Ο ιερός Κύκλος του Καστά

Ο ιερός Κύκλος του Καστά αποκαλύπτεται στα μάτια του Μεμυημένου με όλη την πολυμορφία του ουράνιου μεγαλείου, τις Θείες Μορφές και τα κοσμολογικά σύμβολα.

Περιέχει ολόκληρη τη διαδικασία της δημιουργίας του κόσμου από το βαθύτερο κέντρο της συνειδήσεως μέχρι την αποκρυστάλλωση των βασικών μορφών και χρωμάτων σε μια ομόκεντρη εικόνα του σύμπαντος που απλώνεται προς τα έξω σε όλο και περισσότερους διευρυνόμενους δακτύλιους υλοποιούμενων Κόσμων.

Η Ρώμη αναφέρει ο Πλούταρχος ιδρύθηκε από τον Ρωμύλο ο οποίος αναζήτησε αρχιτέκτονες στην Ετρουρία για να του διδάξουν τους ιερούς θεσμούς και τους γραμμένους κανόνες « όπως γίνεται και στις τελετές ». 
Γιατί σύμφωνα με τις μυθικές παραδόσεις, η δημιουργία του κόσμου έγινε σε ένα κέντρο και γι’ αυτό κατασκευή μιας πόλεως πρέπει να γίνει πριν από ένα κέντρο.
Ο Ρωμύλος αφού άνοιξε μια βαθειά κυκλική τάφρο ( fossa ), την γέμισε καρπούς και την σκέπασε πάλι με χώμα, υψώνοντας στην κορυφή ένα σήμα ( ara ). Ύστερα χάραξε με άροτρο την περίμετρο της πόλεως. Η τάφρος ήταν ένας mundus, όπως λέει ο Πλούταρχος. Έδωσαν σε αυτή την τάφρο το όνομα του Ολύμπου, του κοσμικού όρους, δηλαδή « Mundus ».

Κάθε νέα ανθρώπινη κατασκευή είναι κατά κάποιο τρόπο μια ανακατασκευή του Κόσμου.
Για να μπορέσει να διαρκέσει και να είναι πραγματική η νέα κατοικία ή η νέα πόλη πρέπει να προβληθεί μέσω του τελετουργικού της κατασκευής στο «Κέντρο του Παντός».

«Τέτοια πράγματα δεν είναι δυνατό να επινοηθούν», γράφει ο Jung, «πρέπει να αναστηθούν από τα ξεχασμένα βάθη, για να εκφράσουν τις πιο βαθειές εκφράσεις της συνειδήσεως και τις πιο υψηλές εκφράσεις του πνεύματος, ενώνοντας τον μοναδικό χαρακτήρα της σύγχρονης συνειδήσεως με το χιλιόχρονο παρελθόν της ανθρωπότητας».

Η βαθειά ανάγκη του ανθρώπου να ξαναβρεθεί στο «Κέντρο» του που θα του δώσει την ολοκληρωμένη αλήθεια και θα αποκαταστήσει την ιερότητα της υπάρξεώς του, εξηγεί την τεράστια διάδοση του συμβόλου του Κέντρου.

«Η επιθυμία αυτή του ανθρώπου είναι ίδια με την ανεύρεση του Χαμένου Παραδείσου, την αποκατάσταση στην προ της πτώσεως κατάσταση, την επαναφορά στο κέντρο της εκπορεύσεώς του, την κατάργηση του αντιθετικού δυαδισμού της υλικής και ουράνιας υπάρξεως και διέπει ως η μεγαλύτερη νοσταλγία όλες τις ανατολικές κι δυτικές μυστικές παραδόσεις.»

Πρέπει να διερωτηθούμε, αν ορισμένες αρχιτεκτονικές μορφές ως «εικόνες» που είναι, δεν περικλείουν συμβολικές συσχετίσεις με τις ιδέες, αν ο αρχιτέκτων συνθέτοντας το κτήριο του σύμφωνα με το καθιερωμένο πρόγραμμα, εκτός από τη στερεότητα των υλικών του δεν αναζητούσε ηθελημένα να αναπαραστήσει ένα ιδεώδες αρχέτυπο, κάνοντας έτσι μια μαγική πράξη πραγματοποιώντας ένα σύμβολο.

Ο συμβολισμός ήταν αναγκαίος για τα εξασφαλίσει την διάρκεια μιας κατασκευής ήταν καταξίωση μιας πράξεως του ανθρώπου. 
Η επιτυχία του κάθε πράγματος εξαρτιόταν από την κοσμική του συμβατικότητα – δηλαδή, το πόσο πιστά συμμορφωνόταν προς το αρχέτυπο του κόσμου. 
Γι’ αυτό είναι σφάλμα να νομίζει κανείς ότι ο αρχιτεκτονικός συμβολισμός ήταν μια απόφαση αυθαίρετη ή ατομική. 
Αντίθετα ελεγχόταν από ένα συνεκτικό και αυθεντικό σύστημα ιδεών και έτσι η συμβολική σημασία που δινόταν στις αρχιτεκτονικές μορφές, δεν ήταν παρά ένας τρόπος εκφράσεως του «Μοdus Vivendi». Ώστε οι πρωτόγονες κοσμικές αντιλήψεις που καθόρισαν τα αρχικά συμβολικά στοιχεία της Αρχιτεκτονικής ήταν το αυθόρμητο προϊόν της αναλογικής σκέψεως.

Η κοσμολογία ήταν το αποτέλεσμα της παρατηρήσεως του ουρανού απ’ όπου όλα εξαρτώνται ( καιρός, εποχές, γεωργία και κυνήγι). Ο ουρανός έπρεπε συνεπώς, να είναι η πηγή όλου του κόσμου – και του ανθρώπου. 
Έτσι μια αντίστροφη αναλογία διατυπώθηκε: ότι η τοπογραφία του ουρανού δημιουργήθηκε πρώτη και ότι η γη πλάστηκε κατ’ εικόνα της. Γι’ αυτό ο άνθρωπος φτιάχνοντας κατασκευές έπρεπε να είναι πιστός στο πρότυπο του ουρανού. ( Αυτή η γενική Αρχή δεν αποκλείει ότι πολλά στοιχεία τς θρησκευτικής αρχιτεκτονικής και από άλλες ανάγκες και συμμορφώθηκαν a posteriori με το συμβολικό σύστημα που επικρατούσε για την ερμηνεία των ιερών μορφών).

Από τον περίβολο προς το άδυτο το οικοδομικό σχήμα του ναού στενεύει και το φως λιγοστεύει. Είναι μια αρχιτεκτονική παράσταση της ηλιακής τροχιάς από την ανατολή στη δύση. Ο άστεγος ολόφωτος χώρος της αυλής (που ίσως στο μέλλον αποκαλυφθεί) συμβολίζει την ανατολή, το σκοτεινό άδυτο το βασίλεμα. Η υπόστηλη αίθουσα την μετάβαση.

Η αυλή θα είναι ανοιχτή στο φως και στον αέρα. Έχει τις μεγαλύτερες από κάθε άλλο χώρο διαστάσεις και προορίζεται για το πλήθος. 
Στην ανατολική της πλευρά είναι η ιερή λίμνη του Στρυμόνα. Λεωφόρος αυλή λίμνη είναι τα σύμβολα των αρχικών στοιχείων της δημιουργίας. Φως, αέρας, νερό, γη. Ο κοσμικός χώρος άρχισε τη διαμόρφωσή του με αυτά. Ο χώρος της τέχνης τον έχει σαν παράδειγμα.

Στην τριμερή διαίρεση του ναού ( αυλή, υπόστηλη αίθουσα, άδυτο) λογικά ια ανταποκρίνεται η γλυπτική και ζωγραφική του διακόσμηση του συγκροτήματος.

Δ. Σαββιδης - Τα ἀπόρρητα του Τύμβου Καστά