Δωδώνη, το μαντείο όπου οι πιστοί έπαιρναν χρησμούς από το θρόισμα των φύλλων της βελανιδιάς. Χτίστηκε μετά από υπόδειξη ενός μαύρου περιστεριού

Το αρχαιότερο μαντείο της Ελλάδας ήταν της Δωδώνης στην Ήπειρο. Σύμφωνα με τον μύθο που ανέφερε ο Ηρόδοτος,  δυο μαύρα περιστέρια ξεκίνησαν από τη Θήβα της Αιγύπτου.

 Το ένα πήγε στη Λιβύη όπου χτίστηκε το ιερό του Άμμωνα Δία και το δεύτερο προσγειώθηκε σε μια βελανιδιά στην αρχαία Δωδώνη και υπέδειξε στους ανθρώπους την ίδρυση ιερού προς τιμήν του αρχηγού των Ολύμπιων Θεών, Δία. Μέχρι τότε το μαντείο της Δωδώνης ήταν υπαίθριο και αφιερωμένο στη θεά Γη. 

Οι ιερείς έχτισαν στους πρόποδες του λόφου ιερό προς τιμήν του και προσκυνητές συνέρρεαν στο μαντείο για να πάρουν χρησμούς για το μέλλον. Τους χρησμούς έδινε το ιερό δέντρο του Δία, η βελανιδιά, που υπήρχε στο κέντρο του ιερού. 
Σύμφωνα με έναν μύθο ο Δίας κατοικούσε στις ρίζες του δέντρου. Οι πιστοί έγραφαν την ερώτησή τους σε ελάσματα και οι ιερείς ερμήνευαν τα μηνύματα που τους έστελνε ο θεός από το θρόισμα των φύλλων, από το κελάρυσμα των πουλιών και από τους χάλκινους λέβητες που υπήρχαν τριγύρω του ιερού και έδιναν τον χρησμό. Σύμφωνα με τη μυθολογία, η θεά Αθηνά πήρε ένα κομμάτι ξύλου από το ιερό φυτό της Δωδώνης και το κάρφωσε στην πλώρη της Αργούς του Ιάσωνα. 

Ειδώλιο Δία Κεραύνιου. Ο θεός του ουρανού και των καιρικών φαινομένων κρατά το κατεξοχήν σύμβολό του, τον κεραυνό. 470-460 π.Χ. © Μουσείο Ακρόπολης 

Τα πρώτα χρόνια στο μαντείο υπήρχαν μόνο άντρες ιερείς, που κοιμόντουσαν στη γη για να ακούν τα μηνύματα που τους έστελναν οι θεοί και να δίνουν απαντήσεις στα ερωτήματα των πιστών. 
Τα επόμενα χρόνια συμμετείχαν και γυναίκες ιερείς, οι «Πελειάδες». Όταν ο Παυσανίας αντίκρισε το ιερό του Δία στη Δωδώνη το χαρακτήρισε «θεάς αξία». 
Στη Δωδώνη, σύζυγος του Δία δεν ήταν η Ήρα αλλά η Διώνη, που στην ελληνική μυθολογία ανήκε στην πρώτη γενιά των θεών και εκπροσωπούσε τη γνώση και την γονιμότητα. 

Στην Ιλιάδα του Ομήρου, ο Αχιλλέας απευθύνεται στον Δία της Δωδώνης με τα εξής λόγια: 

«Δία της Δωδώνης, πρωτοκύβερνε, Πελασγικέ, που μένεις μακριά, την παγερή αφεντεύοντας Δωδώνη, και τρογύρα χαμοκοιτάμενοι, ανιπτόποδες, ζουν οι Σελλοί οι δικοί σου προφήτες» 

Χάλκινο ειδώλιο νεαρού ιππέα πάνω στο άλογο (αριστερά) και ειδώλιο ελαφιού, από τη διακόσμηση λαβής χάλκινου αγγείου. 5ος αι. π.Χ. από την περιοδική έκθεση στο Μουσείο της Ακρόπολης. 

Τα περίπου 256 αντικείμενα μεταφέρθηκαν από το Μουσείο Ιωαννίνων και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στο μουσείο της Ακρόπολης για μια μοναδική περιοδική έκθεση που κράτησε από το καλοκαίρι του 2016 μέχρι τον Ιανουάριο του 2017.  
Αναθήματα που πρόσφεραν οι άνθρωποι στον Δία, χάλκινα αντικείμενα και μολύβδινα ελάσματα που έχουν χαραγμένα ερωτήματα για το εμπόριο, τα περιουσιακά, την υγεία, τα χρέη, τον γάμο και την απόκτηση παιδιών. 

Χάλκινος αετός που πατά σε άνθος λωτού και έχει ύψος 10 εκατοστά. Βρισκόταν πάνω στο σκήπτρο του Δία. 5ος αιώνας π.Χ.. Ο αετός ήταν το ιερό πτηνό του Δωδωναίου Δία 

Τα εκθέματα τοποθετήθηκαν κάτω από μια βελανιδιά με 8.000 τεχνητά φύλλα που έχει για κορμό της μια από τις κολόνες του Μουσείου. Η έκθεση περιέγραφε τη Δωδώνη της ύστερης εποχής του χαλκού και την αρχέγονη λατρεία της θεάς Γης και στη συνέχεια επικεντρώθηκε στη λατρεία του Δία. 
Σκοπός ήταν να μάθουν οι χιλιάδες ξένοι και Έλληνες επισκέπτες τον ρόλο και τη σημασία του παλαιότερου ελληνικού μαντείου στην αρχαιότητα.

mixanitouxronou.gr