Δέκα συγγραφείς γράφουν για τα βιβλία που ξεχώρισαν το 2014: Βλαβιανός, Δούκα, Κάγιος, Κούρτοβικ, Μήτσου, Μπαμπασάκης, Σταμάτης, Μ. Φακίνου, Χαβαριάς, Χωμενίδης.
Η επιλογή των συγγραφέων για το έτος που φεύγει -μέσα από συμπτώσεις, επισημάνσεις, υπενθυμίσεις, αλλά και συγκίνηση- είναι αυτή...
Χάρης Βλαβιανός
«Ο Θησαυρός του Χρόνου» του Μένη Κουμανταρέα (εκδόσεις Πατάκη)
Θα πρότεινα το τελευταίο μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα «Ο Θησαυρός του Χρόνου». Είναι εξομολογητικό βιβλίο και αποκτά ειδικό βάρος με τον τρόπο που «έφυγε» ο συγγραφέας του. Από τους συγγραφείς που πρέπει να διαβάσουμε μέσα στις γιορτές θα έλεγα πως είναι επίσης, η Μάρω Δούκα, ο Χρήστος Χωμενίδης, ο Αύγουστος Κορτώ και ο Πολ Όστερ.
Μάρω Δούκα
«Ο Θησαυρός του Χρόνου» του Μένη Κουμανταρέα (εκδόσεις Πατάκη)
Ποτέ δεν θα μπορούσα να είμαι τόσο απόλυτη, ώστε να έχω ένα μόνο καλό βιβλίο να προτείνω. Εκτός αυτού, αμφιβάλλω αν θα μπορούσα να επιλέξω το «ένα» καλύτερο, παραλείποντας τα βιβλία των φίλων ή των συμπαθών σ’ εμένα συγγραφέων…
Επομένως; Θα ήθελα να μιλήσω αποκλειστικά, και με πολλή συγκίνηση, για τον «Θησαυρό του χρόνου» του Μένη Κουμανταρέα, όχι μόνο γιατί είναι ένα καλογραμμένο, ειλικρινές, τολμηρό αλλά και υπαινικτικό, επιλογικά στοχαστικό, άψογα οικονομημένο βιβλίο, αλλά και γιατί αυτό το βιβλίο θα μείνει στα Γράμματά μας ως η εξαίρετη σκηνογραφική ανάπτυξη ενός σπουδαίου συγγραφέα που οδοιπόρησε υπηρετώντας με σθένος και υψίστης ευθύνης διακινδύνευση τις αβλεψίες της ζωής του.
Και κάτι ακόμη: Στον Μένη Κουμανταρέα θα οφείλω το «πέρασμά» μου το 1966 στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία με το αριστουργηματικό του «Αρμένισμα».
Παύλος Θ. Κάγιος
«Σάνσετ Παρκ», «Τριλογία της Νέας Υόρκης», «Ημερολόγιο του χειμώνα», «Αόρατος» του Πολ Όστερ (εκδόσεις Μεταίχμιο)
Αόρατη έκρηξη…
Και ξαφνικά, το 2014, «ανακάλυψα» τον Πολ Όστερ… Άρχισα με το «Σάνσετ παρκ», ένα από τα τελευταία του μυθιστορήματα… Ωραία λογοτεχνία, καταγραφή της εποχή μσς -2008 που είχε ξεσπάσει στην Αμερική η κρίση πριν μας κολλήσει εμάς στο τοίχο το 2010… Αλλά, μέχρι εκεί… Συνέχισα με την «Τριλογία της Νέας Υόρκης » και αμέσως κατάλαβα ότι εδώ τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά και καθόλου τυχαία η παγκόσμια απήχηση του συγγραφέα… Τρία μυθιστορήματα σε ένα τόμο –όλα τα έργα του Πολ Όστερ κυκλοφορούν σε νέες μεταφράσεις από το «Μεταίχμιο». Τρία μυθιστορήματα καφκικής έμπνευσης που με αφηγηματική μαεστρία, βαθιά σκέψη και δραματουργικό σασπένς αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη στα αδιέξοδα της μητροπολιτικής Νέας Υόρκης κι όλης της «ανεπτυγμένης» Δύσης. Εδώ ο άνθρωπος είναι εγκλωβισμένος στη «φτώχεια του πλούτου» που τον έχει στριμώξει στο τοίχο με ψηλά τα χέρια. Εδώ όλα τα όνειρα έχουν τελειώσει και κανείς δεν αντιδρά, δεν παραπονιέται. Ακόμα και το αυτοβιογραφικό του «Ημερολόγιο του χειμώνα» αναδύει την αγωνία ενός του σκεπτόμενου ανθρώπου που στα μέσα της δεκαετίας των 60 του χρόνων αισθάνεται πως «Μια πόρτα έκλεισε. Μιά πόρτα άνοιξε. Μπήκες στον χειμώνα της ζωής σου»…
Μα εκτινάχθηκα στα ύψη με τον «Αόρατό» του. Ένα αριστουργηματικό μυθιστόρημα –το καλύτερό του για μένα- που διατρέχει 40 και χρόνια «αμερικάνικου ονείρου» και Δυτικής κυριαρχίσς του κόσμου που καταλήγει στην …εποχή των σπηλαίων! Και η λογοτεχνική υπαρξιακή γραφή του; ΜΟΝΑΔΙΚΗ. Ένα ευφυέστατο μυθιστόρημα γραμμένο από «τρεις συγγραφείς» που η εγκεφαλική πολυπλοκότητά του γίνεται τραγική ταφόπλακα.
Δημοσθένης Κούρτοβικ
«Το τελευταίο καλοκαίρι της αθωότητας» της Νίκης Τρουλλινού (εκδόσεις Εστία)
«Γυναίκα με ποδήλατο» του Νικόλα Σεβαστάκη (εκδόσεις Πόλις)
«Το καλό θα’ ρθει από τη θάλασσα» του Χρήστου Οικονόμου (εκδόσεις Πόλις)
«Νίκη» του Χ. Α. Χωμενίδη (εκδόσεις Πατάκη)
«Τελευταία έξοδος Στυμφαλία» του Μιχάλη Μοδινού (εκδόσεις Εστία)
Θα περιοριστώ στην ελληνική πεζογραφία. Από τις πολλές καλές συλλογές διηγημάτων θα ξεχώριζα (αφού πρέπει να επιλέξω) τρεις: Το τελευταίο καλοκαίρι της αθωότητας της Νίκης Τρουλλινού, Γυναίκα με ποδήλατο του Νικόλα Σεβαστάκη και Το καλό θα’ ρθει από τη θάλασσα του Χρήστου Οικονόμου. Και οι τρεις περιέχουν διηγήματα με εξαιρετική ποιότητα γραφής, ισχυρό συγκινησιακό φορτίο και μεγάλη νοηματική πυκνότητα. Από τα μυθιστορήματα, μου άρεσαν ιδιαίτερα δύο: Νίκη του Χ. Α. Χωμενίδη, όπου η έφεση αυτού του συγγραφέα για το γκροτέσκο και το κωμικοτραγικό δίνει μια ιδιότυπα παραστατική και ανθρώπινη έκθεση των περιπετειών της ελληνικής Αριστεράς, και Τελευταία έξοδος Στυμφαλία του Μιχάλη Μοδινού, στιβαρή σύζευξη ενός ατομικού δράματος με μια εξονύχιση της παθολογίας που γέννησε την ελληνική Κρίση.
Ανδρέας Μήτσου
«Έλα να πούμε ψέματα» της Μάρως Δούκα (εκδόσεις Πατάκη)
Πέρα από το βιβλίο του Μένη Κουμανταρέα, όπου υπάρχει μία συναισθηματική εγγύτητα, δεν ξεχώρισα άλλα βιβλία. Στο διήγημα υπάρχουν μερικά βιβλία καλά, αλλά δεν ήθελα να μιλήσω για διήγημα -είμαι κι εγώ στο είδος- εκτός αυτού όμως, θεωρώ ότι, της Δούκα είναι το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς.
Νομίζω ότι, έχει αποκτήσει μία μεγαλύτερη νοσταλγικότητα και τρυφερότητα η Δούκα, ακόμη και γλωσσικά εκπεφρασμένη τρυφερότητα. Προσεγγίζει στα βάθη των πραγμάτων με μία άλλη ταπεινότητα και όχι με βεβαιότητα άποψης.Το τρίτο αυτό βιβλίο της τριλογίας είναι ένα πάρα πολύ καλό βιβλίο....
Γιώργος - Ίκαρος Μπαμπασάκης
«Οιδίπους Τυραννούμενος» του Νίκου Καρούζου (εκδόσεις Ίκαρος)
Ξεχωρίζω, ανάμεσα στα πολλά βιβλία που εκδόθηκαν το 2014, τον πολύτιμο τόμο Οιδίπους Τυραννούμενος (εκδ. Ίκαρος) του μεγάλου μας ποιητή Νίκου Καρούζου (1926-1990). Τετρακόσιες σελίδες με ποιήματα του Καρούζου, άγνωστα τα πιο πολλά, ένα ανεκτίμητο σεντούκι με τιμαλφή, ένα δώρο από τις αποθήκες του ουρανού, που μας προσφέρεται χάρις στην επιμονή, την αγάπη, το μεράκι του Ευγένιου Αρανίτση. Ο Καρούζος σώζει τις λέξεις, πλουταίνει τη λαλιά, διάκονος δυνατός της γλώσσας της ελληνικής, μέγας φιλόσοφος με υλικό τα λόγια, πλάτυνε τους ορίζοντες της σκέψης. Δεν επέτρεψε σε κανένα θέσφατο να τον ελέγχει, απεναντίας αυτός, συνδυάζοντας πανίσχυρο στοχασμό και περιπετειώδη τρόπο ζωής, μεγαλειώδη διαβάσματα και πυραυλοκίνητη φαντασία, τα δόγματα και τα θέσφατα τα έκανε αθύρματα, παιχνίδια, σείστρα στην υπηρεσία της ελευθερίας, και μονάχα της ελευθερίας, και πάντα της ελευθερίας.
Αλέξης Σταμάτης
«Sunset Park» του Paul Auster (εκδόσεις Μεταίχμιο).
Ως καλύτερο βιβλίο που διάβασα το 2014 θα διάλεγα το «Sunset Park» του Paul Auster (εκδόσεις Μεταίχμιο). Είναι ο πολύ σημαντικός αμερικάνος συγγραφέας – πιο γνωστός στην Ευρώπη απ' ότι στην Αμερική – μια περίπτωση Γούντι Άλεν θα έλεγα. Πειραματίζεται με τη δομή αφήγησης και έχει εμμονή στις συμπτώσεις, κάτι που με αφορά προσωπικά. ΄Εχει μια πολύ ενδιαφέρουσα αντιμετώπιση της σύμπτωσης ως «μηχανική» της πραγματικότητας. Ο ΄Οστερ καταπατά ένα βασικό κανόνα της λογοτεχνίας («δείχτα και μη τα λες). Λέει τα πάντα για κάθε χαρακτήρα αλλά το κάνει επίτηδες. Η ιστορία του Suncet Park εκτυλίσσεται το 2008 με την έλευση της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης στη ζωή μας µετά την κατάρρευση της Lehman Brothers. Εστιάζει στον Μάιλς, ένα χαρακτήρα που «μπαίνει» χωρίς καμία επιθυμία στο βιβλίο και καταλήγει σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο. Το βιβλίο αποπνέει μια νοσταλγία για το αληθινό σπιτικό και την αληθινή οικογένεια.
Μαρία Φακίνου
«Έθιμα ταφής» της Hannah Kent (εκδόσεις Ίκαρος)
«Ονειρεύτηκα το κούτσουρο της εκτέλεσης χτες τη νύχτα»
Στη Βόρεια Ισλανδία, το 1829, η Άγκνες Μάγκνουσντότιρ καταδικάζεται σε θάνατο δι’ απαγχονισμού για τη συμμετοχή της στη δολοφονία δύο αντρών, ένας εκ των οποίων υπήρξε εραστής της. Με απόφαση του Νομαρχιακού Επιτρόπου, η Άγκνες θα περάσει τον τελευταίο χρόνο της ζωής της στο αγρόκτημα του Νομαρχιακού Υπαλλήλου Γιον Γιόνσον, στο ίδιο σπίτι με τη γυναίκα του και τις δύο κόρες του.
Βασισμένη στην παραπάνω αληθινή ιστορία, η πρωτοεμφανιζόμενη Χάνα Κεντ (Αυστραλία, 1985) αξιοποίησε τα ιστορικά αρχεία της υπόθεσης για να περιγράψει τις αντιλήψεις και τις προκαταλήψεις της τοπικής κοινωνίας, τη σκληρή καθημερινότητα των αρχών του 19ου αιώνα σε συνάρτηση με τις καιρικές συνθήκες της χώρας, τις έννοιες της ηθικής, της ενοχής και της αγάπης, της σχέσης με τον Θεό και τον θάνατο. Η πρωτοπρόσωπη εξομολόγηση της καταδίκου εναλλάσσεται διακριτά με την τριτοπρόσωπη αφήγηση μέσα από πρωτότυπα λεκτικά σχήματα και σχεδόν κινηματογραφικές περιγραφές. Η Χάνα Κεντ αναπλάθει ρεαλιστικά ένα χαμένο σύμπαν, ενώ η συχνά ποιητική αφήγηση της ίδιας της Άγκνες φανερώνει το προοδευτικό –για την εποχή- πνεύμα της για την οικονομική και κοινωνική θέση της γυναίκας.
Στρατής Χαβιαράς
«Με λυμένο χειρόφρενο» της Μάρτυς Λάμπρου (εκδόσεις Κέδρος)
Το καλύτερο βιβλίο που διάβασα το 2014 είναι το «Με λυμένο χειρόφρενο» της Μάρτυς Λάμπρου (εκδόσεις Κέδρος). Θεωρώ ότι είναι ένα πολύ ασυνήθιστο βιβλίο. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα δρόμου που παρακολουθεί το ταξίδι μιας νταλίκας στην αρχή ανά την Ελλάδα, μετά ανά την Ευρώπη και εν συνεχεία στη Μέση Ανατολή. Ο αναγνώστης παρακολουθεί την πορεία ενηλικίωσης ενός κοριτσιού από τα 12 μέχρι τα 20 της χρόνια σε τρία μεγάλα ταξίδια. Είναι ένα βιβλίο που θα ξεχώριζα, μεταξύ άλλων, για τον ανθρωπισμό του αλλά και για τη στιβαρή γλώσσα και ύφος του. Στην Αμερική υπάρχει λογοτεχνία για ... νταλικιέρηδες. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει. ΄Εχουμε, ωστόσο, μια ξενομανία. Θα σημείωνα, επίσης, ότι οι ΄Ελληνες συγγραφείς ακολουθούν την πεπατημένη της Αγγλόφωνης λογοτεχνίας αντί να εξερευνήσουν τα δικά μας «απάτητα». Στην Ελλάδα είναι πιο ελεύθερο το πεδίο. Η ξένη λογοτεχνία έχει τυποποιηθεί. Η ελληνική λογοτεχνία έχει μεγαλύτερες πιθανότητες.
Χρήστος Χωμενίδης
«Μάρτυς μου ο Θεός» του Μάκη Τσίτα (εκδόσεις Κίχλη)
Το καλύτερο βιβλίο που διάβασα το 2014 είναι το «Μάρτυς μου ο Θεός» του Μάκη Τσίτα (εκδόσεις Κίχλη). Ο ήρωας του βιβλίου είναι τραγικός και ξεκαρδιστικός. Μπορεί το θέμα του να είναι στενόχωρο, ωστόσο, ο αναγνώστης απολαμβάνει πολύ κάθε σελίδα που διαβάζει. Είναι πραγματικά ένα πολύ ωραίο βιβλίο. ΄Ημουν τόσο ενθουσιασμένος από αυτά που διάβασα ώστε θέλησα να συγχαρώ προσωπικά τον συγγραφέα. Δεν είχα το τηλέφωνό του. Το αναζήτησα, το βρήκα, τον κάλεσα και τον συγχάρηκα. Οπωσδήποτε διαβάζω και ξένη λογοτεχνία. Φέτος διάβασα όλη τη μεταπολεμική ιστορία του Μαζάουερ. 'Εχει, όμως, νόημα να προτείνει κανείς ένα βιβλίο ξένου συγγραφέα; Νομίζω όχι.
Πηγή: thetoc.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου