Μελέτη αποκάλυψε τις ασθένειες που έπληξαν την Αρχαία Αίγυπτο: Ο κρίσιμος ρόλος του Νείλου

 

Οι ερευνητές έριξαν φως στον επιπολασμό και την ποικιλία των ασθενειών που έπλητταν τον αρχαίο αιγυπτιακό πληθυσμό.

Μια πρωτοποριακή μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Advances in Parasitology παρέχει μια άνευ προηγουμένου εικόνα του τοπίου της υγείας και των ασθενειών της Αρχαίας Αιγύπτου. Πραγματοποιώντας μια ολοκληρωμένη ανάλυση μουμιοποιημένων λειψάνων, οι ερευνητές έριξαν φως στον επιπολασμό και την ποικιλία των ασθενειών που έπλητταν τον αρχαίο αιγυπτιακό πληθυσμό, αποκαλύπτοντας ένα μοναδικό προφίλ υγείας που διαμορφώθηκε από γεωγραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες.

Η Αρχαία Αίγυπτος, η οποία βρέθηκε στο λίκνο του ποταμού Νείλου και συνορεύει με τη Μεσόγειο Θάλασσα, την Ερυθρά Θάλασσα και την αχανή έρημο Σαχάρα, ήταν ένας πολιτισμός που ευδοκίμησε λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής της θέσης. Ο Νείλος, ειδικότερα, χρησίμευε όχι μόνο ως ζωτική πηγή διατροφής αλλά και ως αγωγός για την εξάπλωση των υδατογενών ασθενειών. Η μελέτη υπογραμμίζει πώς οι επεκτατικές προσπάθειες της Αιγύπτου και οι αλληλεπιδράσεις με γειτονικούς πολιτισμούς της Εποχής του Χαλκού εξέθεσαν περαιτέρω τον πληθυσμό της σε μια πληθώρα μολυσματικών ασθενειών και παρασίτων, που δεν είχαν καταγραφεί προηγουμένως σε τόσο άγονες περιοχές.

Ιστορικά ιατρικά κείμενα, χαραγμένα σε πάπυρο, προσφέρουν λεπτομερείς περιγραφές διαφόρων παθήσεων και των θεραπειών τους, συμπεριλαμβανομένων αναφορών σε συμπτώματα ενδεικτικά της ουρογεννητικής σχιστοσωμίας, γνωστή και ως πυρετός των σαλιγκαριών. Η ασθένεια αυτή, που προκαλείται από παρασιτικούς πλατύσκονες που ονομάζονται σχιστοσωμάτια, μεταδίδεται μέσω της έκθεσης σε μολυσμένο γλυκό νερό, ένας κοινός κίνδυνος στον επικεντρωμένο στον Νείλο τρόπο ζωής των αρχαίων Αιγυπτίων.

Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε προηγμένες σύγχρονες τεχνικές, όπως η φωτεινή μικροσκοπία, για να εντοπίσει και να αναλύσει τις παρασιτικές μολύνσεις στα μουμιοποιημένα λείψανα. Με την επανυδάτωση ξηρών δειγμάτων ιστών σε διαλύματα φωσφορικού τρισόξινου νατρίου, οι επιστήμονες μπόρεσαν να απεικονίσουν και να ταυτοποιήσουν τα αυγά εντερικών ελμινθίων και άλλων παρασίτων που μάστιζαν τον αρχαίο πληθυσμό.

Τα ευρήματα αυτής της ανάλυσης είναι εντυπωσιακά, αποκαλύπτοντας ότι η σημαντική πλειοψηφία των μουμιών που εξετάστηκαν ήταν μολυσμένες με διάφορα παράσιτα. Συγκεκριμένα, το 65% βρέθηκε θετικό για σχιστοσωμίαση, το 40% για ψείρες της κεφαλής, το 22% για ελονοσία και το 10% για σπλαχνική λεϊσμανίαση. Τα αποτελέσματα αυτά υπογραμμίζουν τον κρίσιμο ρόλο του Νείλου στη μετάδοση αυτών των ασθενειών, καθώς τα νερά του διευκόλυναν την αναπαραγωγή των κουνουπιών που μεταδίδουν τις ασθένειες και εξέθεσαν τους γεωργικούς εργάτες στη σχιστοσωμίαση μέσω των πρακτικών άρδευσης.

Οι συγγραφείς της μελέτης καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το φάσμα των ασθενειών στην Αρχαία Αίγυπτο ήταν αξιοσημείωτα διαφορετικό από εκείνο άλλων αρχαίων πολιτισμών. Είναι ενδιαφέρον ότι οι ασθένειες που εξαπλώνονταν μέσω της κακής υγιεινής ήταν σπάνιες, πιθανότατα λόγω των ετήσιων πλημμυρών του Νείλου που γονιμοποιούσαν με φυσικό τρόπο τα χωράφια, μειώνοντας την ανάγκη για λίπανση με ανθρώπινα κόπρανα. Αντιθέτως, τα ζωονόσια παράσιτα, που μεταδίδονταν από τα ζώα στον άνθρωπο, αποτελούσαν την κυρίαρχη πρόκληση για την υγεία.

gazzetta.gr