Οι Νεάντερταλ πριν 400.000 χρόνια έπεφταν σε νάρκη, όπως οι αρκούδες; Μπορούσαν να φτάσουν σε κατάσταση πραγματικής τεχνικής αδρανοποίησης; Αυτός ήταν ο Επιμενίδειος Ύπνος; Η ελληνική μυθολογία είχε και πάλι δίκιο;

Του Γιώργου Λεκάκη

Σύμφωνα με μια νέα έκθεση, μια διεθνής ομάδα ερευνητών, προτείνει ότι οι Νεάντερταλ (και άλλοι πρώιμοι «ανθρωπίδες» / hominins) μπορεί να είχαν την ικανότητα νάρκης.

Ο Juan-Luis Arsuaga (του Πανεπιστημίου Complutense της Μαδρίτης) και ο Antonis Bartsiokas (του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης) λένε ότι οι βλάβες σε απολιθώματα Νεάντερταλ 400.000 χρόνων, που ανακτήθηκαν από το σπήλαιο Sima de los Huesos της Atapuerca στην Ισπανία, ομοιάζουν με εκείνες που φαίνονται στα λείψανα των θηλαστικών. 

Τέτοιες βλάβες προκαλούνται από διαταραχές στην ανάπτυξη των οστών, που προκαλούνται από περιορισμένη τροφή και μειωμένες μεταβολικές καταστάσεις. Τα λείψανα μιας αρκούδας σε κατάσταση αδρανοποίησης / νάρκης έχουν επίσης ανακτηθεί από το Sima de los Huesos, εξήγησαν οι ερευνητές. Τα θηλαστικά δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν, λόγω της περιορισμένης προσφοράς τροφίμων, που ήταν διαθέσιμα κατά την διάρκεια των σκληρών χειμώνων στην βόρεια Ισπανία, εκείνη την εποχή. Αντίθετα, οι σύγχρονοί τους άνθρωποι (οι Ίνουιτ / Inuit και οι Σάμι / Sami, κάτοικοι του Βορά - Αρκτικού Κύκλου) μπορούσαν να τα καταφέρουν τον χειμώνα, καταναλώνοντας λιπαρά ψάρια και ταράνδους.

Ωστόσο, διαφωνούντες με την θεωρία επισημαίνουν ότι μπορεί να υπάρχουν άλλες εξηγήσεις για τις αλλοιώσεις των οστών και ότι τα μεγάλα θηλαστικά - συμπεριλαμβανομένων των αρκούδων - δεν μπορούν να μειώσουν την θερμοκρασία τους αρκετά, ώστε να φτάσουν σε κατάσταση πραγματικής τεχνικής αδρανοποίησης / τεχνητή νάρκη. Αντ' αυτού, μπαίνουν σε μια κατάσταση ”torpor” / νάρκης / «χαμηλών στροφών», η οποία χαρακτηρίζεται από λιγότερο «βαθύ ύπνο». Σε μια τέτοια κατάσταση, οι μεγάλοι εγκέφαλοι, όπως των Νεάντερταλ, θα συνέχιζαν να απαιτούν μεγάλη ενέργεια για να επιβιώσουν.

ΠΗΓΗ: Antonis Bartsiokas – Luis Arsuaga «Hibernation in hominins from Atapuerca, Spain half a million years ago Hibernationdes hominidés d’Atapuerca, en Espagne, il y a un demi-million d’années», στο L'Anthropologie, Volume 124, Issue 5, December 2020, 102797. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.12.2020.

ΕΠΙΣΗΣ: «Early humans mayhave survived the harsh winters by hibernating - Seasonal damage in bonefossils in Spain suggests Neanderthals and their predecessors followed the samestrategy as cave bears», στην The Guardian, 20.12.2020.

Abstract

Both animal hibernation and human renal osteodystrophy are characterized by high levels of serum parathyroid hormone. To test the hypothesis of hibernation in an extinct human species, we examined the hominin skeletal collection from Sima de los Huesos, Cave Mayor, Atapuerca, Spain, for evidence of hyperparathyroidism after a thorough review of the literature. We studied the morphology of the fossilized bones by using macrophotography, microscopy, histology and CT scanning. We found trabecular tunneling and osteitis fibrosa, subperiosteal resorption, ‘rotten fence post’ signs, brown tumours, subperiosteal new bone, chondrocalcinosis, rachitic osteoplaques and empty gaps between them, craniotabes, and beading of ribs mostly in the adolescent population of these hominins. Since many of the above lesions are pathognomonic, these extinct hominins suffered annually from renal rickets, secondary hyperparathyroidism, and renal osteodystrophy associated with Chronic Kidney Disease - Mineral and Bone Disorder (CKD-MBD). We suggest these diseases were caused by poorly tolerated hibernation in dark cavernous hibernacula. This is particularly evidenced by the rachitic osteoplaques and the gaps between them in some of the adolescent individuals along with the evidence of healing mainly in the adults. The sublayers in the rachitic osteoplaques indicate bouts of arousal from hibernation. The strong projection of the external lip of the femoral trochlea, the rachitic osteoplaques with the empty gaps between them, the “rotten fence post" sign, and the evidence of annual healing also point to the presence of annually intermittent puberty in this extinct human species. The hypothesis of hibernation is consistent with the genetic evidence and the fact that the SH hominins lived during an extreme glaciation. Alternative hypotheses are examined. The present work will provide a new insight into the physiological mechanism of early human metabolism which could help in determining the life histories and physiologies of extinct human species.

arxeion-politismou.gr