Το αρχαίο θέατρο της Λευκάδος γνωστό από το… 1901 «εντοπίστηκε» το... 2015!!! Της δε Ιθάκης, ακόμη περιμένει…

Του Γιώργου Λεκάκη

Η υπ. Πολιτισμού Λ. Μενδώνη, απάντησε ως εξής σε σχετική ερώτηση στην Βουλή για το αρχαίο θέατρο Λευκάδος:

«Σε απάντηση της με αριθμ. πρωτοκόλλου 551/5.9.2023 Ερώτησης του βουλευτή κ. Βασιλείου Γραμμένου και σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσαν υπόψη μας οι αρμόδιες Υπηρεσίες, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Το αρχαίο θέατρο της Λευκάδας βρίσκεται στη βορειοανατολική κλιτύ του μεσαίου λόφου του Κούλμου, σε μικρή απόσταση από τη σύγχρονη πόλη της Λευκάδας και στην καρδιά της ομώνυμης αρχαίας πόλης. Τα πρώτα στοιχεία που έγιναν γνωστά για το αρχαίο θέατρο της Λευκάδας προέρχονται από τις εργασίες που είχαν πραγματοποιηθεί το 1901, στο πλαίσιο των ερευνών του Γερμανού καθηγητή W. Dorpfeld στο νησί. Το θέατρο εντοπίστηκε εκ νέου το 2015, ύστερα από δοκιμαστικές έρευνες που διεξήγαγε στην περιοχή η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας, με την οικονομική υποστήριξη του Δήμου Λευκάδας.

Τα αποτελέσματα των δοκιμαστικών ερευνών οδήγησαν στην υπογραφή, στις 15.11.2016 και στις 3.7.2019, δύο Προγραμματικών Συμβάσεων Πολιτισμικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και του Δήμου Λευκάδας, για την υλοποίηση του έργου της ανασκαφής και ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου Λευκάδας. Κατά την τρέχουσα περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η από 03/05/2023 2η Τροποποίηση της Προγραμματικής Σύμβασης του έργου “Ανασκαφή-Ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Λευκάδας, Β' Φάση”, προϋπολογισμού 200.000,00 € και διάρκειας 24 μηνών.

Στο πλαίσιο των ανωτέρω Προγραμματικών Συμβάσεων πραγματοποιήθηκαν ανασκαφικές εργασίες στο θέατρο κατά τα έτη 2017, 2018, 2020, 2022, καθώς και κατά το τρέχον έτος. Αποτέλεσμα των ανασκαφικών αυτών εργασιών, οι οποίες διενεργούνταν για διάστημα δύο περίπου μηνών ανά έτος, είναι να έχει αποκαλυφθεί σήμερα το σύνολο σχεδόν του αρχαίου θεάτρου και συγκεκριμένα το μεγαλύτερο μέρος του κοίλου, ο εύριπος, η ορχήστρα, μέρος της σκηνής, οι πάροδοι και οι αναλημματικοί τοίχοι του κοίλου. Οι υπολειπόμενες εργασίες αφορούν στον καθαρισμό του εύριπου, καθώς και στην ανασκαφή του υπόλοιπου τμήματος της σκηνής και μικρού τμήματος του κοίλου, που βρίσκονται σε παρακείμενες ιδιοκτησίες, η κήρυξη της απαλλοτρίωσης των οποίων βρίσκεται σε εξέλιξη.

Παράλληλα, εκπονείται η μελέτη αποκατάστασης του μνημείου, η οποία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τον Ιανουάριο 2024, προκειμένου στη συνέχεια να αποσταλεί στις κεντρικές Διευθύνσεις, ώστε να εξεταστεί από τα αρμόδια όργανα του ΥΠ.ΠΟ.

Με την έγκριση της ανωτέρω μελέτης ωριμάζει το έργο της αποκατάστασης και ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου Λευκάδας, προκειμένου να ενταχθεί σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.

Η Υπουργός Πολιτισμού
ΛΙΝΑ ΜΕΝΔΩΝΗ».

ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ, 22.9.2023, Α. Π.: 419006, απάντηση στο έγγραφο: 419006.

Εσωτερική Διανομή: Γραφείο Γενικού Γραμματέα Πολιτισμού, ΓΔΑΠΚ, ΔΙΠΚΑ, ΔΑΑΜ, ΕΦΑ Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδας.

Σειρές εδωλίων του αρχαίου θεάτρου Λευκάδος - ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ.

Για την ιστορία, η πλήρης ΕΡΩΤΗΣΗ ήταν η εξής:

 

ΠΡΟΣ:            Την κ. Υπουργό Πολιτισμού

ΘΕΜΑ:           «Αρχαιολογική       ανασκαφή   θεάτρου       στη     θέση  “Κούλμος”   της Λευκάδας»

Κυρία Υπουργέ,

Όπως ενημερωθήκαμε, στη βορειοανατολική πλαγιά του μεσαίου λοφίσκου της θέσης «Κούλμος» στη Λευκάδα, διαμορφώνεται αμφιθεατρικό κατωφερές κοίλωμα που απολήγει σε ένα επίμηκες επίπεδο τμήμα, επί του οποίου δεσπόζει αρχαίο θέατρο. Από το 2017 και εντεύθεν αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη το μεγαλύτερο μέρος (κοίλο, ορχήστρα, σκηνή, παρόδους). Θεωρείται το πρώτο αρχαίο θέατρο που έρχεται στο φως στα Ιόνια Νησιά.

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,

Ερωτάται η κ. Υπουργός:

Προτίθεστε όπως μας ενημερώσετε ποιες είναι οι επόμενες φάσεις της αποκατάστασης του μνημείου και πότε εικάζεται, βάσει χρονοδιαγράμματος, ότι θα αποδοθεί στο κοινό της Λευκάδας και όσων την επισκέπτονται;».

Ιδού τι γράφει η αρχαιολόγου Βίβιαν Στάικου:

"Το θέατρο βρίσκεται στη θέση «Κούλμος» του Δήμου Λευκάδος. Στην βορειοανατολική πλαγιά του μεσαίου λοφίσκου του «Κούλμου» διαμορφώνεται αμφιθεατρικό κατωφερές κοίλωμα, που απολήγει σε ένα επίμηκες επίπεδο τμήμα και ταυτίζεται με τη θέση του αρχαίου θεάτρου.

Η Λευκάδα ιδρύθηκε ως αποικία των Κορινθίων, στα τέλη του 7ου αιώνα π. Χ. Χάρη στην στρατηγική της θέση, στην βορειοανατολική ακτή του νησιού που της επέτρεπε των έλεγχο των θαλάσσιων διαδρομών στο Ιόνιο Πέλαγος, αναδείχθηκε σε σημαντικό εμπορικό και οικονομικό κέντρο του αρχαίου κόσμου. Τα επιβλητικά τείχη της πόλης διατρέχουν την κορυφογραμμή των τριών συνεχόμενων λοφίσκων, που απαρτίζουν τον λόφο «Κούλμο» και καταλήγουν στη θάλασσα. Πληθώρα αρχαίου οικοδομικού υλικού, καθώς και θεμέλια αρχαίων κτηρίων είναι ορατά στη περιοχή του Κούλμου, ενώ στο πεδινό και παράκτιο τμήμα της πόλης έχουν ανασκαφεί τμήματα του πολεοδομικού ιστού που αναπτύσσεται κατά το ιπποδάμειο σύστημα.

Οι γνώσεις μας για το αρχαίο θέατρο της πόλεως είναι περιορισμένες, καθώς δεν αναφέρεται καθόλου στις αρχαίες πηγές. Στις αρχές του 19ου [σ.σ.: Προφανώς εννοεί του 20ού αι.] αιώνα πραγματοποιήθηκε ολιγοήμερη ανασκαφική έρευνα, υπό την διεύθυνση του Γερμανού αρχαιολόγου Ε. Κrüge, συνεργάτη του W. Dörpfeld, στον χώρο του θεάτρου. Τα αποτελέσματα της ανασκαφής δεν δημοσιεύτηκαν διεξοδικά, αλλά από τα ανασκαφικά ημερολόγια και σχέδια γνωρίζουμε ότι κάτω από βαθειές επιχώσεις αποκαλύφθηκε ο φυσικός λαξευμένος βράχος της ορχήστρας. Η υπερκείμενη πλακόστρωσή της δεν βρέθηκε, καθώς πιθανότατα είχε αφαιρεθεί και χρησιμοποιηθεί ως οικοδομικό υλικό. Μεταξύ ορχήστρας και κοίλου εντοπίστηκε αύλακα απαγωγής των ομβρίων υδάτων. Αποκαλύφθηκαν επίσης οι δύο πρώτες σειρές εδωλίων του κοίλου, οι οποίες ήταν κατασκευασμένες από ασβεστόλιθο, αλλά και εδώ διαπιστώθηκε λιθαρπαγή από τον ανασκαφέα. Είναι πιθανόν το θέατρο να διέθετε λίθινα εδώλια μόνον στις πρώτες σειρές του κοίλου, ενώ τα υπόλοιπα ίσως να ήταν ξύλινα. Ελάχιστοι λίθοι σώζονταν από τα θεμέλια της σκηνής και απλά διαπιστώθηκε η κατεύθυνση του προσκηνίου.

Αναλημματικός τοίχος του αρχαίου θεάτρου Λευκάδος - ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ.

Βόρεια της σκηνής το έδαφος ήταν ιδιαίτερα επικλινές, όπως απέδειξε η ύπαρξη αναλημματικών τοίχων, των οποίων αναγνωρίσθηκαν δυο οικοδομικές φάσεις με βάση την τοιχοποιία τους. Από την ανασκαφική έρευνα δεν προέκυψαν στοιχεία για την χρονολόγηση του θεάτρου, το οποίο ο W. Dörpfeld τοποθετεί γενικά στους προ-ρωμαϊκούς χρόνους. Τα αποκαλυφθέντα λείψανα του θεάτρου μετά το πέρας της ανασκαφικής έρευνας καταχώθηκαν".

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 22.9.2023.

arxeion-politismou.gr