Ανθεστήρια: Η μεγάλη γιορτή της Άνοιξης στο Παυσίλυπο

 

Μια μεγάλη γιορτή αφιερωμένη στην Ανοιξη και την αναγέννηση της φύσης αναβίωνε κάθε χρόνο στην Καρδίτσα, τη δεκαετία του ’30, ανήμερα την Κυριακή των Μυροφόρων. Ο λόγος για τα Ανθεστήρια, μια γιορτή κατά το πρότυπο των αρχαϊκών Ανθεστηρίων, τα οποία φιλοξενούνταν στο Παυσίλυπο, τον πλέον κατάλληλο χώρο για να αποτελέσει σκηνικό για μια γιορτή αφιερωμένη στη φύση.

Τα Ανθεστήρια οργανώθηκαν για πρώτη φορά στο πρότυπο των δελφικών γιορτών από τον Αγγελο Σικελιανό και τη σύζυγό του Ευα Πάλμερ στη δεκαετία του 1920 με στόχο τη δημιουργία ενός παγκόσμιου πνευματικού κέντρου στους Δελφούς.

Στιγμιότυπο από τα πρώτα Ανθεστήρια του 1931.
Σκηνικά: Κώστας Παύλου – Πωλ

Το παράδειγμά τους ακολούθησαν πολλοί ανά την Ελλάδα. Πρωτοπόρα σε αυτό υπήρξε και η Καρδίτσα και συγκεκριμένα η “Λαϊκή Βιβλιοθήκη “Η Αθηνά”” η οποία ανέλαβε την πρωτοβουλία να οργανώσει για πρώτη φορά το 1931 εκδηλώσεις τις οποίες ονόμασε “Ανθεστήρια” με πανελλαδική και διεθνή προβολή.

Τα “Ανθεστήρα” πραγματοποιούνταν στο Παυσίλυπο και περιελάμβαναν δρώμενα εμπνευσμένα από την αρχαιότητα και την ελληνική λαϊκή παράδοση. Τα “Ανθεστηρια” η γιορτή των λουλουδιών, γιορτάζονταν κάθε χρόνο την Ανοιξη και συγκεκριμένα την Κυριακή των Μυροφόρων (σαν αύριο).

Εικόνα πιθανότατα από
τον χορό των Ανθέων (1932)

Στο λεύκωμα του Ηλία Παγανού “Παυσίλυπο: Ενας Αιώνας Ζωής” διαβάζουμε σχετικά:

“πριν τον πόλεμο, στη δεκαετία του 1930-40 κάθε άνοιξη, παράλληλα με τη λιτανεία της Κάρας του Πολιούχου και προστάτη της Καρδίτσας Αγίου Σχεραφείμ, την Κυριακή των Μυροφόρων, γίνονταν και τα Ανθεστήρια. Αυτά ήταν πολιτιστικές εκδηλώσεις πανθεσσαλικού χαρακτήρα που οργάνωσε αρχικά η Λαική Βιβλιοθήκη της Καρδίτσας και μετέπειτα ο Ορφεύς, τα “Ορφικά”. Τα “Ανθεστήρια” περιελάμβαναν κάθε χρόνο διαφορετικές παραστάσεις σε ένδειξη χαράς για τον ερχομό της ανοιξης αλλά και προς τιμήν διαφόρων αρχαϊκών και νεότερων μύθων και γεγονότων της περιφερειάς μας και όχι μόνο. Τα σκηνικά και τα ανθοστόλιστα άρματα τα έφτιαχναν μεγάλοι εικαστικοί όπως ο Πωλ (Κώστας Παύλου), ο. Γ. Γούλας και άλλοι. Επίσης 40 κόρες των καλών οικογενειών όλων των τάξεων της Καρδίτσας έτρεχαν πρώτες και όλο το χρόνο έκαναν επίπονες και σχολαστικές πρόβες για να προσφέρουν το καλύτερο θέαμα την ημέρα των “Ανθεστηρίων”.

Τα Ανθεστήρια λάμβαναν χώρα στο Παυσίλυπο με παρελάσεις ανθοστόλιστων αρμάτων και νεαρών κοριτσιών (κόρες) ντυμένων με αρχαικές ενδυμασίες που κρατούσαν στα χέρια τους πλεγμένα χρυσολουλουδα παρμένα από τους ολάνθιστους κήπους των σπιτιών τους και έραιναν τους δρόμους. Κατέληγαν στον ανθώνα του Παυσιλύπου όπου εκεί γίνονταν διάφορες εκδηλώσεις με τραγούδια, μουσική, σκετς κλπ. τα οποία είχαν έντονα θεατρικά στοιχεία αρχαίας τραγωδίας. Τις εκδηλώσεις παρακολουθούσαν όλοι οι Καρδιτσιώτες με τους επισκέπτες και τους προσκυνητές από τις υπόλοιπες θεσσαλικές πόλεις. Οι όμορφες αυτές εκδηλώσεις τελείωναν πάντα με τη μεγάλη λαχειοφόρο όπου κληρώνονταν πλούσια δώρα που είχαν προηγουμένως μαζέψει οι κοπέλες από τα καταστήματα της Καρδίτσας. Οι καταστηματάρχες πρόσφεραν απλόχερα δώρα για αυτό το σκοπό. Ετσι μαζεύονταν αρκετά χρήματα από τη λαχειοφόρο που διατίθεντο για φιλανθρωπικούς σκοπούς”.

Οπως ήταν αναμενόμενο ο πόλεμος ανέκοψε την πορεία των “Ανθεστηρίων” ενώ κάποιες προσπάθειες που έγινα μετέπειτα για την αναβίωσή τους δεν ευόδωσαν.

Κόσμος παρακολουθεί τα Ανθεστήρια
στον ανθώνα του Παυσιλύπου

Στις μέρες μας εκδηλώσεις με την ονομασία “Ανθεστήρια” συνεχίζονται να γίνονται τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.

Τζένη Σουλτανιά

Σ.Σ. Οι φωτογραφίες είναι από το λεύκωμα “Περίπατος στην Παλιά Καρδίτσα” του Φώτη Ν. Βογιατζή, αναρτημένο στην ιστοσελίδα του “Μουσείου Πόλης Καρδίτσας5

neosagon.gr