Εργαλείο ανθρώπου 1.400.000 χρόνων, από οστούν ιπποπόταμου βρέθηκε στην Αιθιοπία! Παρόμοιο, 1.600.000 χρόνων, είχε βρεθεί στην Τανζανία

Του Γιώργου Λεκάκη

Οι παλαιοανθρωπολόγοι Katsuhiro Sano (του Πανεπιστημίου Tohoku) και ο Gen Suwa (του Πανεπιστημίου του Τόκιο) εντόπισαν χειροπέλεκυ 1,4 εκατομμυρίων χρόνων, που κατασκευάσθηκε από οστούν ιπποπόταμου. Ευρέθη στο Konso-Gardula της Αιθιοπίας.

Εργαλεία αυτού του αρχαιολογικού χώρου, πιστεύεται ότι έχουν κατασκευαστεί από το ανθρώπινο είδος Homo erectus.

Πριν, λοιπόν, από περίπου 1.400.000 χρόνια, οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι ο Homo erectus, εδημιούργησε ένα απροσδόκητα αιχμηρό εργαλείο από οστό ιπποπόταμου!

Στον ίδιο χώρο ευρέθησαν επίσης και πέτρινα εργαλεία. Αλλά αυτό το εύρημα είναι ένα σπάνιο δείγμα ενός αρχαίου τύπου χειροπέλεκυ, φτιαγμένο από οστό και όχι από πέτρα.

Σε αρκετές τοποθεσίες της Ανατολικής Αφρικής ευρέθη ποικιλία από πέτρινα εργαλεία (SN: 3/4/20). Αλλά το οστέινο τσεκούρι «υποδηλώνει ότι η τεχνολογία του Homo erectus ήταν πιο εξελιγμένη και ευέλικτη από ό,τι νομίζαμε έως σήμερα», λέει ο κ. Suwa.

Συνολικά, αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι, ίσως η… εργαλειοθήκη του H. Erectus εδημιουργήθη μερικές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια ενωρίτερα από ό,τι ήταν γνωστό έως σήμερα. Αποτελείτο από αντικείμενα, που απαιτούσαν μια σειρά ακριβών εργασιών για κατασκευές, καθώς και απλούστερα εργαλεία που θα μπορούσαν να γίνουν σχετικά γρήγορα.

Ο H. Erectus στο Konso-Gardula τροποποίησε ένα κομμάτι οστού ποδιού ιπποπόταμου, έτσι ώστε να γίνει οβάλ, μήκους περίπου 13 εκατοστών, με αιχμηρή άκρη.

Τα σημάδια φθοράς δείχνουν ότι ο χειροπέλεκυς χρησιμοποιήθηκε σε δραστηριότητες κοπής ή πριονίσματος.

Έχει βρεθεί μόνο ένας άλλος χειροπέλεκυς συγκρίσιμης ηλικίας: Εργαλείο περίπου 1.300.000 – 1.600.000 χρόνων, στο φαράγγι Olduvai της Τανζανίας, αλλά με λιγότερα σημάδια κοπής και διαμόρφωσης από τον πέλεκυ του Konso-Gardula.

ΠΗΓΕΣ: Katsuhiro Sano, Yonas Beyene, Shigehiro Katoh, Daisuke Koyabu, Hideki Endo, Tomohiko Sasaki, Berhane Asfaw και Gen Suwa «A 1.4-million-year-oldbone handaxe from Konso, Ethiopia, shows advanced tool technology in the early Acheulean», στο PNAS, July 13, 2020. DOI. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 14.7.2020. BBC, 17 ΙΟΥΛΙΟΥ 2020.

Significance

We report a rare example of a 1.4-million-y-old large bone fragment shaped into handaxe-like form. This bone tool derives from the Konso Formation in southern Ethiopia, where abundant early Acheulean stone artifacts show considerable technological progression between ∼1.75 and <1.0 Mya. Technological analysis of the bone tool indicates intensive anthropogenic shaping. Edge damage, polish, and striae patterns are consistent with use in longitudinal motions, such as in butchering. The discovery of this bone handaxe shows that advanced flaking technology, practiced at Konso on a variety of lithic materials, was also applied to bone, thus expanding the known technological repertoire of African Early Pleistocene Homo.

Abstract

In the past decade, the early Acheulean before 1 Mya has been a focus of active research. Acheulean lithic assemblages have been shown to extend back to ∼1.75 Mya, and considerable advances in core reduction technologies are seen by 1.5 to 1.4 Mya. Here we report a bifacially flaked bone fragment (maximum dimension ∼13 cm) of a hippopotamus femur from the ∼1.4 Mya sediments of the Konso Formation in southern Ethiopia. The large number of flake scars and their distribution pattern, together with the high frequency of cone fractures, indicate anthropogenic flaking into handaxe-like form. Use-wear analyses show quasi-continuous alternate microflake scars, wear polish, edge rounding, and striae patches along an ∼5-cm-long edge toward the handaxe tip. The striae run predominantly oblique to the edge, with some perpendicular, on both the cortical and inner faces. The combined evidence is consistent with the use of this bone artifact in longitudinal motions, such as in cutting and/or sawing. This bone handaxe is the oldest known extensively flaked example from the Early Pleistocene. Despite scarcity of well-shaped bone tools, its presence at Konso shows that sophisticated flaking was practiced by ∼1.4 Mya, not only on a range of lithic materials, but also occasionally on bone, thus expanding the documented technological repertoire of African Early Pleistocene Homo.

arxeion-politismou.gr