Τα σκελετικά υπολείμματα ενός από τους άνδρες είχαν τοποθετηθεί σε μια υάλινη νεκρική λάρνακα, η οποία στην συνέχεια γέμισε με ένα υγρό, που τώρα φαίνεται κόκκινο.
Του Γιώργου Λεκάκη
Η αρχαία Κάρμος στην Βαιτική / Baetic, με κατοίκηση περισσότερο από 5.000 χρόνια, ήταν, ίσως, μια από τις πιο οχυρωμένες πόλεις στο Βασίλειο της Ταρτησσού. Από την αρχαία πόλη σώζονται νεκρόπολις (κύριοι τάφοι είναι αυτοί της Σιρβίλιας και του «Ελέφαντα»), μικρή γέφυρα (στην Via Augusta), αμφιθέατρο και τείχη.
Σήμερα η Κάρμος καλείται… Carmona. Κείται στον 37ο παράλληλο [37°28′N 5°38′W], ανήκει στην επαρχία Σεβίλλης (από την οποία απέχει 33 χλμ.) Ανδαλουσίας, στην νότια Ισπανία.
Στην δυτική νεκρόπολη της Κάρμου, λοιπόν, από τον J. R. Ruiz Arrebola (του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα) και τους συναδέλφους του ανάμεσα στα περιεχόμενα ενός ανέπαφου, κυκλικού μαυσωλείου ενετοπίσθη λευκό κρασί!
Ο περίβολος του μαυσωλείου, ήταν 3,29 × 1,73 μ., και πιθανώς οικογενειακός τάφος. Το μέγιστο ύψος της θολωτής οροφής ήταν 2,41 μ. Χρονολογήθηκε στις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ.[1] Ο αριστερός και ο δεξιός τοίχος της εισόδου είχαν συνολικά 8 θέσεις (κόγχες). Δύο από αυτές ήταν άδειες. Οι άλλες 6 περιείχαν από μια τεφροδόχο, με λείψανα αποτέφρωσης και διάφορα αντικείμενα, που χρησιμοποιούνται συνήθως σε τελετουργίες ταφής και προσφορές. Η τεφροδόχος στην κόγχη 7 περιείχε αρκετές κεχριμπαρένιες χάντρες.[2] Η τεφροδόχος στην κόγχη 8, που σώζεται σε άριστη κατάσταση, ήταν ένα υάλινο οστεοφυλάκιο με λαβές σχήματος Μ. Αυτή η λάρνακα βρισκόταν μέσα σε μια ωοειδή μολύβδινη θήκη με το επίπεδο καπάκι στην μέση. Μέσα στην τεφροδόχο υπήρχε ένα κοκκινωπό υγρό (αρχικώς θα ήταν συνολικά 5 λίτρα), μέρος του αρχικού περιεχομένου, μαζί με αποτεφρωμένα υπολείμματα οστών.
Ο τάφος 2.000 χρόνων, που ανακαλύφθηκε το 2019, είχε τα λείψανα δύο επώνυμων ανδρών, του Hispana και του Senicio, και δύο ανδρών και δύο γυναικών που δεν κατονομάζονταν.
Αν και τα αρχαία κρασιά, που έχουν προσροφηθεί σε τοιχώματα αγγείων ή υπολείμματά τους μπορούν να αναγνωριστούν με την βοήθεια συγκεκριμένων βιοδεικτών, καμμία ανάλυση τέτοιων οίνων σε υγρή κατάσταση δεν έχει αναφερθεί μέχρι σήμερα.
Αλλά μια αρχαιοχημική μελέτη του παραπάνω υγρού, το κατέστησε το αρχαιότερο κρασί, που διατηρήθηκε σε υγρή κατάσταση, τουλάχιστον στην Ιβηρική.
Ο κ. Arrebola και η ομάδα του ανέλυσαν το pH του υγρού, την οργανική ύλη και τα μεταλλικά άλατα και το εξέτασαν για τυχόν χημικές ενώσεις, που θα μπορούσαν να προέρχονται από το υάλινο δοχείο ή τα ανθρώπινα οστά.
Στην συνέχεια, οι ερευνητές συνέκριναν τα αποτελέσματα με τα σύγχρονα κρασιά Montilla-Moriles, Jerez και Sanlúcar και βρήκαν στο αρχαίο υγρό πολυφαινόλες, που υπάρχουν και στα σύγχρονα κρασιά.
Η έλλειψη συριγγικού οξέος υποδηλώνει ότι το κρασί ήταν λευκό - καίτοι το οξύ μπορεί να είχε υποβαθμιστεί με την πάροδο του χρόνου, εξήγησε ο κ. Arrebola.
Τα ορυκτά άλατα στο αρχαίο κρασί, ωστόσο, είναι συνεπή με αυτά που βρίσκονται στα λευκά κρασιά, που παράγονται στην περιοχή, ειδικά τα κρασιά Montilla-Moriles, πρόσθεσε.
Η μελέτη χρησιμοποίησε επαγωγικά συζευγμένη φασματομετρία μάζας πλάσματος (ICP-MS) για τον προσδιορισμό των χημικών στοιχείων στα ορυκτά άλατα του κρασιού και υγρή χρωματογραφία-φασματοσκοπία μάζας υψηλής απόδοσης (HPLC-MS).
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Roman, κ.ά., 2019.
[2] Cosano, κ.ά. 2003a, Cosano, κ.ά., 2023b.
ΠΗΓΗ: D. Cosano, κ.ά. «New archaeochemical insights into Roman wine from Baetica», Volume 57, Σεπτ. 2024, 104636, Journal of Archaeological Science, https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2024.104636, Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα, 18.6.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου