Δύο βήματα πριν από την αποκάλυψη

Χρήστος Μαζάνης 

Οι ανασκαφικές εργασίες στον λόφο Καστά της Αμφίπολης συνεχίζονται με την υπεύθυνη αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη να βρίσκεται στο σημαντικότερο στάδιο έρευνας της πρώτης φάσης των ανασκαφών.

Εξάλλου όπως δήλωσε και η ίδια κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των ευρημάτων το περασμένο Σάββατο στο αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού, «το δύσκολο έργο τώρα αρχίζει».

Τι θα αποκαλυφθεί τις επόμενες ημέρες

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα τα οποία απασχολούν αυτή τη στιγμή την επιστημονική ομάδα της κ. Περιστέρη, είναι το ποιοι τελικά θα αναλάβουν την μελέτη του σκελετού που έχει βρεθεί.Πληροφορίες του zougla.gr αναφέρουν ότι μέσα στην εβδομάδα είναι πολύ πιθανό να υπάρχει απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Πάντως ήδη υπάρχει μια πρόταση η οποία φαίνεται να επικρατεί και κάνει λόγο για Έλληνες επιστήμονες.

Ένα ακόμα πολύ σημαντικό στοιχείο που θα βοηθήσει περισσότερο στην κατανόηση του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης είναι η μελέτη του καθηγητή και διευθυντή του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Γρηγόρη Τσόκα. Σύμφωνα με πληροφορίες του zougla.gr υπάρχει χρονοδιάγραμμα μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου να έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της γεωφυσικής διασκόπησης του λόφου σε 5 στρέμματα. Δεν αποκλείεται, λοιπόν, η έρευνα αυτή να αποκαλύψει κι άλλους χώρους μέσα στον τύμβο.

Τα βασικά συμπεράσματα της παρουσίασης του περασμένου Σαββάτου

Είναι γεγονός πως το περασμένο Σάββατο το αμφιθέατρο του Υπουργείου Πολιτισμού γέμισε από το πρωί. Η Κατερίνα Περιστέρη, ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής αλλά και ο πολιτικός μηχανικός Δημήτρης Εγγλέζος, παρουσίασαν ο καθένας ξεχωριστά και με τον δικό του τρόπο, φωτογραφικό υλικό αλλά και μελέτη σχετικά με τον τάφο της Αμφίπολης.

Από τις ομιλίες αυτές αλλά και από τις ερωτήσεις που έγιναν προέκυψαν κάποιες ειδήσεις οι οποίες και ειπώθηκαν. Ερωτήσεις προς τους ομιλητές απηύθυναν αρχαιολόγοι, δημοσιογράφοι αλλά και απλοί πολίτες που βρέθηκαν στην αίθουσα.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι εκτιμήσεις της επικεφαλής της ανασκαφικής έρευνας Κατερίνας Περιστέρη, η οποία χρονολόγησε αδιαμφισβήτητα τον τάφο στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα.

Παράλληλα επιβεβαίωσε για ακόμα μια φορά πως όσον αφορά στον σκελετό, έχουμε να κάνουμε με έναν αφηρωισμένο νεκρό, δηλαδή κάποιον που λατρευόταν ως ήρωας. Δεν διευκρίνισε όμως αν πρόκειται για άνδρα ή γυναίκα, κι αυτό αφενός γιατί ακόμα δεν έχει γίνει η μελέτη των οστών και αφετέρου  η λεκάνη του σκελετού είναι «θρύψαλα», με αποτέλεσμα η αρχαιολόγος να μην μπορεί να κάνει εκτίμηση.

Η κα Περιστέρη, παρόλο που δέχθηκε πιέσεις να αποκαλύψει το φύλο του νεκρού, απέφυγε να το κάνει διότι όπως αποδείχθηκε προφανώς και δεν γνωρίζει ακόμα. 

Το ίδιο έγινε όσον αφορά και στις πιέσεις που δέχθηκε για να κατονομάσει τον νεκρό. Η ίδια δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει ακόμα τίποτε και για αυτό οι απαντήσεις της ήταν πολύ επιφυλακτικές. Όπως ισχυριζόταν «ακόμα μελετούμε τα ευρήματα, δεν αποκλείουμε κανένα όνομα, η ανασκαφή βρίσκεται σε εξέλιξη, πιθανόν να είναι κάποιος στρατηγός, τα ανθρωπολογικά δεδομένα θα μας το δείξουν».

Υπενθυμίζεται πως σε ερώτηση του zougla.gr για το ποιοι στρατηγοί του Μ. Αλεξάνδρου θα έπρεπε χρονολογικά να αποκλειστούν σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ευρήματα, απάντησε πως «δεν μπορεί να αποκλειστεί κανείς».

Από την άλλη πλευρά και ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής, παραδέχθηκε πως πρόκειται για ένα πολύπλοκο και πολύ μπερδεμένο μνημείο το οποίο δεν είναι εύκολο να το «διαβάσεις».

Κατά τ’ άλλα, αποκάλυψε ότι βρέθηκαν τεκτονικά γράμματα χαραγμένα στον περίβολο του Τύμβου Καστά τα οποία και μελετούνται.

Συνοψίζοντας μεταξύ άλλων στην παρουσίαση αποκαλύφθηκαν τα εξής :

-Στον τάφο, βρέθηκαν επίσης, κτερίσματα τα οποία μελετούνται

-Βρέθηκαν νομίσματα του 2ου αιώνα π.Χ. 

-Με ένα λιοντάρι στην κορυφή και σε ένα τόσο τεράστιο μνημείο, θα μπορούσε να είχε ταφεί στρατηγός

-Δεν έχουν δοθεί στη δημοσιότητα όλα τα ευρήματα της ανασκαφής διότι συντηρούνται για να μελετηθούν

-Έχουν εντοπιστεί δείγματα κεραμικής (μελαμβαφή)

-Ο Λέων της Αμφίπολης βρισκόταν στην κορυφή του Τύμβου αδιαμφισβήτητα 

-Ο σκελετός είχε «πειραχθεί» από τους τυμβωρύχους

-Τον 3ο μ.Χ. αιώνα έγινε η καταστροφή του περιβόλου του Τύμβου Καστά από τους Ρωμαίους

-Βρέθηκαν ίχνη ακόμη και από έναν αρχαίο γερανό, με τον οποίον αφαιρέθηκαν κομμάτια του περιβόλου για διάφορες άλλες εργασίες

-Το κρανίο του σκελετού βρέθηκε σε μικρή απόσταση από το όρυγμα, ακριβώς έξω από το όρυγμα, βρέθηκε η γνάθος

Το παρασκήνιο των "στημένων" ερωτήσεων και οι επιθέσεις προς την Κ. Περιστέρη

Όταν η Κατερίνα Περιστέρη το Σάββατο τελείωσε την 40λεπτη ομιλία της, κάποιοι από το κοινό που βρίσκονταν στο αμφιθέατρο άρχισαν να ρωτούν έντονα και επίμονα για ποιον λόγο δεν δείχνει τη φωτογραφία με τον σκελετό. Η αρχαιολόγος διευκρίνισε ότι έδωσε στη δημοσιότητα το πώς βρέθηκε ο σκελετός, ενώ πρόσθεσε ότι το εύρημα φυλάσσεται και προστατεύεται στο μουσείο της Αμφίπολης μέχρι να μελετηθεί. Αυτή η απάντηση όμως φαίνεται ότι δεν άρεσε σε κάποιους, οι οποίοι βρέθηκαν εκεί προκειμένου να δημιουργήσουν κλίμα έντασης. Ίσως  μερικοί να περίμεναν να ακούσουν ότι στην Αμφίπολη βρίσκεται θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος, προκειμένου να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες τους ή να επιβεβαιώσουν της ηλεκτρονικές τους διαλέξεις που έκαναν τόσον καιρό σε διάφορα blogs.

Μετά το τέλος των ομιλιών η αρχαιολόγος «βομβαρδίστηκε» από επίμονες ερωτήσεις κάποιων δημοσιογράφων (όχι όλων) που έφτασαν σε σημείο ακόμα και να χλευάσουν μέσα στην αίθουσα την επιστήμονα. Ο αρχιτέκτονας Μ. Λεφαντζής αλλά και ο πολιτικός μηχανικός Δημήτρης Εγγλέζος παρακολουθούσαν άφωνοι τη διαδικασία, καθώς δεν πίστευαν σε αυτό που διαδραματιζόταν.  Η ίδια η Κ. Περιστέρη όμως δεν διέκοψε τη συζήτηση παρόλο που την προσέβαλαν, αλλά προς μεγάλη έκπληξη απαντούσε με χαμόγελο για αυτή την σπουδαία ανακάλυψη, λέγοντας κάθε τόσο «έλεος βρε παιδιά». Όπως πληροφορηθήκαμε, υπήρξαν ακόμα και στημένες ερωτήσεις-κατευθυνόμενες από συγκεκριμένη αρχαιολόγο που βρισκόταν στην αίθουσα- για να δημιουργηθεί ένταση. 

Σε αυτό το σημείο, παρενέβη η γενική γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού, όχι για να παίξει τον ρόλο του «πυροσβέστη» και να αποκαλύψει εκείνη τι έχει βρεθεί, όπως γράφτηκε, αλλά για να προστατέψει την αρχαιολόγο.

H Κ.Περιστέρη αιφνιδιάστηκε από την επιθετική συμπεριφορά μερικών εκ του κοινού με αποτέλεσμα να κρατήσει μια στάση άμυνας (λογικό αφού δεν έχει ξαναβρεθεί σε αυτή τη θέση). Δέχθηκε ακόμα και ερώτηση περί μεταφυσικών δραστηριοτήτων στον λόφο Καστά...

Η Λίνα Μενδώνη τελικά η οποία παρακολουθούσε από την αρχή την όλη διαδικασία  κατάφερε με την σύντομη τοποθέτησή της να προστατέψει την αρχαιολόγο αλλά και να αποστομώσει όλους εκείνους που παρευρέθησαν εκεί προκειμένου να  αμαυρώσουν την ημερίδα.

Αναφερόμενη δε στον σκελετό ξεκαθάρισε μεταξύ άλλων πως «αφαιρέθηκαν μαζί με τα οστά χώματα για τον πολύ απλό λόγο ότι αν το σύγχρονο γενετικό υλικό, δηλαδή τα χέρια αρχαιολόγων, εργατών κλπ., άγγιζαν το αρχαίο, αυτομάτως θα εξαφάνιζαν ή θα διατάραζαν πληροφορίες τις οποίες μπορεί να έχει διασώσει η γη».

Πηγή:zougla.gr