Σημαντικός οικισμός 4.000 χρόνων στο Πέραμα Γέρας Λέσβου! Με θήκες με ταφές παιδιών, γραπτή τροχήλατη κεραμική, ψίσχημα ειδώλια, κ.ά.

 

Στην θέση «Χαλατσές»[1], πολύ κοντά στον οικισμό του Περάματος και στην είσοδο του κόλπου της Γέρας [σ.σ.: Ιεράς] οι ανασκαφικές έρευνες της Εφορείας Αρχαιοτήτων σε οικόπεδα ιδιωτών έφεραν στο φως τα λείψανα ενός σημαντικού οικισμού, χρονολογούμενου στην 2η χιλιετία π.Χ.

Όπως μαρτυρούν οι αρχαιολογικές ενδείξεις η κατοίκηση συνεχίστηκε αδιάλειπτα έως τους Ρωμαϊκούς Χρόνους. 

Συγκεκριμένα αποκαλύφθηκαν:

        - πολύχωρα κτήρια με πολεοδομική οργάνωση,

        - λιθόστρωτους δρόμους

και

        - ανοικτούς υπαίθριους χώρους, πιθανόν πλατείες. 

Τα οικοδομήματα, ορθογώνιας κάτοψης, διέθεταν μεγάλα δωμάτια, μέσα στα οποία υπήρχαν πιθάρια για την αποθήκευση υγρών ή στερεών τροφών. Ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι σε ορισμένα δωμάτια βρέθηκαν θήκες με ταφές παιδιών.

Σε τμήμα του οικισμού, πλησίον της θάλασσας, ανασκάφηκαν επίσης κεραμικοί κλίβανοι μυκηναικών χρόνων. Η υπόθεση της σύνδεσης τους με την παραγωγή αβαφούς και γραπτής τροχήλατης κεραμικής, κυρίως της ΥΕΙΙΙΑ1-Α2 περιόδου, φαίνεται πολύ πιθανή.

Στην κεραμική του οικισμού κυριαρχούν τα μόνωτα άβαφα κύπελλα, τα αβαφή αλάβαστρα, οι ασκοί, οι λύχνοι και τα πύραυνα. Στην γραπτή κεραμική πλεονάζουν τα αλάβαστρα, οι πρόχοι, οι πιθαμφορείς, οι κύλικές και στην χρηστική κεραμική οι πίθοι, οι χύτρες, τα μαγειρικά σκεύη, πώματα μεγάλων αγγείων και άλλα αντικείμενα. Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζουν τα ειδώλια τύπου Ψ, τα οποία εκτός των άλλων πιστοποιούν και τον μόνιμο χαρακτήρα της εγκατάστασης.

Τα υπερκείμενα αρχαιολογικά στρώματα στη θέση αυτή μαρτυρούν ότι η κατοίκηση συνεχίστηκε αδιάλειπτα έως τους Ρωμαϊκούς Χρόνους. Μολονότι η εικόνα μας για τη συνέχιση της ζωής στις Χαλατσές είναι αποσπασματική, ενδιαφέρον για τη συνέχιση της κεραμικής παραγωγής έχουν οι κλίβανοι των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων που βρέθηκαν επάνω από τους μυκηναϊκούς. Μάλιστα οι εκτεταμένες αποθέσεις αμφορέων επιτρέπουν την σύνδεση της κεραμικής παραγωγής των κλιβάνων με τους λεσβιακούς αμφορείς.

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΕΦΑ ΛΕΣΒΟΥ, Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις", ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.3.2022.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ Γ. Λεκάκη:

[1] Οικοσμός της Λέσβου, στον 39ο παράλληλο [39°2′57″N 26°29′52″E].

Με το λαϊκό τοπωνύμιο Χαλατσές, Χαλατσιές, Χαλάσματα, Χάλασμα, Χαλατσιά / Χαλασιά, κλπ. ο λαός μας συχνάκις ονοματίζει τόπο με αρχαία ερείπια.

Έτσι τοπωνύμιο "Χαλάσματα" θα δούμε: Στο Προσήλιο και το Δολό Ιωαννίνων, την Γαλήνη Πρέβεζας, το Πετρωτό (τ. Τσατμάς = τουρκικά "χαλάσματα") Φθιώτιδος, Ρόβια Ηλείας, στο Τρίδενδρο Ευρυτανίας (στην δε τοποθεσία "Πύργοι" του οποίου ελειτούργησε και Σχολείο Ιατρικής!), στο Ύψωμα 354, την Αετοφωλιά και την Βίσιανη Σερρών, το Πεντάκωμο Λεμεσσού Κύπρου, κ.α.

arxeion-politismou.gr