Βρέθηκε βασιλικός λουτήρας στο Ανάκτορο του Οδυσσέα στην Ιθάκη, σαν του ανακτόρου του Νέστορος! Δέκα χρόνια είναι σε κούτες...

Δέκα χρόνια είναι σε κούτες...

Επιβεβαιώνεται πάλι ο Όμηρος:

«ες δ’ ασαμίνθους βάντες»

(«Οδύσσεια» ρ, 85-90)

Της αρχαιολόγου Λίτσας Κοντορλή-Παπαδοπούλου 

Στο δωμάτιο του λουτρού [στο ανάκτορο του Οδυσσέα, στην Ιθάκη] υπάρχει μία είσοδος στα ανατολικά και ένας χαμηλός εσωτερικός μεσότοιχος. Αμέσως μετά την είσοδο σώζεται τμήμα πλακόστρωτου δαπέδου, όπου βρέθηκαν όστρακα υστερο-μυκηναϊκών αγγείων και σπασμένος πήλινος λουτήρας (ασάμινθος), όμοιος με εκείνον του ανακτόρου του Νέστορος[1].

Δύο μεγάλα όστρακα τριτώνων βρέθηκαν πίσω από τον μεσότοιχο (εικ. 14). Τρίτωνες ή χαρώνια είναι γνωστά ως αντικείμενα λατρείας στην Ανατολική Μεσόγειο, την Κύπρο και το προϊστορικό Αιγαίο και καθώς τέτοια αντικείμενα διαμορφωμένα και χρησιμοποιούμενα ως σάλπιγγες, όπως τα δικά μας δείγματα, βρίσκονται “only in sanctuary sites”[2], οι τρίτωνες της Ιθάκης δηλώνουν ότι το δωμάτιο όπου βρέθηκαν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως λατρευτικό παρά ως οικιακό[3].

Το λουτρό ίσως συνδέεται με την αναφορά της Οδύσσειας ρ 85-90 (ἐς δ’ ἀσαμίνθους βάντες) και το μεταλλουργικό εργαστήριο με το σ 328 (χαλκήϊον ἐς δόμον).

…Άλλα προϊστορικά ευρήματα από την ανασκαφή στη Σχολή Ομήρου περιλαμβάνουν κεραμεικής Μέσης (γκρίζα και κίτρινη μινυακή) και Ύστερης (μυκηναϊκής) Εποχής του Χαλκού, σπασμένα λίθινα αγγεία και αντικείμενα, μολύβδινα αντικείμενα (μινωικό γυναικείο λατρευτικό ειδώλιο και λύχνο), χάλκινα καρφιά, χάλκινο λύχνο, μικρό χρυσό δίσκο, ίσως στολίδι ενδυμασίας, διακοσμημένο με ανάγλυφη ανδρική μορφή (Οδυσσέα;) πάνω σε πλοίο.

 

ΠΗΓΗ: Λ. ΚΟΝΤΟΡΛΗ-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ «ΑΝΑΣΚΑΠΤΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΘΑΚΗ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΟΥ–ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΙΘΑΚΗ», στην επιστημονική επετηρίδα «ΔΩΔΩΝΗ - Ιστορία και Αρχαιολογία», τ. α΄, τόμος μγ΄-μδ΄, Πανεπ. Ιωαννίνων – Φιλοσοφική Σχολή – Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ιωάννινα, 2017. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.3.2018.

...............................................................

ΣΧΟΛΙΑ Γιώργου Λεκάκη:

Η ασάμινθος ευρέθη τον Μάιο του 2011.

Σε ιδιαίτερο δώμα του άνω ανδήρου, πλάι στο χαλκουργείο, όπως πιστοποίησε και καθηγητής Μεταλλουργίας του ΕΜΠ.

Είναι καλύτερα διακοσμημένη από την γνωστή στο λεγόμενο "ανάκτορο του Νέστορος" στον Εγκλειανό Χώρας Τριφυλίας. Από λευκό πηλό, ο οποίος υπάρχει ακόμη στην Ιθάκη. Ακόμη σήμερα με αυτόν φτιάχνουν στην Ιθάκη την τσερέπα (παραδοσιακό πήλινο ιθακήσιο μαγειρικό σκεύος).

Ο λουτήρας ήταν σπασμένος σε αρκετά κομμάτια, αν θυμάμαι καλά σε 5. Εστάλη για φύλαξη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βαθέος, όπου ακόμη μάλλον φυλάσσεται σε... χαρτοκιβώτια, 10 χρόνια μετά την εύρεσή του!!!

Θα επανέλθω...

....................................

 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Βλ. Blegen-Rawson 1966 , σσ. 187-8, fig. 37, 139-40, 422.

[2] Βλ. Åström-Reese 1990, σσ. 5-15, figs. 2-5.

[3] Πρβ. Evans 1936, σ. 344, fig. 288. Nilsson 1950, σσ. 153-4, fig. 61. Foster 1979, σσ. 137-40. Warren 1969, σ. 91. Για πρόσφατη συζήτηση, αναφορές και κατάλογο των γνωστών δειγμάτων βλ. Åström-Reese 1990, σσ. 5-15, figs. 2-5. Lloyd 1994, σσ. 75-88. Buchholz 1999, σσ. 601-2. Επίσης, Papadopoulos 1997, σσ. 172-84. Pelon κ.ά. 1996, σ. 92. Åström2001, σσ. 151-8. Demakopoulou σσ. 276-8 (θεωρεί ότι είχαν κάποια ειδική θρησκευτική σημασία, σχετική με θαλάσσιες θεότητες και ότι απαντούν κυρίως σε ανάκτορα και ιερά). Baltzinger 2002, σ. 72. Wedde 2003, σσ. 285-96, fig. 2. Ντούμας 1992, πίν. 66β. Darcque 1983, σσ. 59-73. Rutkowski 1986, σ. 146 (… triton shells must have been used for sacred purposes).

arxeion-politismou.gr