Μινωικά αγροτο-κτηνοτροφικά τοπία: Καλλιέργεια χωρίς άρδευση! Τα αποτελέσματα της έρευνας στο Παλαίκαστρο Κρήτης

Η γεωργική παραγωγή και η ανακτορική αναδιανομή των βασικών αγαθών έπαιξε βασικό ρόλο στην εμφάνισης μιας πολύπλοκης κοινωνίας στην Μινωική Κρήτη.

Παρ’ όλ’ αυτα, είναι πιο σημαντικό να επικεντρωθούμε σε ποιους μεγάλους οικισμούς καταναλώνονταν τα προϊόντα αυτά, παρά στον τόπο που παρήγαγαν γεωργικά πλεονάσματα. Παρ’ όλο που υπάρχουν πολλές έρευνες για τις εκτάσεις της Κρήτης, επικεντρώνονται κυρίως στην κατανομή  των αγροτικών οικισμών και όχι στην ταυτοποίηση εξοχικών οικοδομημάτων (αγροικιών) και στην διαρρύθμιση – όπως αυλές, περιφράξεις, και συστήματα οικοπεδοποίησης – που μπορεί να δώσουν στοιχεία σχετικά με τον οικονομικό στόχο μιας επικράτειας.

Ο πρωταρχικός στόχος αυτής της νέας έρευνας στο Παλαίκαστρο Λασιθίου τείνει προς αυτήν την κατεύθυνση. Συνδυάζοντας μια εκτενή αρχαιολογική έρευνα με διαφοροποιημένες μετρήσεις GPS (DGPS), υψηλής ανάλυσης αεροφωτογραφιών, και μικρογραφικής δημιουργίας και ανάλυσης, το σχέδιο έχει ταυτοποιήσει εκατοντάδες κτίσματα, τα οποία δημιουργούν ένα σχεδόν συνεχές απολιθωμένο τοπίο, και προσφέρουν σημαντικά στοιχεία για την τακτική διαχείρισης των οικοπέδων. Τα αποτελέσματα τονίζουν την σπουδαιότητα των αγροτικών εργασιών, για τις οποίες ήταν αφιερωμένα μεγάλα τμήματα των εκτάσεων.

Στην περιοχή υπάρχουν επίσης, από εκείνη την μακρυνή αρχαιότητα, στοιχεία για:

- γεωργικές διατάξεις σε κλιμακωτή μορφή,

- καλλιέργεια χωρίς άρδευση, και

- μέριμνα και έγνοια για την διατήρηση του εδάφους.

Στην έρευνα υποστηρίζουμε ότι μια τέτοια δομημένη έκταση, ενδεικτική των πιέσεων στην χρήση γης, καθιερώθηκε κατά την Μεσαία και Τελευταία Μινωική περίοδο σε όλην την περιοχή του Παλαικάστρου.

ΠΗΓΗ: Hèctor A. Orengo και Carl Knappett «Toward a Definition of Minoan Agropastoral Landscapes: Results of the Survey at Palaikastro (Crete)», στο AJA, Ιούλιος 2018.

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΟΔΟΣΗ: Β. Αργυροπούλου 

arxeion-politismou.gr