Ένα καταραμένο κοτόπουλο και 55 μάρτυρες σε μια αρχαία δικαστική διαμάχη εν Αθήναις, απ’ τις πολλές που ξέσπασαν μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου

 

Του Γιώργου Λεκάκη

Η Jessica Lamont (Πανεπιστήμιο του Γέιλ / Yale University) ανέλυσε ένα κεραμικό αγγείο, που φύλασσε τα οστά ενός νεαρού κοτόπουλου, και το οποίο ανακαλύφθηκε το 2006, κοντά σε πολλά καμένα σε πυρά, τα οποία περιείχαν υπολείμματα ζώων. Ευρέθησαν κάτω από το πάτωμα ενός κλασσικού εμπορικού κτηρίου της Αγοράς των Αθηνών. Το αγγείο θάφτηκε και με ένα νόμισμα.

Το αγγείο των 2.300 χρόνων είχε χαραγμένο, με ένα μεγάλο σιδερένιο καρφί / stylus, το οποίο επίσης βρέθηκε, τα ονόματα περισσότερων από 55 ατόμων, και τις λέξεις «δεσμευόμαστε». Πολλά απ’ αυτά ήταν γυναικεία, και πολλές νέες ή χωρίς προηγουμένως άλλη αναφορά τους στην Αττική. Οι επιγραφές γράφτηκαν από τουλάχιστον δύο άτομα, με γνώση του πώς να ρίξουν μια ισχυρή κατάρα / καταδεσμό, εξήγησε η κ. Lamont.

Πιστεύει ότι ο αριθμός των προοριζόμενων θυμάτων υποδηλώνει ότι μπορεί να ήταν μάρτυρες / μέλη της οικογένειας, που εμπλέκονταν σε μια επικείμενη δικαστική διαμάχη / αγωγή, σχετικά με το κτήριο όπου βρέθηκε το αγγείο, αλλά σημείωσε επίσης ότι αρκετές οικογένειες / φατρίες πολεμούσαν στην πόλη των Αθηνών εκείνην την στιγμή (300 π.Χ.), μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος συνέβη το 323 π.Χ.

Το στριμμένο και τρυπημένο κεφάλι του νεαρού κοτόπουλου και τα τρυπημένα κάτω πόδια μπορεί να είχαν σκοπό να «ακινητοποιήσουν» μαγικά τα άτομα, που κατονομάστηκαν στο αγγείο, είπε η κ. Lamont.

Η τελετουργική συνάθροιση ανήκει στην χορεία των αθηναϊκών δεσμευτικών καταδεσμών (= κατάρες) και σκοπεύει να «δεσμεύσει» ή να αναστείλει τις φυσικές και γνωστικές ικανότητες των ατόμων που κατονομάζονται. Αυτή η μοναδική ανακάλυψη προσφέρει νέα στοιχεία για την πρακτική της «μαγείας» στην καρδιά των αρχαίων Αθηνών.

ΠΗΓΗ: Jessica L. Lamont «The Curious Case of the Cursed Chicken: A New Binding Ritual from the AthenianAgora», στο Hesperia, The Journal of the American School of Classical Studies at Athens, vol. 90, αρ. 1 (Ιαν.-Μάρτ. 2021), σελ. 79-113, εκδ. The American School of Classical Studies at Athens, https://doi.org/10.2972/hesperia.90.1.0079. Και Live Science, 31.5.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.6.2021.