Ο πύργος των ανέμων στην Πλάκα. Το μνημείο που ο Έλγιν ήθελε να το μεταφέρει στη Βρετανία

  Ο Έλγιν ήθελε να μεταφέρει ολόκληρο τον Πύργο στη Βρετανία, ωστόσο οι Δερβίσιδες το θεωρούσαν ιερό κι έτσι δεν του το επέτρεψαν…

Το πιο ξακουστό μνημείο στο κέντρο της Αθήνας είναι βεβαίως ο Παρθενώνας στην Ακρόπολη. Όμως το κέντρο της πρωτεύουσας έχει πολλά μνημεία και αξιοθέατα, που αξίζει να επισκεφτεί κανείς ακόμη και αν κάνει διακοπές στην πόλη του.

Ένα από αυτά είναι οι περίφημοι Αέρηδες ή Μνημείο των Αέρηδων ή Πύργος των Ανέμων, στην Πλάκα.

Πρόκειται για ένα μνημείο του 1ου π.Χ. Αιώνα. Ο οκταγωνικός πύργος, ύψους 13,5 μέτρων είναι κατασκευασμένος από το γνωστό πεντελικό μάρμαρο.

Το μνημείο κατασκεύασε ο αστρονόμος Ανδρόνικος από την Κύρρο της Μακεδονίας (γι’ αυτό και ονομάζεται κάποιες φορές Ωρολόγιο του Κυρρήστου).

Μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστός ο ακριβής λόγος ανέγερσής του, καταμεσής της Ρωμαϊκής Αγοράς.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων πάντως μάλλον πρόκειται για ένα είδος μετεωρολογικού σταθμού, που λειτουργούσε και σαν ρολόι ώρας, που πιθανόν να αξιοποιούσαν οι έμποροι της εποχής για να υπολογίζουν την ώρα αλλά και τους ανέμους που επικρατούσαν κι επηρέαζαν τα εμπορικά δρομολόγια με τα οποία έφταναν τα προϊόντα τους στις τότε αγορές του κόσμου.

Στο γείσο της στέγης υπάρχουν οι λιθανάγλυφες εικόνες των οκτώ ανέμων που απεικονίζονται σαν φτερωτοί κούροι. Καθένας έχει και τα σύμβολά του: Βορρέας για τον βόρειο άνεμο, Καικίας για τον βορειοανατολικό, Απηλιώτης για τον ανατολικό, Εύρος για τον νοτιοανατολικό, Νότος για τον νότιο άνεμο, Λίβας (Λιψ) για τον νοτιοδυτικό, Ζέφυρος για τον δυτικό και Σκίρων για τον βορειοδυτικό.

Στο εσωτερικό του Πύργου υπήρχε ένα υδραυλικό ρολόι, που μετρούσε την ώρα τις μέρες που δεν είχε ηλιοφάνεια αλλά και τη νύχτα.

Στους χριστιανικούς χρόνους, οι Αέρηδες έγιναν εκκλησία και στον περιβάλλοντα χώρο φτιάχτηκε ένα νεκροταφείο.

Όταν οι Τούρκοι ανακατέλαβαν την Αθήνα, το 18ο αιώνα, το μνημείο έγινε τόπος προσευχής για το Τάγμα των Δερβίσιδων του Μεβλεβί και πήρε την ονομασία «τεκές του Μπραΐμη». Τότε ανοίχτηκαν και τα παράθυρα που υπάρχουν μέχρι σήμερα.  

Χάριν στους Μεβλεβήδες Δερβίσιδες, το μνημείο έμεινε στην Ελλάδα και γλύτωσε από τον Έλγιν. 

Ο Λόρδος Έλγιν ήθελε να μεταφέρει ολόκληρο το κτίσμα στη Βρετανία αλλά οι Μεβλεβήδες δεν το επέτρεψαν.

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, οι Αθηναίοι πίστευαν ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στο θεό των ανέμων, Αίολο, εξ ου και η ονομασία της οδού Αιόλου.

Μετά από εργασίες συντήρησης και αναστήλωσης, το μνημείο είναι πλέον επισκέψιμο για το κοινό.