Δημοπρατείται άγνωστο νόμισμα της Ισσού Κιλικίας, με τον Δία-Βήλο και τον Αχούρα-Μάζντα, επί ηλιακού δίσκου!

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο σατράπης της Λυδίας, Τυριβαζος / Τιριβαζος (388 - 380 πΧ), έκοψε έναν οβολό, ασημένιο (10 χλστ., 0,73 γραμμ), περίπου το 384-383 πΧ.

Ο Tri / Τρι[1] (στα αραμαϊκά, διάλεκτος της ελληνικής) Βήλος > Βάαλ / Μπααλ / Ba'al στέκεται στραμμένος, με το κεφάλι προς τα αριστερά, κρατώντας αετό στο δεξί του χέρι, και σκήπτρο στο αριστερό του, σαν τον Δία.

Στην β΄ όψη, εικονίζεται η μισή μορφή του Ωρομάσδη / Αχούρα-Μάζντα[2], με το κεφάλι του στραμμένο προς τα δεξιά. Το σώμα του τερματίζεται από έναν ηλιακό δίσκο, κρατώντας στεφάνι στο δεξί του χέρι και άνθη λωτού στο αριστερό του.

Πρόκειται φυσικά για τον ελληνικό θρύλο του Βήλου. – ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ…

Υπεύθυνο νομισματοκοπείο για αυτήν την μοναδική κοπή είναι το νομισματοκοπείο της Ισσού [3] Κιλικίας βασισμένο, κατά τα άλλα, σε πανομοιότυπους στατήρες των λεγομένων ΙΣΣΙΚΩΝ. 

Το νόμισμα που βλέπετε είναι μάλλον μοναδικό στον κόσμο!

Κι όμως ξεπουλιέται σε δημοπρασία της Obolos.

ΠΗΓΕΣ: Casabonne series 1. Göktürk. SNG BN 416, 417 (stater και «Tribzw»). SNG Levante 175-7 (στατήρ και θρύλοι). SNG Levante Suppl. Obolos 20, 3.10.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.9.2021.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Τρι < τριάς, τριάδα: Αχούρα Μάζντα, Μίθρας και (η) Αναχίτα.

[2] Ο Ὡρομάζης ή Αχουραμάσδα (< αχούρα = άρχων + μάσδα = σοφία) ήταν ο ιδρυτής και η σημαντικότερη θεότητα του ζωροαστρισμού. Πρωτεύον πνεύμα στην «Γιάσνα» - και το πιο συχνά επικαλούμενο σε αυτήν.  Σύμβολά του, ο Ήλιος και το Πυρ. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά επί Αχαιμενιδών (περ. 550 - 330 π.Χ.) στην Επιγραφή του Μπεχιστούν του Δαρείου Α΄. Υπήρχε έθιμο των Αχαιμενιδών κάθε αυτοκράτωρ να έχει ένα άδειο άρμα, το οποίο έσερναν λευκά άλογα, για να προσκαλέσει έτσι την θεότητα να συνοδεύσει τον περσικό στρατό στις μάχες. Επί Σασσανιδών, απαγορεύθηκε η απεικόνισή του, όπως και όλων των εικόνων, λόγω ενός εικονοκλαστικού / ανεικονικού κινήματος που υποστηρίχθηκε από την δυναστεία. 

[3] Η Ισσός είναι η γνωστή πόλις της Κιλικίας, κοντά στην οποία έγινε η μεγάλη μάχη, μεταξύ του Δαρείου Γ΄ και Μ. Αλεξάνδρου το 333 π.Χ. (γνωστή ως Μάχη της Ισσού). Σε αυτήν, ο Δαρείος ετράπη σε φυγή, αφήνοντας την σύζυγό του και άλλα μέλη της άμεσης οικογένειας του, ως αιχμαλώτους στον Αλέξανδρο. Αργότερα Έλληνες άποικοι από αυτήν την ελληνική πόλη, ίδρυσαν την επίσης ελληνική πόλη, Ισσό στην Μηδία.

arxeion-politismou.gr