Πασιφλόρα ή ρολογιά: φαρμακευτικό βότανο

Passiflora incarnata-Passion flower (λουλούδι του πάθους)

Πασιφλόρα Λουλούδι του πάθους Passiflora είναι ένα αειθαλές αναρριχώμενο φυτό της Νότιας Αμερικής με τη ιστορία του, ως θεραπευτικό βότανο, να χρονολογείται από την εποχή των Ίνκας ακόμα.

Οι Ισπανοί Ιεραπόστολοι που κατέφθασαν αργότερα στην περιοχή, αφιέρωσαν το φυτό στα Πάθη του Χριστού, με τα πέταλά του να συμβολίζουν τους δέκα Απόστολους (με εξαίρεση τον Πέτρο και τον Ιούδα), τη μωβ κορώνα το αγκάθινο στεφάνι του, τους πέντε στήμονες – τις πληγές του Εσταυρωμένου, τα καφέ στίγματα – τα καρφιά της Σταύρωσης.

Η Πασιφλωρα ή Ρολογιά (Passiflora incarnata- Passion) είναι ένα αναρριχητικό φυτό ενδημικό σε πάρα πολλές περιοχές του πλανήτη (εκτός της Ευρώπης, της Αφρικής και της Ανταρκτικής). Σήμερα τη βρίσκουμε σε κάθε γωνιά του κόσμου – στην Ευρώπη την έφεραν από την Αμερική οι άποικοι. Η οικογένεια Passifloraceae περιλαμβάνει πάνω από 500 είδη φυτών. Πολλά είδη Πασιφλώρας καλλιεργούνται εντατικά, λόγω των υπέροχων ανθών τους.

Η πασιφλώρα παρουσιάζει επίσης αναλγητικές ιδιότητες και σε πολλές χώρες εφαρμόζεται ως έμβρεγμα σε κομπρέσα για την ανακούφιση από πονοκεφάλους, ενώ παρουσιάζει επίσης αντισπασμωδικές και μυοχαλαρωτικές ιδιότητες και αγγειοδιασταλτικές (αντιυπερτασικές) επιδράσεις. Χάρη στα φαινολικά και τανινικά συστατικά του διαθέτει αντιμικροβιακές, αντιφλεγμονώδεις και στυπτικές επιδράσεις, με ενδείξεις όπως διάρροια και δυσεντερία, γρίπη, ελμινθίαση.

H πασιφλώρα χρησιμοποιείται σήμερα ως θεραπευτικό βότανο (medicinal plant), για την αντιμετώπιση σε εξάψεις, της νευραλγίας και του άγχους καθώς και συγγενών διαταραχών, της μελαγχολίας και της κατάθλιψης, της επιληψίας, της αϋπνίας, της υστερίας και άλλων νευρογενών διαταραχών καθώς και για την άμβλυνση συμπτωμάτων στέρησης σε διακοπή του καπνίσματος και σε περιπτώσεις αλκοολισμού.

Ο καρπός της πασιφλόρας ή τα Φρούτα του Πάθους:  

Περιέχουν ασβέστιο, σίδηρο, νιασίνη (βιταμίνη Β3), ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2), νάτριο, βιταμίνη Α και C, β-καροτένιο και φυτικές ίνες. Έχουν αντιμικροβιακές και αντιπυρετικές ιδιότητες και μειώνουν τη χοληστερόλη λόγω των φυτικών στερολών που περιέχουν. Θεωρούνται καρδιοπροστατευτικά, λόγω των άφθονων φλαβονοειδών τους.

Είναι πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών. Έχουν τονωτική επίδραση, ενώ ταυτόχρονα ηρεμούν το σώμα και διευκολύνουν τον ύπνο. Κάποιες έρευνες έχουν συνδέσει την κατανάλωση αυτού του καρπού με τη μείωση των συμπτωμάτων του άσθματος και την απώλεια βάρους λόγω των διαιτητικών ινών που περιέχουν.

Ο χυμός τους δίνεται στα υπερκινητικά παιδιά, σε προβλήματα βρογχίτιδας και δυνατού βήχα. Μελετάται η επίδραση του χυμού στην αναστολή ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων.

Η παραδοσιακές ιατρικές χρήσεις της Passiflora edulis συνοψίζονται ως εξής:

• Υπέρταση: χυμός του φρούτου ή αφέψημα των φύλλων, από το στόμα.
• Αϋπνία, άγχος: αφέψημα από το φλοιό ή τα λουλούδια του φυτού με χυμό λεμονιού, για γαργάρα.
• Διουρητικό: αφέψημα από ξερές ρίζες, από το στόμα.
• Σκορβούτο: κατανάλωση του φρούτου (που είναι πλούσιο σε βιταμίνη C).
• Άσθμα: ξηρά φύλλα, για κάπνισμα (τσιγάρο ή πίπα).
• Συμπτώματα εμμηνόπαυσης: αφέψημα των φύλλων, για πόση, με προσθήκη μελιού για γλυκύτητα μεταξύ των γευμάτων.
• Εξάρτηση από αλκοόλ ή μορφίνη: αφέψημα αποξηραμένων φύλλων, από το στόμα.

Διατροφική αξία -Συστατικά

Η Πασιφλόρα περιέχει μαλτόλη, φλαβονοειδή και πασιφλορίνη, η οποία χημικά μοιάζει με τη μορφίνη, σεροτονίνη και μαλτόλη.  Περιέχει επίσης, αλκαλοειδή όπως η αρμίνη, η αρμάνη και η αρμόλη, γλυκοσιδικές φλαβόνες και στερόλες. Ο καρπός της πασιφλόρας, το φρούτο του πάθους περιέχει ασβέστιο, σίδηρο, νιασίνη (βιταμίνη Β3), ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2), νάτριο, βιταμίνη Α και C, β-καροτένιο και φυτικές ίνες, διάφορα μέταλλα και λιπαρά οξέα.

Ποιότητα ύπνου

Αναμφισβήτητα η πιο κοινή φαρμακευτική χρήση του τσαγιού ή των εκχυλισμάτων της πασιφλόρας είναι η ανακούφιση της αϋπνίας. Αποτελέσματα ερευνών έδειξαν ότι η χρήση χαμηλών δόσεων του συγκεκριμένου τσαγιού έχει κάποια βραχυπρόθεσμα οφέλη σε ενήλικες με προβλήματα ύπνου.

Φαίνεται να ενισχύει το επίπεδο του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) στον εγκέφαλο. Αυτή η ένωση μειώνει την εγκεφαλική δραστηριότητα, συμβάλλοντας σε ένα πιο χαλαρό και καλύτερο ύπνο.

Τέλος πιστεύεται ότι βελτιώνει τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος και συστήνεται σε περιπτώσεις άσθματος και βρογχίτιδας, ενώ φαίνεται να βελτιώνει αισθητά τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου. Λοιπές ενδείξεις αφορούν διαταραχές της όρασης, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και μειωμένη λίμπιντο.

Γενικά

-Έχει βρεθεί αποτελεσματική στη θεραπεία για περιπτώσεις διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητας (ADHD).

-Είναι πολύ βασικό βότανο για τη θεραπεία της επίμονης αϋπνίας. Βοηθάει τη μετάβαση σε μια κατάσταση ήρεμου και ξεκούραστου ύπνου, χωρίς καμία ναρκωτική παρενέργεια.

-Τα φύλλα και τα φρούτα περιέχουν διάφορα φλαβονοειδή, συμπεριλαμβανομένων χλωρογενικό οξύ, isovitexin, quercetin, Vitexin και άλλα, που έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

-Αντιμετωπίζει διαταραχές όπως είναι το άγχος, η μελαγχολία, η υπερένταση και η υπερβολική νευρικότητα.

-Έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία του πόνου συμπεριλαμβανομένου του πονοκεφάλου.

-Μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποτεδήποτε απαιτείται ένα αντισπασμωδικό, όπως για παράδειγμα στη νόσο του Parkinson, στις κρίσεις και στην υστερία.

-Αποτελεσματικό για τους νευρικούς πόνους, όπως η νευραλγία και στην ιογενή προσβολή των νεύρων, τον έρπη ζωστήρα.

Τα μέρη του βοτάνου που χρησιμοποιούνται παραδοσιακά είναι κυρίως τα φύλλα από όπου συνήθως παρασκευάζεται αφέψημα ή έγχυμα με αναλογία 2-5 γρ ανά φλιτζάνι ροφήματος και άλλοτε βάμμα του βοτάνου (για την επιτάχυνση των κατευναστικών του συμπτωμάτων), ανάλογα βέβαια με την περίπτωση και τις συστάσεις του ειδικού.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αντενδείξεις: Η πασιφλώρα δεν θα πρέπει να χορηγείται σε ασθενείς που πέρνουν αντιπηκτικά του αίματος, καθώς ο συνδυασμός αυτός εγκυμονεί αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας.

Σημείωση: Η ως άνω παρουσίαση του φυτού, σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή. Η συμβουλή ειδικού κρίνεται απαραίτητη πριν από την χρήση του φυτού.

πηγές

Anti-anxiety studies on extracts of Passiflora incarnataLinneaus

Journal of Ethnopharmacology

Volume 78, Issues 2–3, December 2001, Pages 165-170

• https://www.sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/passiflora-incarnata

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11694362
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2941540/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21294203
• https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874101003397
• panosplatritis.health