Αποχωρητήριο 2.700 ετών αποκαλύπτει ότι η εβραϊκή ελίτ έπασχε από μολυσματική ασθένεια

 

Το λίθινο κάθισμα αποχωρητηρίου ηλικίας 2700 ετών
[Credit: Yoli Schwartz, The Israel Antiquities Authority]

Ο νέος κλάδος της αρχαιολογίας, η παρασιτολογία, δείχνει ότι τα παράσιτα του εντέρου επιβιώνουν 2.700 χρόνια στα υπολείμματα των τουαλετών στην Ιερουσαλήμ, ρίχνοντας φως στη ζωή και τις ασθένειες της εποχής.

«Τα ευρήματα αυτής της μελέτης είναι από τα πρώτα που έχουν παρατηρηθεί στο Ισραήλ μέχρι σήμερα», δήλωσε η Dafna Langgut, ανώτερη ερευνήτρια στο Τμήμα Αρχαιοβοτανικής στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, σε μια δήλωση σχετικά με την κοινή έρευνα που πραγματοποιήθηκε με την Αρχή Αρχαιοτήτων του Ισραήλ. Η συγκεκριμένη έρευνα αποκαλύπτει ότι η ελίτ που ζούσε στην Ιερουσαλήμ κατά την περίοδο του Πρώτου Ναού υπέφερε από μολυσματικές ασθένειες που προκλήθηκαν από εντερικά παράσιτα.

Οι ερευνητές που ανέλυσαν το περιεχόμενο του βόθρου κάτω από το λίθινο αποχωρητήριο κατάφεραν να εντοπίσουν ίχνη αυγών από τέσσερις διαφορετικούς τύπους εντερικών παρασίτων: στρογγυλά σκουλήκια, ταινία, μαστίγια και σκουλήκια καρφίτσας.

«Πρόκειται για ανθεκτικά αυγά και υπό τις ειδικές συνθήκες που παρέχει ο βόθρος, επιβίωσαν για 2.700 χρόνια», πρόσθεσε η ερευνήτρια.

Το λίθινο κάθισμα του αποχωρητηρίου βρέθηκε κατά την ανασκαφή του 2019 στην συνοικία Armon Hanatziv [Credit: Ya'akov Billig, The Israel Antiquities Authority]

Πολυτέλεια ναι, αλλά πολλή ταλαιπωρία

Τα υπολείμματα αυγών σκουληκιών βρέθηκαν στον κήπο ενός πολυτελούς παλατιού από τα μέσα του Πρώτου Ναού, το οποίο προσφέρει εκπληκτική θέα στην πόλη του Δαβίδ και στην Εσπλανάδα των Τζαμιών, στην Ιερουσαλήμ, που ανακαλύφθηκε στη συνοικία Armon Hanatziv. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι όποιος ζούσε εκεί πρέπει να ήταν μέλος της εβραϊκής ελίτ, ή ίσως της βασιλικής οικογένειας, επειδή τα ιδιωτικά λουτρά εκείνη την εποχή ήταν εξαιρετικά σπάνια.

Στο παλάτι, το αποχωρητήριο ήταν ένα ορθογώνιο κτίσμα λαξευμένη από λίθο. Το κάθισμα του αποχωρητηρίου, είχε μια τρύπα στο κέντρο κα σχεδιάστηκε έτσι για μέγιστη άνεση. Υπήρχε μια δεξαμενή από κάτω, όπου συγκεντρώθηκαν υπολείμματα αγγείων, οστά ζώων μαζί με χώμα.

Η αρχαιολογική έρευνα διαπίστωσε ότι οι ιδιοκτήτες τους ήταν πλούσιοι, αλλά ότι τα εντερικά παράσιτα κατέστρεψαν το πεπτικό τους σύστημα, προκαλώντας πόνο στην κοιλιά και φαγούρα, είπε η Langgut, στη δήλωσή της.

Αυγά εντερικών παρασίτων που ανακτήθηκαν από τα ιζήματα που συλλέχθηκαν κάτω από το λίθινο κάθισμα αποχωρητηρίου στην συνοικία Armon Hanatziv. (a). Enterobius vermicularis; (b). Ascaris lumbricoides; (c). Trichuris suis; (d). Trichuris trichiura; (e). Taenia sp. Κλίμακα = 25 micron [Credit: Eitan Kremer]

«Τα σκουλήκια του εντέρου είναι παράσιτα που προκαλούν συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος, ναυτία, διάρροια και φαγούρα», εξήγησε η Langgut. «Μερικά απ’ αυτά είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα για τα παιδιά και μπορεί να οδηγήσουν σε υποσιτισμό, αναπτυξιακές καθυστερήσεις, βλάβες στο νευρικό σύστημα και, σε ακραίες περιπτώσεις, ακόμη και θάνατο».

Η Langgut πιστεύει ότι τα παράσιτα εξαπλώθηκαν λόγω κακών συνθηκών υγιεινής που μπορεί να προκάλεσαν μόλυνση των τροφίμων και του πόσιμου νερού με κόπρανα, ή ακόμα και απλώς από απλή έλλειψη υγιεινής, πιθανότατα από κακό πλύσιμο των χεριών.

Μια άλλη πιθανή πηγή μόλυνσης μπορεί να ήταν η χρήση ανθρώπινων κοπράνων για τη λίπανση των καλλιεργειών στα χωράφια και η κατανάλωση μισοψημένου κρέατος.

Ελλείψει ιατρικής γνώσης, ήταν σχεδόν αδύνατο εκείνη την εποχή να ανακάμψει κανείς από την παρουσία αυτών των παρασίτων, σημείωσε η Langgut, και έτσι η ανακάλυψη πιθανότατα δείχνει ότι ακόμη και τα πιο προνομιούχα άτομα προσβάλλονταν μόνιμα από αυτούς τους τύπους ασθενειών.

Οι ανακαλύψεις μπορεί να υποδεικνύουν ότι μολυσματικές ασθένειες επηρέασαν ολόκληρο τον πληθυσμό, παρόμοια με τις ψείρες και τα σκουλήκια στα σύγχρονα νηπιαγωγεία, σύμφωνα με τη δήλωση.//

Αρχαιοπαρασιτολογία

Η εξέταση των δειγμάτων λεκάνης αποχωρητηρίου έγινε καθώς η Langgut ανέπτυξε ένα νέο πεδίο έρευνας που ονομάζεται αρχαιοπαρασιτολογία που χρησιμοποιεί μικροσκοπικά υπολείμματα αυγών εντερικών σκουληκιών για να κατανοήσει το ιστορικό ασθενειών και επιδημιών.

«Μελέτες όπως αυτή μας βοηθούν να τεκμηριώσουμε την ιστορία των μολυσματικών ασθενειών στην περιοχή μας και μας προσφέρουν ένα παράθυρο στη ζωή των ανθρώπων στην αρχαιότητα», είπε η Langgut.

Τα δείγματα αναμένεται να εξεταστούν περαιτέρω για να αποκτήσουν πληροφορίες για τη διατροφή και τα φαρμακευτικά βότανα που χρησιμοποιήθηκαν στην Ιερουσαλήμ εκείνη την εποχή.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο πρόσφατο τεύχος του International Journal of Paleopathology, του επίσημου περιοδικού του Association for Paleopathology.

Πηγή: Sputnik, The Archaeology News Network, anaskafi.blogspot