Η «Ατλαντίδα» της Κριμαίας - Βρέθηκε η αρχαία ελληνική βυθισμένη πόλη Άκρα – Σχέσεις με Χίο, Ρόδο - Και έγινε καταδυτικό πάρκο από το 2013…

  Του Γιώργου Λεκάκη

Η αρχαία ελληνική πόλις Άκρα ήταν κάποτε ένα όμορφο μέρος, διάσημο για την εξαιρετική αρχιτεκτονική της. Αλλά πριν από περίπου 2.000 χρόνια, βυθίστηκε…

Το 1820 ο Paul Dubrux βρήκε τα ερείπια μιας αρχαίας ελληνικής πόλεως και την ταύτισε την εσφαλμένα με την Άκρα. Ήταν όμως το Κίτιον. Το λάθος όνομα παρέμενε στην πόλη μέχρι το 1918, όταν ένα μαρμάρινο (ηλιακό) ρολόι και μια πέτρινη τράπεζα ναού με μια επιγραφή, ανακαλύφθηκαν από ψαράδες σε μια παραλία, στη σχισμή ενός βράχου. Αυτό το εύρημα επέστρεψε στην πόλη το όνομά της – Κίτιον / Κυταιον / Κυταία…

Μετά η Άκρα ταυτίστηκε με τα ερείπια μιας άλλης αρχαίας πόλεως, που ανακαλύφθηκε αργότερα. Αλλά αυτή αποδείχτηκε ότι ήταν το Ζεφύριον, μια πόλη που ανέφερε ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος.

Αλλά πού ήταν η Άκρα της Ταυρίδος;

Αρχαίοι ιστορικοί και γεωγράφοι, όπως ο Στράβων, ο Πτολεμαίος, ο Στέφανος Βυζάντιος, ο Ψευδο-Αρριανός και ο Αίλιος Ηρωδιανός αναφέρουν την Άκρα. Έγινε μέρος του ελληνικού Βασιλείου του Βοσπόρου, που ιδρύθηκε περίπου το 480 π.Χ. ως συμμαχία των υφιστάμενων ελληνικών πόλεων-κρατών.

Πρωτεύουσα του βασιλείου ήταν το Παντικάπαιον (νυν Κερτς < Κέρας, 40 χλμ. από την Άκρα). Κυβερνήθηκε από τους Αρχαιανακτίδες και στην συνέχεια από την δυναστεία των Σπαρτοκιδών, η οποία άντεξε για πάνω από 300 χρόνια.

Ιδρύθηκε από αποίκους από το Νυμφαίο ή το Παντικάπαιο στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ.. Ήταν ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο.

Η πρώτη έρευνα έγινε το 1976 από τους Kitey E. A. Molev και N. V. Moleva. Βρέθηκαν ανθρωπόμορφες στήλες, ένας αμφορέας της Ρόδου, και ελληνιστικά κεραμικά.

Η βυθισμένη πόλη ανακαλύφθηκε κατά λάθος το 1981 όταν ένα αγόρι περπατώντας κατά μήκος της παραλίας βρήκε 150 αρχαία νομίσματα στην άμμο. Αυτή η ανακάλυψη ώθησε τους ερευνητές να ξεκινήσουν μια αποστολή.

Υποβρύχιοι αρχαιολόγοι ανάκαλυψαν αρκετά από τα ερείπια της αρχαίας πόλεως. Αλλά παραμένει ακόμη σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη και έχει πολλά περισσότερα μυστικά να αποκαλύψει.

Η ομάδα υποβρύχιων αρχαιολόγων από την Ουκρανία και την Ρωσία ανακάλυψε 200 μ. από την ακτή και σε βάθος 4 – 7 μ. παχειά αμυντικά τείχη, δύο πύργους (πλάτους έως 3 μ. με τετράγωνη διατομή και πλευρά έως 7 μ.), λείψανα λιμένος με δυο θέσεις αγκυροβόλησης πλοίων, θραύσματα πέτρινου κυματοθραύστη 600 μ., υπολείμματα καλοδιατηρημένων αρχαίων αστικών σπιτιών, τετράγωνο πηγάδι (με καλοδιατηρημένες ξύλινες λεπτομέρειες), πέτρινη στέρνα, και άλλα πολύτιμα αρχαία αντικείμενα, όπως νομίσματα (συνολικά τα έτη 1981 - 2001 βρέθηκαν 400 νομίσματα του Βοσπόρου!), προσωπικά αντικείμενα (χρυσά, ασημένια και χάλκινα), καρφίτσες, πόρπες, κασέλες, κλειδαριές, αμφορείς (7 εκ των οποίων της Ηράκλειας Ποντικής του 4ου αιώνα π.Χ., της Χίου, κ.ά.), αιχμές βελών, αγγεία (μελανόμορφη αρχαία ελληνική κεραμική του 4ου αιώνα π.Χ., που συχνά σώθηκε ολόκληρη), τερακότες, θραύσματα μαυρογυαλισμένων (λάκα) πιάτων, θραύσμα μολύβδινης ράβδου-άγκυρας (κ.ά. αρχαίες άγκυρες περίπου 1 χλμ. νότια του οικισμού), ξύλινες γλυπτές λεπτομέρειες φτιαγμένες σε τόρνο, κλπ. Ένας τεράστιος βυθισμένος αρχαίος ελληνικός οικισμός!!!

Ένας από τους πύργους που ανακαλύφθηκαν είναι ακόμα σε πολύ καλή κατάσταση! Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι οι πύργοι έχουν επιβιώσει κάτω από το νερό για περισσότερα από 2.000 χρόνια, δείχνει ξεκάθαρα ότι οι αρχαίοι κάτοικοι της Άκρας διέθεταν εξελιγμένες γνώσεις αρχιτεκτονικής. Ο πύργος πιθανότατα χρησίμευε ως μέρος των αμυντικών κτηρίων της πόλης.

Το 2011, οι ερευνητές βρήκαν επίσης υπολείμματα του ναυαγίου ενός ξύλινου πλοίου σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων από την Άκρα σε βάθος μόλις 4 μ. Το μήκος του πλοίου ήταν περίπου 30 μ. Το κύτος του ήταν καλυμμένο με ορειχάλκινες πλάκες.

Ενώ άλλες αρχαίες πόλεις του Πόντου (όπως το Παντικάπαιον, η Ολβία και η Χερσόνησος) κατεστράφησαν σχεδόν ολοκληρωτικώς από την θάλασσα, η αρχαία πόλη Άκρα ήταν… τυχερή!

Ο Πόντος είναι μια σημαντική περιοχή για τους υποθαλάσσιους αρχαιολόγους. Υπάρχουν πολλά άθικτα βυθισμένα αρχαία σκάφη.

Τον Μάιο του 2013, η αρχαία υποθαλάσσια πόλη Άκρα έγινε… τουριστικό αξιοθέατο. Με άδεια από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Κριμαίας. Οι τουρίστες επιτρέπεται να επισκεφθούν την πλημμυρισμένη πόλη μόνο από τα τέλη Μαΐου έως τις αρχές Ιουνίου.

Σήμερα ευρίσκεται κοντά στο χωριό Naberezhne. Ένα μικρό τμήμα της αρχαίας πόλεως ευρίσκεται στην λίμνη Yanysh.

ΠΗΓΗ: Ancient Pages, 6.3.2017. Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις". Γ. Λεκάκης "Κωνσταντινούπολη και Αγία Πετρούπολη". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.3.2017.

- Solovyev S. - Vakhoneev V. «The Ancient Submerged City of Akra in the Cimmerian Bosporus», Skyllis, 2018.

- Solovyev S. «Archaeological Excavations on the Chora of Akra», Pontika, 2008.

arxeion-politismou.gr