Τα Άβδηρα, η αρχαία γραφική κωμόπολη του νομού Ξάνθης, βρίσκεται στην Θράκη μεταξύ των εκβολών του Νέστου και της λίμνης Βιστωνίδας, στην σημερινή λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος και προσελκύει το ενδιαφέρον κάθε επισκέπτη, καθώς έχει να επιδείξει ένα σπουδαίο ιστορικό θησαυρό.
Η περιοχή αυτή ανέθρεψε σημαντικούς φιλοσόφους σε παγκόσμιο επίπεδο όπως ο Λεύκιππος, εισηγητής της ατομικής θεωρίας και δάσκαλος του Δημόκριτου, του οποίου επίσης αποτέλεσαν πατρίδα του τα Άβδηρα. Ακολούθησαν οι φιλόσοφοι και αστρονόμοι Εκαταίος ο Αβδηρίτης, ο Πρωταγόρας, ο Βίων ο Αβδηρίτης και ο Ανάξαρχος. Τα Άβδηρα αναφέρονται και ως Άβδηρον από τον Στέφανο Βυζάντιο, ενώ στην βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου συναντάται και ως η Άβδηρα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται σε 19.005 κατοίκους.
Στην σύγχρονη εποχή τα Άβδηρα συνιστούνται από το χωριό των Αβδήρων και την σκάλα Αβδήρων. Πλέον ο τόπος φιλοξενεί ένα νέο οργανωμένο λιμάνι με λιμεναρχείο ενώ διοργανώνονται κάθε καλοκαίρι και συγκεκριμένα τις τελευταίες δέκα μέρες του Ιουλίου τα Δημοκρίτεια προς τιμήν του Δημόκριτου, δίνοντας την παρουσία τους διάσημοι καλλιτέχνες.
Ένας γνωστός στην εποχή μας όρος που προέρχεται από την κωμόπολη αυτή, τα Άβδηρα, είναι ο Αβδηριτισμός. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο αποτελεί συνώνυμο της ανικανότητας στην διαχείριση των δημοσίων πραγμάτων, της ακρισίας, της επιπολαιότητας και της ανόητης συμπεριφοράς. Πρόκειται για έναν όρο που προέρχεται από το όνομα του μυθικού ήρωα Άβδηρου. Αναλυτικότερα, η αφροσύνη των Αβδηριτών ήταν ευρέως γνωστή εξαιτίας των λάθος ενεργειών τους όσον αφορά την διοχέτευση του νερού. Πιο συγκεκριμένα δεν το αναζητούσαν πρώτα και έπειτα να το μεταφέρουν αλλά σπαταλούσαν μεγάλο ποσό χρημάτων στην παρακατασκευή κρήνης, η οποία στο τέλος έμενε χωρίς νερό.
Μυθολογία και Ιστορία
Η μυθολογία υποστηρίζει πως η πόλη δημιουργήθηκε από τον Ηρακλή. Ο τελευταίος προέβη σε αυτήν την κίνηση θέλοντας να τιμήσει τον σύντροφό του Άβδηρο, ο οποίος κατασπαράχθηκε από τα άλογα του Διομήδη. Ωστόσο σύμφωνα με ιστορικές πηγές, πρώτος οικιστής υπήρξε ο Κλαζομένιος Τιμήσιος περί το 654 π.Χ., η αποικία του οποίου δεν ευδοκίμησε. Στην συνέχεια το 545 π.Χ. κάτοικοι της Ιωνικής Τέω άφησαν πίσω την πατρίδα τους, την παραθαλάσσια πόλη της Ιωνίας για να αποφύγουν την περσική υποδούλωση και δημιούργησαν ξανά τα Άβδηρα. Οι Τήιοι προχώρησαν στο κόψιμο νομισμάτων που έφεραν ως εμπροσθότυπο κεφαλή τον Απόλλωνα και οπισθότυπο γρύπα (ορνιθομορφική απεικόνιση).
Από το 512 π.Χ. και έπειτα, οι Πέρσες έδιναν την παρουσία τους στην περιοχή της Θράκης. Πιο συγκεκριμένα το 412 π.Χ. ο Μαρδόνιος, ένας από τους επικεφαλής Πέρσες στρατηγούς κατέλαβε ελληνικές πόλεις, χρησιμεύοντας έτσι το λιμάνι της κωμόπολης ως ορμητήριο των Περσών. Το 480 και 490 π.Χ. ο Ξέρξης φιλοξενήθηκε δύο φορές από τα Άβδηρα, στα οποία πρόσφερε ένα χρυσό ξίφος και μία χρυσοποίκιλτη τιάρα.
Τα Άβδηρα μετά την ολοκλήρωση των Περσικών πολέμων και την προσχώρηση στην Αθηναϊκή ηγεμονία αναπτύχθηκαν οικονομικά και πολιτιστικά. Ωστόσο ο Πελοποννησιακός πόλεμος που ακολούθησε αποδυνάμωσε και πάλι την πόλη. Το 376 π.Χ. η πόλη γνώρισε μεγάλη καταστροφή από τους Θράκες και συγκεκριμένα από την εισβολή 30.000 Τριβαλλών. Προσχώρησε έτσι στην Β’ Αθηναϊκή Συμμαχία όπου και παρέμεινε μέχρι το 356 π.Χ., όταν ο Φίλιππος ο Β’ κυρίευσε τα Άβδηρα. Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου στην συνέχεια, οδήγησε στο να υποστεί η πόλη την διαδοχική κυριαρχία από τους Μακεδόνες, τους Σελεύκιδες και τους Πτολεμαίους, ενώ το 171 π.Χ. ο Ρωμαίος στρατηγός Ορτένσιος προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στην πόλη καθώς την κατέλαβε και σκότωσε τους κατοίκους της. Το 167 π.Χ. οι Ρωμαίοι κυριάρχησαν την Μακεδονία και την Θράκη έπειτα από επικράτησή τους στην σύγκρουση με τους Μακεδόνες. Παρόλα αυτά ο τόπος διατήρησε το καθεστώς της “ελεύθερης πόλης”, ωστόσο η κατασκευή της Εγνατίας Οδού που ακολούθησε συνέβαλε στην παρακμή του, καθώς δημιουργήθηκαν σημαντικά προβλήματα εξαιτίας των πλημμυρών του Νέστου.
Είναι σημαντικό να επισημάνω, πως η ανάπτυξη, που γνώρισε η πόλη των Αβδήρων, οφειλόταν κυρίως στην μεγάλη έκταση της επικράτειάς της και στην πολύ καλή στρατηγική της θέση, που τις έδινε την δυνατότητα, να ελέγχει δύο σημαντικές διαβάσεις, την διάβαση του ποταμού Νέστου και αυτήν βόρεια από την σημερινή Ξάνθη.
Στην διάρκεια της Βυζαντινής περιόδου, η πόλη μετονομάστηκε σε Πολύστυλο εξαιτίας των αρχαίων κιόνων που διέθετε ενώ κατά την Οθωμανική περίοδο ονομάστηκε Μπουλούστρα, παραφθορά της ονομασίας Πολύστυλον.
Ο αρχαιολογικός χώρος της περιοχής
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν δείξει, ότι ο αρχαιολογικός χώρος αποτελούνταν από τείχη, λιμάνι, νεώσοικους και ιερά. Στα μέσα του 4ου π.Χ. αιώνα τα Άβδηρα οικοδομήθηκαν με το ιπποδάμειο σύστημα. Πρόκειται για ένα νεότερο συγκρότημα με τείχη, ακρόπολη και δύο λιμάνια. Οι ανασκαφές στο χώρο διεξάγονταν από το 1950 μέχρι το 1966. Το 1985 τέθηκαν τα θεμέλια ώστε να ξεκινήσει πρόγραμμα συντήρησης με σκοπό την διατήρηση κτισμάτων παλαιότερων ανασκαφών, ενώ ο χώρος γίνεται επισκέψιμος. Ο τόπος αυτός φιλοξενεί πολλά μνημεία όπως η περιοχή της Δυτικής Πύλης και το τείχος του 4ου αιώνα π.Χ., οικία ρωμαϊκών χρόνων με πλακόστρωτη περίστυλη αυλή και περιμετρικά δωμάτια, εργαστήριο κοροπλαστικής, συγκρότημα ρωμαϊκών κατοικιών στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονα, αρχαϊκή πόλη με νεώσοικους, ιερό και κατοικίες και την “η κατοικία των δελφινιών”.
Έτσι, στον τόπο δεσπόζουν δύο μουσεία. Το αρχαιολογικό που παρουσιάζει την διαχρονική εξέλιξη των Αβδήρων και τον ρόλο που διαδραμάτισαν. Πρόκειται για την έκθεση αντικειμένων που βρέθηκαν στην πόλη και τα νεκροταφεία των αρχαίων Αβδήρων. Αυτά τα αντικείμενα αντανακλούν όλη την χρονική περίοδο από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 13ο μ.Χ. Το λαογραφικό – ιστορικό μουσείο που περιλαμβάνει αντικείμενα καθημερινής χρήσης των κατοίκων.
Αυτός ο μικρός τόπος κρύβει μέσα του έναν μεγάλο θησαυρό με μυθολογικές, ιστορικές γνώσεις που κάνουν ακόμη πλουσιότερη την ιστορία της χώρας μας.
Πηγές:
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%B2%CE%B4%CE%B7%CF%81%CE%B1#%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B5%CF%82
- http://art-hellas.blogspot.gr/2012/04/blog-post_19.html
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B2%CE%B4%CE%B7%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82
Σύνταξη κειμένου: Στεφανία Αποστόλου
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
maxmag.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου