«Η σειρήνα χτυπούσε και η οθόνη έγραφε εκτόξευση». Ο Ρώσος αντισμήναρχος που μια νύχτα του 1983 έσωσε τον κόσμο από τον πυρηνικό όλεθρο. Πέθανε το Μάιο αλλά κανείς δεν το πρόσεξε

«Αφανείς ήρωες». Η ιστορία είναι γεμάτη από ανθρώπους που προχώρησαν σε γενναίες πράξεις και έλαβαν δύσκολες αποφάσεις, υπό συνθήκες απίστευτης πίεσης. 

Μια τέτοια περίπτωση είναι και αυτή του Στανισλάβ Γεβγκράφοβιτς Πετρόφ (Stanislav Petrov) ενός Ρώσου αξιωματικού που το 1983, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου πήρε μια αδιανόητα δύσκολη απόφαση και πιθανότατα έσωσε την ανθρωπότητα από τον πυρηνικό όλεθρο. 
Ο αντισμήναρχος ε.α απεβίωσε στις 19 Μαϊου 2017 αλλά η είδηση του θανάτου του έγινε γνωστή μόνο όταν ένας ακτιβιστής από τη Γερμανία που διατηρούσε επαφή μαζί του, προσπάθησε να επικοινωνήσει στο τηλέφωνο. 
Ο γιος του τον ενημέρωσε πως ο πατέρας του είχε πεθάνει εδώ και καιρό στο σπίτι του, που βρίσκεται σε μια μικρή πόλη έξω από τη Μόσχα. Έτσι ο θάνατός του δημοσιοποιήθηκε τέσσερις μήνες αφότου άφησε την τελευταία του πνοή. 

Ο Ρώσος αξιωματικός φέρεται ότι απέτρεψε πυρηνική σύγκρουση μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των ΗΠΑ το 1983, μετά από λανθασμένο συναγερμό του συστήματος ειδοποίησης πυρηνικής επίθεσης. 

23 κρίσιμα λεπτά και η απόφαση του Petrov 
Ο Petrov πήρε τη σωστή απόφαση στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής του. Η λάθος απόφαση θα είχε ανυπολόγιστες συνέπειες και θύματα σε όλη τη γη. 

Στις 25 προς 26 Σεπτεμβρίου 1983, εν μέσω Ψυχρού Πολέμου, ο Petrov έκανε τη βάρδια του σε ένα στρατιωτικό καταφύγιο κοντά στη Μόσχα. Ήταν υπεύθυνος παρακολούθησης των ραντάρ και του όλου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης σε περίπτωση εκτόξευσης πυραύλων με στόχο τα σοβιετικά εδάφη. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα η οθόνη του ραντάρ έδειξε οτι οι ΗΠΑ είχαν εκτοξεύσει έναν πύραυλο που κατευθυνόταν προς την ΕΣΣΔ. 

Το συμβάν ανέδειξε σημαντικά σφάλματα στο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και εξέθετε τους προϊσταμένους του. Αργότερα την δεκαετία του 1990, ο Πετρόφ ανέφερε πως δεν υπήρξε ποτέ κόκκινο κουμπί για την ειδοποίηση πυρηνικής επίθεσης, καθώς οι ψυχολόγοι του στρατού θεώρησαν πως θα ήταν λάθος να δοθεί η δυνατότητα αυτή σε ένα μόνο άτομο. 

«Όταν είδα το μήνυμα συναγερμού για πρώτη φορά, σηκώθηκα από την καρέκλα μου. Όλοι οι υφιστάμενοί μου ήταν μπερδεμένοι, γι ‘αυτό άρχισα να φωνάζω εντολές για να αποφευχθεί ο πανικός. Ήξερα ότι η απόφασή μου θα είχε σοβαρές συνέπειες» είχε δηλώσει ο Petrov στο Russia Today  το 2010. 

«Η σειρήνα ήχησε για δεύτερη φορά. Τεράστια κόκκινα γράμματα, σαν το αίμα εμφανίστηκαν στην κεντρική οθόνη. Το μήνυμα έγραφε πως τέσσερις ακόμη πύραυλοι είχαν εκτοξευθεί». 

Από τη στιγμή της εκτόξευσης, το Κρεμλίνο είχε περιθώριο 30 λεπτών να αποφασίσει εάν θα πατούσε και εκείνο με τη σειρά του το «κόκκινο κουμπί». Ο δε Petrov είχε στη διάθεσή του μόνο 15 λεπτά για να αποσαφηνίσει εάν η απειλή ήταν πραγματική και να αναφέρει στους προϊσταμένους του.  


«Είχα όλα τα δεδομένα που έδειχναν ότι είναι σε εξέλιξη μια πυραυλική επίθεση. Εάν είχα στείλει την αναφορά μου πιο πάνω στην ιεραρχία, κανείς δεν θα είχε φέρει αντίρρηση» είχε πει στο BBC το 2013. «Η σειρήνα χτυπούσε, αλλά καθόμουν εκεί για μερικά δευτερόλεπτα, κοιτώντας την οθόνη, με τη λέξη “εκτόξευση”…».  

«Η άνετη πολυθρόνα μου έμοιαζε με ένα τεράστιο καυτό τηγάνι και τα πόδια που παρέλυσαν. Ένιωθα πως δεν μπορούσαν καν να σηκωθώ. Τόσο νευρικός ήμουν όταν έλαβα αυτή την απόφαση». Από την εκπαίδευσή του ο Petrov γνώριζε πως εάν οι ΗΠΑ αποφάσιζαν να επιτεθούν θα το έκαναν με όλα τα μέσα. Έτσι αποφάσισε να πει στους προϊσταμένους του ότι ο συναγερμός ενεργοποιήθηκε εξαιτίας κάποιας δυσλειτουργίας. 

«Το παραδέχομαι. Φοβόμουν. Ήξερα το μέγεθος της ευθύνης που είχα αναλάβει», είπε το 2010 ο Petrov. 23 λεπτά μετά ήξερε πια πως είχε λάβει τη σωστή απόφαση. Σε διαφορετική περίπτωση θα οι πύραυλοι θα είχαν φτάσει σε σοβιετικό έδαφος και ένας πυρηνικός πόλεμος θα ξεκινούσε. Αργότερα διαπιστώθηκε πως αυτό που τα σοβιετικοί δορυφόροι είχαν καταγράψει ως πυραυλική επίθεση ήταν στην πραγματικότητα η αντανάκλαση του ηλιακού φωτός από τα σύννεφα. 

Η αποκάλυψη και η αναγνώριση 15 χρόνια μετά 
Η γενναία απόφαση του Petrov δεν έτυχε επαίνων. Το Κρεμλίνο επέπληξε τους προϊσταμένους του για την αστοχία του συστήματος και εκείνοι με τη σειρά τους δεν ήθελαν να αναγνωρίσουν τα δέοντα στον κατώτερό τους αξιωματικό. 

Ο Πετρόφ παραλαμβάνοντας το βραβείο της Δρέσδης το 2013 

Το περιστατικό καταχωρήθηκε ως απόρρητο ενώ ακόμη και η γυναίκα του Petrov που πέθανε το 1997 δεν έμαθε ποτέ για τη γενναία πράξη του συζύγου της. Αποκαλύφθηκε όμως το 1998 από τον προϊστάμενο του Petrov, συνταγματάρχη Yury Votintsev o οποίος μίλησε για εκείνη τη νύχτα στη γερμανική εφημερίδα Bild. 

O ακτιβιστής Karl Schumacher διάβασε το θέμα και βάλθηκε να εντοπίσει τον Petrov. «Έπρεπε να κάνω κάτι για τον άνθρωπο που εμπόδισε έναν πυρηνικό πόλεμο και έσωσε τον κόσμο», είχε γράψει στο blog του. Τελικά εντόπισε τον Petrov σε ένα διαμέρισμα, στο Fryaino, βορειοανατολικά της Μόσχας και τον κάλεσε να επισκεφθεί την γερμανική πόλη Oberhausen για να μάθουν οι ντόπιοι την ιστορία του σοβιετικού αξιωματικού αλλά και πόσο κοντά βρέθηκε η ανθρωπότητα σε έναν πυρηνικό όλεθρο. 

Ακολούθησαν συνεντεύξεις σε ΜΜΕ και τιμητικά βραβεία όπως το German Media Prize που έχει απονεμηθεί σε προσωπικότητες όπως ο Νέλσον Μαντέλα, ο Δαλάι Λάμα και ο Κόφι Ανάν. 

H ιστορία του Petrov έγινε και ντοκιμαντέρ «Τhe man who saved the world» στο οποίο εμφανίζεται και ο ίδιος. 

«Στην αρχή, όταν ο κόσμος μου έλεγε πως στην τηλεόραση με αποκαλούσαν ήρωα, ξαφνιάστηκα. Δεν θεώρησα ποτέ πως ήμουν (σ.σ. ήρωας). Απλά έκανα τη δουλειά μου. Κυριολεκτικά», έλεγε ο Pertrov 

Πηγές: BBC, Russia Today/ huffingtopost.gr, mixanitouxronou.gr