Αρχαία Αστρονομικά Ημερολόγια της Βαβυλώνος σε ψηφιακό corpus - Με εκτεταμένη αναφορά της μάχης στα Γαυγάμηλα, της εισόδου του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Βαβυλώνα, κ.ά.

Του Γιώργου Λεκάκη

Τα «Αστρονομικά Ημερολόγια» (Astronomical Diaries / AD) είναι ένα σύνολο δισκίων με σφηνοειδή γραφή, που καταγράφουν μια ποικιλία παρατηρούμενων ουράνιων, κλιματικών, οικολογικών φαινομένων, καθώς και οικονομικά και ιστορικά γεγονότα. Αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες συλλογές ψηφιακών δεδομένων αρχαίας παρατήρησης, που διατίθενται από τον αρχαίο κόσμο. Αποτελούνται από περισσότερα από 1.000 δισκία και θραύσματα, που χρονολογούνται από το 650 π.Χ. έως το 60 π.Χ.

Τα κείμενα δημοσιεύονται με συνεχή προσπάθεια από την δεκαετία του 1980.

Τα ADs είναι ένα μοναδικό παράδειγμα συλλογής δεδομένων με σκοπό την δημιουργία μιας βάσης, τόσο για αστρονομική όσο και για αστρολογική πρόβλεψη. Το μεγαλύτερο μέρος των πληροφοριών που περιέχονται συνήθως, σχετίζεται με ουράνιες - αστρονομικές και μετεωρολογικές - παρατηρήσεις, και ειδικότερα με την θέση του φεγγαριού στην ελλειπτική κατά την διάρκεια κάθε νύχτας ενός σεληνιακού μήνα της Βαβυλώνας.

Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί ότι ο κάπως παραπλανητικός όρος «Αστρονομικά Ημερολόγια» είναι ο σύγχρονος προσδιορισμός από τον μεταγενέστερο συντάκτη τους, A. Sachs, ο οποίος ενδιαφέρεται κυρίως για το αστρονομικό περιεχόμενο των δισκίων. Ο πιο ουδέτερος βαβυλωνιακός προσδιορισμός ήταν nasāru ša ginê, που σημαίνει «τακτική παρατήρηση».

Το αστρονομικό τμήμα συνήθως ακολουθείται από… τιμοκαταλόγους για τα τρόφιμα και το μαλλί και μια σημείωση σχετικά με το επίπεδο του ποταμού Ευφράτη! Συχνά προστίθεται και ένα ιστορικό τμήμα.

Τα AD είναι πράγματι η μόνη σημαντική πηγή της πολιτικής ιστορίας των ύστερων Αχαιμενιδών και της Σελευκείας Βαβυλωνίας.

Μεταξύ των ιστορικών απολογισμών, η πολύ εκτεταμένη αναφορά της μάχης στα Γαυγάμηλα, και της εισόδου του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην πόλη της Βαβυλώνας, που φαίνεται ότι είχε προσελκύσει ιδιαίτερη προσοχή, όπως και η περιγραφή των προπαρασκευαστικών μέτρων που προηγήθηκαν τουπρώτου συριακού πολέμου, μεταξύ της Πτολεμαϊκής και της Σελευκιδικής Αυτοκρατορίας (274/3 π.Χ.) – σ.σ. έναν μακεδονικό εμφύλιο δηλαδή...

Διαθέσιμα στο Oracc είναι σήμερα οι τόμοι ADART I - III.

Η δημοσίευση των περισσότερων τόμων είναι σε εξέλιξη.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: Astronomical Diaries Digital.

arxeion-politismou.gr