Ο βυθισμένος λιμένας της αρχαίας ελληνικής Απολλωνίας στην Λιβύη

Χαρτογράφηση των λιμένων της Απολλωνίας.
Nicholas Flemming (Πανεπιστήμιο Καίμπριτζ), 1958-1959.

Την Δευτέρα 4η Νοεμβρίου 2019, ο κ. Ευστράτιος Γρ. Ανδριάνης, τ. επιστημονικός συνεργάτη ΕΜΠ, πολ. μηχανικός, λιμενολόγος, θα δώσει διάλεξη με θέμα «Ο βυθισμένος λιμένας της Απολλωνίας στη Λιβύη».

Η εκδήλωση γίνεται σε συνεργασία µε τον Σύλλογο των Αθηναίων, στην αίθουσα του Συλλόγου των Αθηναίων επί της οδού Κέκροπος 10, 10558 Πλάκα, με ώρα έναρξης 18:30.

ΠΗΓΗ: Εταιρεία Διερεύνησης της Αρχαιοελληνικής και Βυζαντινής Τεχνολογίας (ΕΔΑΒυΤ).

ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:

Ως, γνωστόν η πόλις Απολλωνία η Κυρηναϊκή ήταν επίνειον της πόλεως Κυρήνης. Επισήμως ιδρύθη από Έλληνες, μάλλον Θεσσαλούς, τον 7ο αι. π.Χ.

Κατακτήθηκε από τους Πέρσες κι έπειτα ελευθερώθηκε και πάλι από τον Μέγα Αλέξανδρο. Ήταν τμήμα της αυτοκρατορίας των Μακεδόνων Πτολεμαίων. Αυτονομήθηκε από την Κυρήνη επί Ρώμης. Ήταν μία από τις πέντε πόλεις της Λιβυκής Πενταπόλεως. Σώζεται καλοδιατηρημένο ελληνικό θέατρο, με κοίλο 28 επιπέδων, μπροστά στην θάλασσα (σήμερα) έξω από τα τείχη της παλαιάς πόλεως.

Η βυζαντινή και χριστιανική πόλη είναι χτισμένη στις συσσωρευμένες καταθέσεις των προηγούμενων περιόδων. Είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα ερείπια τριών βυζαντινών εκκλησιών, όταν είχε 5 εκκλησίες και ήταν γνωστή ως «πόλη των εκκλησιών». Το παλάτι-κατοικία-διοικητήριο, του βυζαντινού Δούκα έχει περισσότερα από 100 δωμάτια!

Η πόλις ήταν διλίμενος. Προστατευόταν φυσικά από δύο νησάκια. Το ένα νησί είχε και φάρο. Ο σεισμός της Κρήτης (21.7.365 μ.Χ.) προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στην πόλη και το λιμάνι. Γι’ αυτό τα πρώτα επίπεδα ίδρυσης της πόλεως είναι υπό το επίπεδο της θαλάσσης, λόγω της βύθισης του εδάφους από σεισμούς.[1] Η πόλις ανακατασκευάσθηκε και οχυρώθηκε ξανά από τον Ιουστινιανό. Διότι στην Απολλωνία εγνώρισε ο βυζαντινός στρατηγός Βελισσάριος την χορεύτρια Θεοδώρα, την οποία επήρε μαζί του στην Κωνσταντινούπολη, όπου την εγνώρισε ο αυτοκράτωρ Ιουστινιανός και την νυμφεύτηκε…

Αλλά σταδιακώς η πόλις έχασε την σημασία της πριν από την άφιξη των Αράβων (την αραβική εισβολή στην περιοχή το 643 μ.Χ.)… Εν συνεχεία εγκατελείφθη εντελώς…

Η πόλις συνέχισε ως Σόσουζα (< Σώζουσα;) [2]. Έδρα επισκοπής. Περιλαμβάνεται σήμερα στην Καθολική Εκκλησία των τιμητικών τίτλων.

Σήμερα το Μουσείο στεγάζει πολλά αντικείμενα, που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο της.

ΠΗΓΗ: Απόσπασμα από το έργο του Γ. Λεκάκη «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Ερείπια κτηρίων στην θάλασσα ανακαλύφθηκαν από τον Beechey (1827). Ερευνήθηκαν από τον Goodchild (1950) και τον André Laronde, που δημοσίευσε τις αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή. Το 1958 και το 1959 ο Nicholas Flemming (Πανεπιστήμιο Καίμπριτζ) οδήγησε τις ομάδες φοιτητών να εκπαιδευτούν σε καταδύσεις και υποβρύχια τοπογραφικά. Εχαρτογράφησαν το μεγάλο τμήμα της πόλεως υπό την θάλασσα. Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας δημοσιεύθηκαν, με χάρτες και διαγράμματα των υποβρύχιων κτηρίων. Ο Κάρλο Μπελτράμε και οι συνεργάτες έκαναν επίσης μια υποβρύχια φωτογραφική αποτύπωση μερικών κτηρίων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: R. Goodchild, J. Pedley, D. White «Απολλωνία, το λιμάνι της Κυρήνης», Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, ανασκαφές περιόδου 1965-1967, Τρίπολη 1976.

[2] Όνομα εξ αρχαίας θεότητος – εξ ης το δημοφιλές καθολικό όνομα Σόουζα, και σύγχρονο όνομά της πόλεως Μάρσα Σούσα ή Σούσα.

arxeion-politismou.gr