Από το «τσουνάμι» του ηφαιστείου της Θήρας, βρέθηκαν θύματα στην Κρήνη Ανατολίας!

Του Γιώργου Λεκάκη

Ένας νεαρός άνδρας, του οποίου τα λείψανα έχουν ανακαλυφθεί κοντά στην Κρήνη (αρχαία Κυσσός / Ερυθραί - νυν Τσεσμέ) και μεταξύ αυτής και Bağlararasi / Μπαγκλαραρασί), θέση η οποία ευρίσκεται στην ακτή του κόλπου της Κρήνης – έκταση που κατέχει σήμερα η δυτική Τουρκία -  μπορεί να σκοτώθηκε από κυματοσυρμή / τσουνάμι, το οποίο επροκλήθη από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, πριν από περίπου 3.600 χρόνια!

Τα λείψανα είναι της Ύστερης Εποχής του Χαλκού.

Τα λείψανα των ανθρώπων που σκοτώθηκαν από τέτοια γιγάντια κύματα, συνήθως παρασύρονται πίσω στην θάλασσα και δεν ανακτώνται ποτέ. Αλλά τα λείψανα του νεαρού άνδρα, βρέθηκαν στριμωγμένα σε έναν τοίχο αντιστήριξης, μαζί με τα υπολείμματα ενός σκύλου, στρώματα στάχτης και συντρίμμια από διάφορα τσουνάμι, που σχετίζονται με την έκρηξη.

Η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα δείχνει ότι το υλικό γύρω από τα κατάλοιπα δεν είναι αρχαιότερο από το 1612 π.Χ. Διάφοροι λάκκοι στα γύρω ερείπια επίσης μπορεί να έχουν σκαφτεί από επιζώντες, που αναζητούσαν θύματα…

Θυμίζω ότι ευρήματα από το εν λόγω τσουνάμι, έχουν βρεθεί σε Μίλητο / Δίδυμα, Μάκρη, Λητώον / Ξάνθο Λυκίας - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης "Η Άγνωστη Μικρά Ασία" - και στην Κρήτη (Γούβες, Μάλια, Παλαίκαστρο). Ενώ στάχτη του ηφαιστείου της Θήρας, στην περιοχή μας, έχουν βρεθεί σε: Σμύρνη, Μπαϊρακλί, Σίνη / Cine Τεπετσικ, Ιασό, Κω, Ιαλυσό Ρόδου, Κρήτη, Κάσο, Κάρπαθο, κ.α.

ΠΗΓΗ: Vasıf Şahoğlu,  Johannes H. Sterba,  Timor Katz,  Ümit Çayır,  Ümit Gündoğan,  Natalia Tyuleneva,  İrfan Tuğcu, Max Bichler, Hayat Erkanal, and  Beverly N. Goodman-Tchernov «Volcanicash, victims, and tsunami debris from the Late Bronze Age Thera eruption discovered at Çeşme-Bağlararası (Turkey)», στο PNAS, 4.1.2022 119 (1) e2114213118, https://doi.org/10.1073/pnas.2114213118 . B. Yirka «Skeleton of young man killed by ancient tsunami found on Turkish coast», στο Phys.org, 29.12.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 30.12.2021.

Στάχτες από το ηφαίστειο της Θήρας σκέπασαν και την Ιασό

Πρόσφατες ανασκαφές στην Ιασό - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης "Η Άγνωστη Μικρά Ασία" - που βρίσκεται στις ακτές του Αιγαίου, αποκάλυψαν ότι η πόλις θάφτηκε στην στάχτη, πριν από 3.600 χρόνια, μετά την ηφαιστειακή έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας / Σαντορίνης. 

Η ομάδα αρχαιολόγων από το Πανεπιστήμιο Studi Delle Tuscia της Ιταλίας και το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας αποκάλυψε επίσης ένα αποχετευτικό σύστημα 4.000 χρόνων και σήραγγες προς το θέατρο της πόλεως.

Ανασκάφηκαν η Αγορά, ο ιερός χώρος της Αρτέμιδος και της Αστίας, η περιοχή ναού Διός Μεφίστου, το ψηφιδωτό σπίτι, η ακρόπολις, το δυτικό λιμενικό κάστρο και το λιμάνι, που κατασκευάσθηκε μεταξύ 1481 και 1522 μ.Χ.

The significance of this study is multi-faceted, touching upon methodological advances in multidisciplinary approaches (earth sciences/geology–archaeology) as well as contributing to the historical and chronological understanding of the Late Bronze Age Thera eruption impacts. Our study presents physical evidence that very large, damaging tsunamis arrived even in the northern Aegean, an area previously assumed to be affected only by ash fallout. The tsunami deposits at Çeşme-Bağlararası contain the first victims (human and dog) ever identified related to the eruption and its immediate consequences. The work also introduces nine radiocarbon ages directly from the event deposit that will be of great interest and cause significant discussion amongst scholars, particularly given their context within a well-constrained, undisturbed, stratigraphic archaeological sequence.

The Late Bronze Age Thera eruption was one of the largest natural disasters witnessed in human history. Its impact, consequences, and timing have dominated the discourse of ancient Mediterranean studies for nearly a century. Despite the eruption’s high intensity (Volcanic Explosivity Index 7; Dense Rock Equivalent of 78 to 86 km) [T. H. Druitt, F. W. McCoy, G. E. Vougioukalakis, Elements 15, 185–190 (2019)] and tsunami-generating capabilities [K. Minoura et al., Geology 28, 59–62 (2000)], few tsunami deposits are reported. In contrast, descriptions of pumice, ash, and tephra deposits are widely published. This mismatch may be an artifact of interpretive capabilities, given how rapidly tsunami sedimentology has advanced in recent years. A well-preserved volcanic ash layer and chaotic destruction horizon were identified in stratified deposits at Çeşme-Bağlararası, a western Anatolian/Aegean coastal archaeological site. To interpret these deposits, archaeological and sedimentological analysis (X-ray fluorescence spectroscopy instrumental neutron activation analysis, granulometry, micropaleontology, and radiocarbon dating) were performed. According to the results, the archaeological site was hit by a series of strong tsunamis that caused damage and erosion, leaving behind a thick layer of debris, distinguishable by its physical, biological, and chemical signature. An articulated human and dog skeleton discovered within the tsunami debris are in situ victims related to the Late Bronze Age Thera eruption event. Calibrated radiocarbon ages from well-constrained, short-lived organics from within the tsunami deposit constrain the event to no earlier than 1612 BCE. The deposit provides a time capsule that demonstrates the nature, enormity, and expansive geographic extent of this catastrophic event.

ΠΗΓΗ: "Ancient city of Iasos rises out of the ashes", Hurriyet, 30.9.2013. 

ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.