποίο χαράχτηκαν οι επιγραφές. Ωστόσο, οι ερευνητές συνάντησαν δυσκολίες, καθώς ο αγρότης στο χωράφι του οποίου βρέθηκε η στήλη δεν επέτρεπε ανασκαφές που ενδεχομένως να έφερναν στο φως και άλλα αντικείμενα, που θα διευκόλυναν τη χρονολόγηση της στήλης.
«Μας έδωσε άδεια να σκάψουμε μόνο έναν μικρό λάκκο. Δεν ήμασταν πολύ τυχεροί...οπότε πρέπει να δουλέψουμε με έμμεσα στοιχεία» είπε ο Γκαρσία Σανχουάν. Οι επιγραφές περιλαμβάνουν στοιχεία από βορειοανατολικές παλαιο-ισπανικές γραφές, από ελληνο-ιβηρικές γραφές, από πρωτο-σιναϊτικές και πρωτο-χαναναϊκές επιγραφές, αλλά και από τρόπους γραφής που παραπέμπουν στη νότια Αραβία και τους Φοίνικες. Αν και το συνονθύλευμα αυτό είναι ομολογουμένως εντυπωσιακό, πρόκειται σε όλες τις περιπτώσεις για κουλτούρες που είχαν μεγαλύτερη ή μικρότερη παρουσία στη Ιβηρική Χερσόνησεο κατά την Εποχή του Σιδήρου. Όσον αφορά στην ηλικία της στήλης, θεωρείται ότι οι επιγραφές έγιναν μεταξύ του 9ου και του 3ου πΧ αιώνα.
Η στήλη είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εξαιτίας ακριβώς αυτών των επιγραφών, τονίζει ο Τζον Κοχ, ειδικός σε κελτικές γλώσσες και ερευνητής σε θέματα φιλολογίας του Πανεπιστημίου της Ουαλίας, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Υπάρχουν πολλές στήλες, αλλά καμία δεν είναι σαν αυτή. Έχεις τις στήλες της Εποχής του Χαλκού που δεν έχουν πάνω τους επιγραφές, και που έχουν εικόνες πολεμιστών και όπλων. Μετά, αιώνες αργότερα, έχεις στήλες με επιγραφές- σειρές συμβόλων τοποθετημένων σε τάξη, κάποιες φορές με γραμμές πάνω ή κάτω...αλλά αυτή είναι τελείως διαφορετική. Από πλευράς διαρρύθμισης θυμίζει τις παλιές στήλες με τους πολεμιστές. Αλλά υπάρχουν γράμματα, και κάποια μοιάζουν με αυτά που βλέπει κανείς στις μεταγενέστερες στήλες, που έχουν πραγματικές επιγραφές πάνω τους».
Ποιοι την έφτιαξαν και γιατί;
Ο Γκαρσία Σανχουάν και η Ντιάζ Γκουαρνταμίνο έχουν δύο υποθέσεις σχετικά με το ποιοι ήταν αυτοί που έφτιαξαν τη στήλη.
Σύμφωνα με την πρώτη, η στήλη φτιάχτηκε στις αρχές της Εποχής του Σιδήρου, ανάμεσα στον 9ο και τον 5ο πΧ αιώνα. «Αυτό που έχουμε εδώ ίσως να έχει να κάνει με ντόπιους- οι οποίοι πιθανότατα ήταν αγράμματοι- που αντέγραψαν σε μια πέτρα σύμβολα τα οποία είχαν δει ή για τα οποία είχαν μάθει, τα οποία μάλλον δεν κατανοούσαν» λέει ο Γκαρσία Σανχουάν. «Αυτό θα υποδείκνυε πολύ πρώιμες επαφές ανάμεσα στους ντόπιους πληθυσμούς και σε ανθρώπους με προέλευση εκτός Ιβηρικής- πιθανότατα Φοίνικες από την ανατολική Μεσόγειο».
Η άλλη υπόθεση είναι ότι οι επιγραφές έγιναν μερικές εκατοντάδες χρόνια αργότερα, μεταξύ του 50ου και του 3ου αιώνα πΧ. Επρόκειτο για μια περίοδο κατά την οποία η Ρώμη επεκτεινόταν: Οι Ρωμαίοι είχαν νικήσει τους Καρχηδόνιους στον Δεύτερο Καρχηδονιακό Πόλεμο, και ήταν σε φάση επέκτασης, η οποία περιελάμβανε και την Ιβηρία. «Αν το καλοσκεφτείς, τον 3ο πΧ αιώνα η Ισπανία ήταν μια πολυσύχναστη περιοχή της Ευρώπης. Οι Καρχηδόνιοι είχαν ένα πολύ ισχυρό βασίλειο» λέει ο Σανχουάν. Μάλιστα, η οικογένεια Βάρκα- η οικογένεια του στρατηλάτη Αννίβα- ήταν ιδιαίτερα ισχυρή στην Ιβηρία κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, έχοντας μεγάλα επεκτατικά σχέδια, καθώς ήθελαν να ελέγχουν την Ιβηρία και να εκμεταλλευτούν τα μέταλλα (σίδηρος, χρυσός και ασήμι) που περίμεναν να βρουν εκεί. Ωστόσο, αυτό έφερε σύγκρουση με τη Ρώμη, που οδήγησε σε πόλεμο.
«Εκείνη την περίοδο πολυάριθμοι στρατοί περνούσαν από την Ιβηρία. Οι Ρωμαίοι και οι Καρχηδόμιοι είχαν πολλούς ξένους στους στρατούς τους, που πληρώνονταν για να πολεμούν για αυτούς» συμπληρώνει ο Σανχουάν. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν πολλών διαφορετικών προελεύσεων- οπότε και η στήλη αυτή θα μπορούσε να είναι κάποιο σύμβολο του πολυεθνικού χαρακτήρα μιας στρατιωτικής μονάδας- ή ακόμα και φόρος τιμής/ ενθύμιο σε αυτόν.
Πηγή: huffingtonpost.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου