Η Μεγάλη Μητέρα

 

Ειδώλιο της θεάς από το ιερό της στις Αιγές, 2ος αι. π.Χ.

Κυρά των αγριμιών, Δέσποινα της φύσης και συγχρόνως πηγή της βασιλικής εξουσίας και της αρχέγονης τάξης, γεννήτωρ των θεών και των ανθρώπων, η Μεγάλη Μητέρα είναι μια από τις πιο παλιές και σεβάσμιες θεότητες του αρχαίου Πανθέου. 

Θυσίες ταύρων, τυμπανοκρουσίες και οργιαστικοί χοροί χαρακτηρίζουν τις γιορτές της θεάς που οι Μακεδόνες γιόρταζαν τον μήνα Δαίσιο, τον μήνα των γιορτών που αντιστοιχεί με τον δικό μας Μάιο, και την τιμούσαν σαν την δική τους γηγενή θεά - "Μήτηρ Θεών Αυτόχθων"- στο ορεινό ιερό του Βερμίου. 

Κεφάλι πήλινου αγάλματος της θεάς από το ιερό της στις Αιγές, αρχές 3ου αι. π.Χ.

Στη χάρη της απελευθέρωναν τους σκλάβους, όπως μαρτυρούν δεκάδες επιγραφές  χαραγμένες στους κίονες και στις παραστάδες του ναού που έχτισαν για αυτήν οι Βεροιείς, οι πολίτες της έδρας του κοινού των Μακεδόνων που είχαν το προνόμιο να είναι οι θεματοφύλακες των αρχαίων παραδόσεων στα αυτοκρατορικά χρόνια. 

Ακόμη πιο παλιό είναι το ιερό της στις Αιγές, όπου από τα χρόνια του Φιλίππου Β΄ και του Μεγαλέξανδρου υπήρχε, όπως μαρτυρά η επιγραφή "Μητρί θεών και συντελείαι", εκτός από το ιερό και  θίασος των λατρευτών της θεάς. 

Ο ναός της Μητέρας στην Λευκόπετρα Βερμίου 2ος αι. μ.Χ. (αναταγμένος από την ΕΦΑ Ημαθίας το 2015/ΕΣΠΑ)

Μαζί με τις εικόνες της θεάς, των θεϊκών συντρόφων και παρέδρων της βρέθηκαν εδώ ειδώλια ταύρων -τα πρόσφορα των θυσιών της- αλλά και πήλινα αυγά και ειδώλια κουλουριασμένων φιδιών που μαρτυρούν τις αρχέγονες πίστεις που συνδέονται με την Μεγάλη Μητέρα, πηγή της ζωής και δέσποινα του θανάτου....

Ευχαριστούμε την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας και την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας Αγγελική Κοτταρίδη για την παραχώρηση του υλικού.

Πηγή: ΥΠΠΟΑ