Ζώα και προλήψεις: Το μετάξι στην Μακεδονία

ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ: Ζώα και προλήψεις: Το μετάξι στην Μακεδονία

ΜΕΡΟΣ Δ΄
Στην περιοχή Σερρών, ιδιαίτερη σχέση με την μεταξοκαλλιέργεια έχει το Σιδηρόκαστρο και τα χωριά του. 
Στην περιοχή Κιλκίς, κέντρο της σηροτροφίας και της αμπελουργίας υπήρξε η Γουμένισσα (= η ηγουμένη). Για πολλούς αιώνες.  Κάτι που φαίνεται ακόμη και σήμερα στις παλαιές οικίες της κωμοπόλεως. Στο ισόγειο ήταν η κατοικία των ανθρώπων. 
Στον πρώτο και πιο ηλιόλουστο όροφο, το εκτροφείο μεταξοσκωλήκων. 
Κάποτε η Γουμένισσα εφημίζετο για τα μεταξωτά υφαντά της. Ακόμη και σήμερα, στο ιστορικό κέντρο της, αξίζει να ιδείτε τα παραδοσιακά κτίσματα του οικισμού. 
Δείγματα προβιομηχανικής τεχνολογίας (εγκαταστάσεις για την οινοποίηση και απόσταξη, χώροι εκτροφής μεταξοσκώληκος, μεταξουργεία, όπου διατηρούνται ακέραια τα μηχανήματα, εργαστήρια παραδοσιακών τεχνιτών), κ.ά. Στις παραδοσιακές μακεδονίτικες φορεσιές τα πολύχρωμα μετάξια δίνουν και παίρνουν (όπως την φορεσιά της Καπουτζηδιανής, κ.ά.). 
Στα επίσημα νεκρικά έθιμα της Μακεδονίας ένα μεταξωτό μαντήλι δενόταν στα χέρια του νεκρού, όταν αυτός ήταν ακόμη στο νεκροκρέββατο (όπως έγινε και στην κηδεία του Ι. Δραγούμη). 
Στα πλουσιόσπιτα αυτό το νεκρικό μεταξωτό μαντήλι θαβόταν με τον νεκρό μαζί. Στα άλλα σπίτια, απλώς φυλασσόταν μετά με τα εικονίσματα. Στο Άγ. Όρος υπάρχουν πολλά καλλιτεχνήματα (επιτάφιοι, κλπ.) κεντημένα με μεταξένια κλωστή. Για να τονιστεί η ιερότητα, η ιδιαιτερότητα, η ομορφιά, η λεπτομέρεια. 
Με ξανθό μετάξι τα πρόσωπα του θεού, των αγίων, κλπ., με σιτόχρωμο μετάξι το σώμα του Χριστού, με καστανό τα γένια, με πράσινο μετάξι τα φυτικά θέματα, κ.ά. - τεχνική γνωστή ήδη από την παλαιολόγειο σχολή. 

ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: Το μετάξι στην Θεσσαλία. Χρονοσκόπιο: Η βουλγαρική Κατοχή στην Θράκη:«Η δική σου δουλειά πώς θα γίνει;» ρωτούσαν οι Βούλγαροι τους Έλληνες, εννοώντας πώς θα υπογράψουν να τους παραχωρήσουν τις περιουσίες τους.

ΜΕΡΟΣ Γ΄. 
Μετά την εγκατάσταση της Πολιτικής Διοικήσεως των Βουλ­γάρων στην Ξάνθη, άρχισαν ήρεμα και μεθοδικώς οι διάφορες διώ­ξεις, κλοπές, λεηλασίες των ελληνικών πληθυσμών και βαθμηδόν έφθα­σαν σε εμφανή μεγάλη ένταση. Γίνονταν αρχικώς μικροσυγκρούσεις, στις οποίες δεν έδωσα μεγάλη... σημασία, οπότε την 14η Ιου­λίου με κάλεσε στο γραφείο του ο διοικητής της Ασφαλείας Ξάνθης και μου είπε αυτολεξεί: «Η δική σου δουλειά πώς θα γίνει;» Εκστατικός του απήντησα: «Περί ποίας δουλειάς ομιλείτε;». Και μου απάντησε: «Είσαι Έλλην, και οι τοιούτοι πρέπει εντός 24 ωρών να φύγουν κι εσύ μεθ’ απάσης της οικογενείας σου». Αμέσως έκαμε πως σκέπτεται και μου προσθέτει: «Κάνουμε μια δουλειά μαζί; Είσαι πλούσιος, έχεις πολλά κτήματα, στην πόλη περί τα 70 καταστήματα, στην ύπαιθρο 20.000 στρέμματα, αγρούς, καπνοχώραφα, αμπέλια, λειβάδια, βοσκές, δραχμές πολλάς, λέβα και πολύ χρυσό σε λίρες, εικοσόφραγκα, κλπ. Θα μου χαρίσεις προσωπικώς ένα μεγάλο κτήμα». Τον ερώτησα ποιο κτήμα εν­νοεί. Μου απάντησε το μεγάλο σπίτι, που κάθεσαι με όλα του τα έπιπλα και το περιεχόμενό του, χωρίς να αφαίρεσεις ούτε βελόνι, θα αποχώρησεις απ’ εκεί με την οικογένειά σου εντός δυο ημερών και εντός της επομένης 15ης Ιουλίου θα γίνουν όλα τα έγγραφα, επισήμου μεταβιβάσεως, υπο­γραφομένων όλων των σχετικών και οτιδήποτε άλλο έγγραφο θα απαιτηθεί, θα υπογραφεί άνευ συζητήσεως, αλλοιώς θα εκδιωχθείς κατά πρωτάκουστο τρόπο και θα χάσεις τα πάντα. Στην παράκλησή μου να μη επιμείνει για την οικία, που κατοικώ και την δήλωσή μου, ότι είμαι διατε­θειμένος να του μεταβιβάσω άλλο κτήμα ίσης ή και ανωτέρας αξίας, αρνήθηκε και μου έδωσε προθεσμία 4 ημερών, και μου προσέθεσε να προ­σέξω απολύτως, μη τυχόν και αναφερθώ στους ανωτέρους του, διότι θα λάβει γνώση, οπότε η τύχη μου θα είναι οικτρά, βάσανα, ξύλο, δέσιμο, εξορία και απώλεια ολοκλήρου της περιουσίας μου. 

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ. Υπόμνημα Θεοδώρου Ταραβάνη,  κατοίκου Ξάνθης προς την Γενική Διοίκηση Μακεδονίας και Θράκης. Από το βιβλίο «Η μαύρη Βίβλος των βουλγαρικών εγκλημάτων εις την Ανατολικήν Μακεδονίαν και Δυτικήν Θράκην 1941-1944», έκδ. της εκθέσεως καθηγητών των Πανεπ. Αθηνών και Θεσσαλονίκης, Αθήναι, 1945.

Πηγή: xronos.gr