Σύγκρουση πάνω στην τέφρα του Τύμβου Καστά

 

Μαίνεται η σύγκρουση της ανασκαφέως Κατερίνας Περιστέρη -η οποία θεωρεί πως η τέφρα που βρέθηκε στο μνημείο της Αμφίπολης παραπέμπει στον Ηφαιστίωνα- και της υπουργού Πολιτισμού που επιμένει πως το μνημείο είναι ακόμα αταύτιστο

Το χθεσινό προεκλογικό «άνοιγμα» του Τύμβου Καστά μόνο για… ειδικές ομάδες κοινού (αυτοδιοικητικούς, καθηγητές σχολείων και… τουριστικούς πράκτορες!) συνοδεύεται με μια απροσδόκητη, πλην εντυπωσιακή σύγκρουση πάνω στην τέφρα που βρέθηκε εντός του μνημείου. Τέφρα η οποία για την ανασκαφέα Κατερίνα Περιστέρη παραπέμπει στον Ηφαιστίωνα, άποψη την οποία αντικρούει η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.

Η σύγκρουση σχετικά με την ταυτοποίηση της τέφρας -υπάρχουν και άλλες («Εφ.Συν.», 27.07.2022, Αμφίπολη: Στη Μενδώνη ρίχνει το γάντι η Κατερίνα Περιστέρη)- ξέσπασε στο περιθώριο της τελευταίας επίσκεψης στην Αμφίπολη της υπουργού, η οποία αμφισβήτησε δημόσια -αυτό αποδείχθηκε το πλέον ενοχλητικό- και ανοιχτά ότι τα υφιστάμενα στοιχεία αποδεικνύουν πως το μνημείο είχε κατασκευαστεί για τον Ηφαιστίωνα. Η δυσαρέσκεια για τις δηλώσεις απλώθηκε σαν πυκνή ομίχλη στις Σέρρες και προστέθηκε στην κακή ατμόσφαιρα για τις καθυστερήσεις στην αποκατάσταση του μνημείου αλλά και την κριτική της υπουργού στην τοπική αυτοδιοίκηση για παραλείψεις στην πρόσβαση του μνημείου.

Η επίσκεψη (13.4.2023) που πραγματοποίησε η κ. Μενδώνη στον μητροπολίτη Σερρών Θεολόγο και η πλουσιοπάροχη χρηματοδότηση 1.200.000€ από το ΕΣΠΑ 2021-2027 που έχει εξασφαλιστεί -αιφνιδιαστικά λένε- για τον ιερό ναό Αγίου Νικολάου Ελαιώνος Σερρών (12ου αιώνος) πέρασαν κυριολεκτικά στα αδιάβαστα, καθώς μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες και σε ερώτηση του μητροπολίτη αν «υπάρχει επιγραφή για τον Ηφαιστίωνα πάνω στην πέτρα», η υπουργός ήταν κατηγορηματικά αρνητική. Ο μητροπολίτης επέμενε και επικαλέστηκε την κ. Περιστέρη, για να ακολουθήσει και δεύτερη επίμονη άρνηση της κ. Μενδώνη.

Ποιος είδε την κ. Περιστέρη -η οποία σήμερα είναι περιφερειακή σύμβουλος του Απόστολου Τζιτζικώστα- και δεν φοβήθηκε. Την επόμενη μέρα δήλωσε ότι έχει από καιρό εξηγήσει στον μητροπολίτη τα σχετικά με τον τάφο και ότι «έχουμε βρει όχι μία αλλά δύο επιγραφές που αναφέρονται στο οικοδομικό έργο που αφορά τον Ηφαιστίωνα -“παρέλαβον για το Ηρώον του Ηφαιστίωνα”- και εκτός από αυτό έχουμε βρει το μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα σε ρόδακες στην πρώτη αίθουσα (του μνημείου), όπως μπαίνουμε. Σίγουρα είναι ο Ηφαιστίων, αλλά θα σας πω και κάτι περισσότερο, καθώς υπήρχε μια διαμάχη ποιος ήταν ο νεκρός μέσα στο μνημείο». Ως προς τους ευρεθέντες σκελετούς, διευκρίνισε ότι πρόκειται αφενός για άνδρα (ακέφαλο, 35 περίπου ετών, ύψους 1,60 μ.), ενώ ο γυναικείος σκελετός με το κρανίο ήταν σε νεότερα στρώματα. «Μπροστά στον νεκρό υπήρχε τέφρα και ξέρουμε ότι τον Ηφαιστίωνα τον φέραν από τη Βαβυλώνα σε τεφροδόχο αγγείο», λέει η κ. Περιστέρη, σημειώνοντας πως «η κ. Μενδώνη τα γνωρίζει αυτά και απορώ γιατί δεν τα δέχτηκε, είπε άλλα πράγματα, δεν μπορώ να καταλάβω, αυτά έχουν ειπωθεί πολλές φορές σε διαλέξεις, στην παρουσίαση στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και παντού».

Ρωτήθηκε αν βλέπει κάποια σκοπιμότητα και θύμισε τη διαμάχη αν το μνημείο είναι ρωμαϊκό ή μακεδονικό, διαμάχη που λαμβάνει άλλη τροπή, καθώς μέχρι τώρα όσοι αμφισβητούσαν τις αιτιάσεις Περιστέρη θεωρούνταν… συριζαίοι και τώρα η θεωρία αυτή αποδομείται πλήρως από την κ. Μενδώνη. Τι απαντά η κ. Περιστέρη; Υποστηρίζει ότι τα μωσαϊκά δάπεδα χρονολογούνται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα και τονίζει πως «δεν θέλω να πιστέψω ότι υπάρχει σκοπιμότητα αλλά πίσω από όλα αυτά αναρωτιόμαστε γιατί να λέγονται ανακρίβειες και γιατί να υπάρχει μία τάση αποδόμησης του μνημείου, αυτό είναι το θλιβερό». Μάλιστα, η κ. Περιστέρη θεωρεί ότι «είναι απαράδεκτο να θεωρεί η υπουργός ίσης αξίας το μνημείο με την αρχαία γέφυρα -η οποία συνέδεε τον ποταμό Στρυμόνα με την πόλη- που είναι μια αρχαία ξύλινη γέφυρα που έχει υποστεί μεγάλη φθορά, σκάφτηκε τη δεκαετία του ‘70 από τον Δημήτρη Λαζαρίδη, αλλά δεν μπορούμε να βάλουμε το μνημειακό ταφικό συγκρότημα του Τύμβου Καστά σε ίση μοίρα με την αρχαία γέφυρα. Ολα τα μνημεία έχουν την αξία τους, αλλά μην κάνουμε συγκρίσεις που δεν στέκουν».

Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί και υπογραμμιστεί η παρατήρηση της υπουργού στον μητροπολίτη, ότι, σήμερα, εννέα χρόνια μετά το ξεκίνημα των ανασκαφών, η κ. Περιστέρη δεν έχει προβεί σε επίσημη δημοσίευση των ευρημάτων. Μπορεί σε κάποιους αυτό να φαντάζει λεπτομέρεια, ωστόσο για τον κόσμο των αρχαιολόγων η δημοσίευση -δηλαδή η αποδεικτική διαδικασία όλων όσα υποστηρίζουν- είναι και η ουσία του θέματος. Το είχαμε επισημάνει πριν από μερικούς μήνες («Εφ.Συν.», 31.07.2022, Πολλή εθνική ιδεολογία, ελάχιστη επιστήμη), υπενθυμίζοντας πως, σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο, ύστερα από παρέλευση 11 ετών, μπορεί όποιος θέλει -κι όχι μόνο ο/η ανασκαφέας- να δημοσιεύσει ό,τι θέλει, οπότε «ενδέχεται άλλοι να προλάβουν την κ. Περιστέρη στις υποθέσεις για τον κτήτορα»…

Το μόνο που έχει κάνει η κ. Περιστέρη μέχρι σήμερα είναι η έκδοση του δίγλωσσου βιβλίου – τουριστικού οδηγού «Ανακάλυψε την Ιστορία της Αμφίπολης», το οποίο δεν αποτελεί φυσικά επιστημονική δημοσίευση.

Απόστολος Λυκεσάς

efsyn.gr