Αρχαίο άγαλμα δείχνει την σχέση του πολυμήχανου Οδυσσέα, με τον θεό των μηχανών Ήφαιστο, στην Καβάλα!

Του Γιώργου Λεκάκη

Σε άγαλμα (ύψους 65 εκατ.) του 2ου μ.Χ. αιώνα, απεικονίζεται ανδρική μορφή, η οποία στηρίζεται σε κορμό δένδρου. Φορά εξωμίδα στην παρυφή της οποίας διαμορφώνονται κυματοειδείς πτυχές, λόγω της έντονης κίνησης της μορφής. Στο στήθος και στην πλάτη, το ένδυμα σχηματίζει ιδιαίτερα πεπλατυσμένες πτυχές με βαθιές αύλακες. Η μορφή παρουσιάζει έντονη συστροφή 

Ο άνω κορμός στρέφεται προς τα αριστερά, ενώ το κάτω μέρος του σώματος προς τα δεξιά. Το αριστερό χέρι ήταν κατεβασμένο στο πλάι και μάλλον λυγισμένο προς τα εμπρός, όπως δηλώνει το σπάσιμο. Το δεξί χέρι φέρεται διαγώνια, ελαφρώς λυγισμένο μπροστά στο στήθος. Η στάση των χεριών δίνει την εντύπωση ότι η μορφή πιθανότατα κρατούσε με τα δύο χέρια προς το πλάι και τα αριστερά ένα αντικείμενο. Το αριστερό πόδι είναι προτεταμένο, ελαφρώς λυγισμένο και φερμένο προς το κέντρο, ενώ το δεξί ήταν τοποθετημένο ελάχιστα προς τα πίσω. Χαρακτηριστική είναι η προβολή του γυμνού αριστερού μηρού, έξω από το ένδυμα, το οποίο είναι ανοικτό στο σημείο αυτό και προβάλλει ελεύθερο το σκέλος.

Το γλυπτό, κατά τον Δαμάσκο, έχει κοινά εικονογραφικά στοιχεία με μια σειρά ελληνιστικών έργων, που αναπαράχθηκαν και στους αυτοκρατορικούς χρόνους. Απεικονίζουν μορφές βοσκών και αποτελούν μια ολόκληρη ομάδα της ελληνιστικής γλυπτικής.

Ωστόσο σύμφωνα με την Θ. Στεφανίδου – Τιβερίου, η οποία αποσυνδέει το γλυπτό από την ομάδα αυτή, βασισμένη στο ότι οι μορφές της ομάδας των βοσκών είναι ηλικιωμένες, ενώ στο εξεταζόμενο γλυπτό δεν διακρίνεται κάτι τέτοιο. Η μελετήτρια εξετάζει το ενδεχόμενο να πρόκειται για απεικόνιση του Ηφαίστου ή Οδυσσέα, θεωρώντας πιο πιθανή την δεύτερη επιλογή, και χρονολογεί το έργο στον ύστερο 2ο μΧ αιώνα. Ίσως επρόκειτο για διακοσμητικό γλυπτό σε κάποια ιδιωτική οικία της περιοχής.

Είναι φιλοτεχνημένα από μάρμαρο, λευκό λεπτόκοκκο, με μαρμαρυγή. Επιφανειακά φέρει κοκκινωπή πατίνα. Είναι ελλιπές σε αρκετά σημεία και συγκολλημένο από τμήματα.

ΠΗΓΗ: Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας, κωδ 7UN8CB, υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Άλλωστε ο Ήφαιστος ήταν κολλητός της θεάς Αθηνάς, η οποία ήταν συγχωριανή (από τις Αλαλκομενές Βοιωτίας  όπου κοντά υπήρχε σημαντικότατο Καβείριον ιερόν, εν μέσω ηφαιστειακών ορέων, και φίλα προσκείμενη στον Οδυσσέα - το δε κόκκινο είναι το χρώμα του Ηφαίστου και των Καβείρων

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ