Άγαλμα του Ολυμπίου Διός

 

Το άγαλμα του Ολυμπίου Διός ήταν από τα μεγαλύτερα μνημεία του αρχαίου κόσμου και ανήκει σε ένα από τα 7 θαύματα. Χρονολογείται γύρω στο 430 π.χ. και φιλοτεχνήθηκε από τον διάσημο γλύπτη της εποχής Φειδία. Τοποθετήθηκε έξω από τον Ναό του Δία στην Ολυμπία που είναι στα δυτικά της Πελοποννήσου.

Η κατασκευή του έργου διήρκεσε δύο Ολυμπιακές περιόδους, δηλαδή οκτώ χρόνια. Η τεχνική του Φειδία βασιζόταν ουσιαστικά σε ξύλο. Το σώμα των αγαλμάτων του ήταν ξύλινο και το εμποτιζόταν από ένα ειδικό υγρό για να μην αποξηρανθεί. Το ξύλο ήταν ντυμένο με στρώματα χρυσού και πλάκες ελεφαντοστού. Τα μάτια ήταν από πολύτιμους λίθους. Ο μανδύας από χρυσό.

Το δάφνινο στεφάνι στο κεφάλι του ήταν από πράσινο σμάλτο. Ο καθήμενος Δίας ξεχώριζε μέσα στον ναό επάνω σε τρία σκαλιά και σύμφωνα με εκτιμήσεις έφτανε τα 12 μέτρα σε ύψος. «Ήταν σαν να ύψωνε ο Δίας το ανάστημα του» γράφει σε μια αναφορά του ο Έλληνας γεωγράφος Στράβωνας τον 1ο αιώνα π.Χ..

Το άγαλμα ήταν περιτριγυρισμένο από τριανταέξι ψηλές κολώνες από γρανίτη. Στο αέτωμα βρίσκονταν τεράστιες περίτεχνες αναπαραστάσεις με εικοσιένα αγάλματα, ανάμεσά τους αυτά του Οινόμαχου και του Πέλοπα. Ο Δίας καθόταν σε έναν θρόνο που ήταν κατασκευασμένος από ελεφαντόδοντο, χρυσό, έβενο και άλλες πολύτιμες πέτρες.

Στο δεξί του χέρι ο Δίας κρατούσε ένα μικρό άγαλμα της θεάς Νίκης και στο αριστερό του ένα δεμάτι με κεραυνούς, που ήταν το σήμα κατατεθέν του θεού. Παντού γύρω του βρίσκονταν πλήθος από αγάλματα που παρίσταναν άλλες μεγαλοπρεπείς σκηνές.

Στα πόδια του ήταν δύο σφίγγες με έφηβους άνδρες. Πιο πίσω οι τρεις Χάριτες. Οι άθλοι του Ηρακλή, η μάχη του Θησέα με τις Αμαζόνες και η οικογένεια της Νιόβης. Δύο καθιστά λιοντάρια φύλαγαν τον Δία. Στα πλαϊνά βρίσκονταν μετάλλινες πλάκες με χαραγμένες παραστάσεις της αναδυόμενης Αφροδίτης, το πολεμικό άρμα του Ήλιου, και το άρμα της Σελήνης.

Η σκεπή πάνω από το άγαλμα ήταν ανοικτή για να μπαίνει άπλετο φως. Επισκέπτες όπως ο Αιμίλιος Παύλος, νικητής επί των Μακεδόνων, έμεινε έκπληκτος από την μεγαλοπρέπεια του αγάλματος και από την τελειότητά του.

Φανταστική απεικόνιση του Αγάλματος του Ολυμπίου Διός

O Ναός του Δία κτίστηκε το 470 π.χ. και το άγαλμα του Δία έγινε ξεκουστό στην εποχή του, πλήθος ανθρώπων το επισκέπτοταν για να το δουν. Επί αιώνες ήτανε ένα από τα θεάματα που κάθε θνητός έπρεπε να το δει πριν πεθάνει.

Το Χρυσελεφάντιο άγαλμα επισκευάστηκε από τον γλύπτη Δαμοφώντα το Μεσσήνιο κατά το 2ο αιώμα π.χ. επειδή είχε ρωγμές. Την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα το χτύπησε κεραυνός χωρίς να του κάνει σοβαρές ζημιές. Ο Καλιγούλας είχε διατάξει την μεταφόρα στην ρώμη για να του αλλάξουν το πρόσωπο δίνοντας την μορφή αυτοκράτορα, όμως δεν έγινε γιάτι το καράβι που περίμενε στο λιμάνι το χτύπησε και κεραυνός και κάηκε.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Θεοδόσιος το 390 μ.Χ. το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου καταστράφηκε από φωτιά το 416 μ.Χ. Ο ναός λεηλατήθηκε από τους Γότθους, και τα υπολείμματά του γίνανε χριστιανικός ναός μέχρι που γκρεμίστηκε από έναν σεισμό. Το 408 μ.Χ. την εποχή του Θεοδοσίου ο Ναός πυρπολήθηκε, και το άγαλμα καταστράφηκε ή κατατεμαχίστηκε και λεηλατήθηκε. Αργότερα τα ερείπια σκεπάστηκαν από την κοίτη του ποταμού Αλφειού. Το 1875 μια γερμανική αποστολή έκανε αρχαιολογικές ανασκαφές και μέχρι το 1881 επανέφερε στο φως τα ερείπια, κάτω από τέσσερα μέτρα χώμα.