Το ημερολόγιο έγραφε 5 Ιουλίου 2015, όταν ο ελληνικός λαός κλήθηκε στις κάλπες, εν μέσω κρίσιμων συζητήσεων της ελληνικής κυβέρνησης με τους Θεσμούς, να αποφασίσει για την τύχη της διαπραγμάτευσης.
Σήμερα, συμπληρώνονται έξι χρόνια από την ημέρα που κορυφώθηκε με τον πιο απρόσμενο τρόπο το δράμα της ελληνικής χρηματοπιστωτικής κρίσης, από την ημέρα που οι Έλληνες διχάστηκαν και αψήφησαν την ίδια την πραγματικότητα, λέγοντας «όχι» σε ένα νέο πακέτο διάσωσης από την Ευρώπη, που στη συνέχεια έγινε «ναι».
Στην πλειοψηφία τους οι Ελληνες είπαν «όχι», ωστόσο ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, παρά το ηχηρό μήνυμα της κάλπης και παρά τις πιέσεις μέσα από την κυβέρνησή του και από τον στενό πυρήνα των συνεργατών του να προχωρήσει στον δρόμο της σύγκρουσης, επέλεξε τον συμβιβασμό με τους δανειστές και μετά από μία 17ωρη διαπραγμάτευση υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο.
Έξι χρόνια μετά κι ακόμα πολλοί δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι είναι αυτό που τους έκανε να κοιμηθούν το βράδυ γνωρίζοντας ότι έχουν πάρει μια απόφαση και να ξυπνήσουν την επομένη με ένα νέο μνημόνιο.
Το διάγγελμα και αντιδράσεις
Μετά από αρκετά πισωγυρίσματα και την τελική κατάρρευση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές της ΕΕ και του ΔΝΤ για τη σύναψη μιας συμφωνίας που θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις τους αλλά θα δίνει και τη δυνατότητα στην τότε κυβέρνηση να την υποστηρίξει πολιτικά στο εσωτερικό, ο Αλέξης Τσίπρας συγκαλεί τα κυβερνητικά όργανα και αποφασίζει να… πατήσει το κουμπί. Αυτό που απείλησε αλλά ποτέ δεν έκανε ο Γιώργος Παπανδρέου, είχε αποφασίσει να το πράξει λίγα χρόνια αργότερα ο κ. Τσίπρας. Το ανακοίνωσε το βράδυ της Παρασκευής 26 Ιουλίου λέγοντας:
«Μας ζητήθηκε να εφαρμόσουμε μνημονιακές συμφωνίες των προηγούμενων κυβερνήσεων. Δεν σκεφτήκαμε να υποκύψουμε ούτε μια στιγμή, να προδώσουμε τη δική σας εμπιστοσύνη. Μετά από 5 μήνες σκληρής διαπραγμάτευσης κατέληξαν σε πρόταση τελεσίγραφο στην ελληνική κυβέρνηση. Ζητήθηκε να αποδεχθεί πρόταση με νέα δυσβάσταχτα βάρη στον ελληνικό λαό. (…) Η ευθύνη μας υποχρεώνει να απαντήσουμε στο τελεσίγραφο με τον ελληνικό λαό. Εισηγήθηκα στο ΥΠΣ τη διοργάνωση δημοψηφίσματος. Στο εκβιαστικό τελεσίγραφο για αποδοχή μιας αυστηρής ταπεινωτικής λιτότητας χωρίς τέλος σας καλώ να αποφασίσετε κυρίαρχα και περήφανα όπως προστάζει η ιστορία των Ελλήνων».
Όπως ήταν λογικό η κίνηση της ελληνικής πλευράς προκάλεσε την αντίδραση των δανειστών που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο έστελναν το ξεκάθαρο μήνυμα πως δεν θα υπάρξει καλύτερη συμφωνία. Ο πρόεδρος δε της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Γιούνκερ, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε εξέφρασε τη θέση πως το δημοψήφισμα αφορά τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη και όχι την συμφωνία. «Το «όχι» θα είναι καταστροφικό γιατί σημαίνει ότι η Ελλάδα λέει «όχι» στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να αυτοκτονήσετε επειδή φοβάστε να πεθάνετε! Η Συμπεριφορά της Αθήνας είναι ανάξια του μεγάλου Ελληνικού Έθνους», δήλωσε χαρακτηριστικά. Και οι υπόλοιποι ευρωπαίοι όμως επέλεξαν τη σκληρή γραμμή έναντι της Ελλάδας με χαρακτηριστικότερη περίπτωση αυτή των Γερμανών και των συμμάχων τους. Από τη μία ο κ. Σόιμπλε πρότεινε στον αμερικανό ομόλογό του να ανταλλάξουν την Ελλάδα με το Πουέρτο Ρίκο (!), ενώ η Άνγκελα Μέρκελ με το γνωστό αυστηρό της ύφος έκανε περιοδεία στα Βαλκάνια συγχαίροντας τους γείτονες επειδή δεν είναι στην κατάσταση της Ελλάδας.
Την επομένη των ανακοινώσεων Τσίπρα, συνεδρίασε εκτάκτως (Σάββατο) η Βουλή προκειμένου να επικυρώσει την διαδικασία του δημοψηφίσματος. Κόμματα και πολιτικοί αρχηγοί συγκρούστηκαν με πάθος, η αντιπολίτευση κατέθεσε ένσταση αντισυνταγματικότητας χωρίς αποτέλεσμα και τελικά η πρόταση εγκρίθηκε με 178 ψήφους υπέρ έναντι 120 κατά.
Στα αξιοσημείωτα συγκαταλέγεται και η ανοιχτή αντιπαράθεση Τσίπρα- Κουτσούμπα, με τον πρώτο να ζητά τη στήριξη του ΚΚΕ και τον δεύτερο να πετά το γάντι και να ζητά το ερώτημα να μετατραπεί σε «ναι ή όχι» στην ΕΕ. Τελικά τα κόμματα πήραν θέση, με τους ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΧΑ να δηλώνουν «όχι», τους ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι να λένε «ναι» και το ΚΚΕ να μένει εκτός στηρίζοντας την αποχή.
Capital controls
Το μεγαλύτερο ίσως πλήγμα ήρθε από την ανάγκη επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων στο τραπεζικό σύστημα. Η απόφαση του Eurogroup να μη δώσει παράταση στο πρόγραμμα αλλά και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μην αυξήσει την ρευστότητας των τραπεζών (ELA), ανάγκασε το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας να εισηγηθεί τα capital controls, φοβούμενο ενδεχόμενο κύμα πανικού των καταθετών και διάλυσης του συστήματος. Έτσι, το βράδυ της Κυριακής 28 Ιουνίου, το υπουργικό συμβούλιο κάνει αποδεχτή την εισήγηση και το πρωί της επομένης εκδίδεται η σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Στο άκουσμα της είδησης οι πολίτες σπεύδουν στα ATM και διαπιστώνουν πως δεν μπορούν να τραβήξουν περισσότερα από 60 ευρώ ημερησίως, μέτρο που θα συντηρηθεί για αρκετό καιρό αργότερα.
Η αποσύνδεση του ερωτήματος από το ευρώ
Η απόφαση της τρόικας να μην δώσει παράταση στο πρόγραμμα σε συνδυασμό με τους κεφαλαιακούς ελέγχους και την αφόρητη πίεση του διεθνή παράγοντα, τρομοκράτησαν τον κόσμο και ανάγκασαν τον πρωθυπουργό την Τετάρτη 1 του Ιούλη να απευθυνθεί εκ νέου στον ελληνικό λαό, διαβεβαιώνοντάς τον πως δεν υπάρχει πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε plan B.
«Σε κάθε περίπτωση απαιτείται νηφαλιότητα και υπομονή. Οι καταθέσεις είναι απολύτως διασφαλισμένες όπως και η καταβολή μισθών και συντάξεων. Οι όποιες δυσκολίες πρέπει να αντιμετωπιστούν με ψυχραιμία. Έχουμε για άλλη μια φορά την ευκαιρία να στείλουμε μήνυμα ελπίδας και αξιοπρέπειας. Ο μόνος μας φόβος είναι ο φόβος. Επιλέγουμε αν θα αποδεχθούμε την συγκεκριμένη συμφωνία ή θα διεκδικήσουμε άμεσα βιώσιμη λύση. Θέλω να διαβεβαιώσω τον ελληνικό λαό ότι πρόθεση είναι η επίτευξη συμφωνίας με εταίρους με όρους βιωσιμότητας και προοπτικής (...)Ορισμένοι συνδέουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος με το ευρώ. Λένε ότι έχω τάχα κρυφό σχέδιο αν ψηφιστεί το «όχι» θα βγάλω τη χώρα από ΕΕ. Λένε συνειδητά ψέματα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας.
Η επικράτηση του «όχι» και οι χοροί στο Σύνταγμα
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα του υπουργείου Εσωτερικών, «ΟΧΙ» ψήφισαν 3.558.450 ψηφοφόροι δηλαδή το 61,31%.
«ΝΑΙ» ψήφισαν 2.245.537 ψηφοφόροι, δηλαδή ποσοστό 38,69%.
Μάλιστα, ήδη από νωρίς αμέσως μετά το κλείσιμο των καλπών, εκατοντάδες κόσμου συγκεντρώθηκαν τόσο στην πλατεία Συντάγματος όσο και στην πλατεία Κλαυθμώνος για να πανηγυρίσουν για τη μεγάλη επικράτηση του «Οχι» στο δημοψήφισμα.
Φωνάζοντας μεταξύ άλλων συνθημάτων «Τα μεγάλα όχι τα λέει ο λαός», κρατώντας ελληνικές σημαίες, χορεύοντας και τραγουδώντας πανηγύρισαν για την επικράτηση του «Οχι», ενώ στην πλατεία Συντάγματος ακόμη και το συντριβάνι βάφτηκε ροζ (προφανώς λόγω αντίστοιχου φωτισμού)!
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου