Αρχαία επιγραφή στα ελληνικά, βρέθηκε στο Τατζικιστάν! Έτσι, αποκρυπτογραφήθηκε η «άγνωστη γραφή» των Κουσάν

Του Γιώργου Λεκάκη

Ανακαλύφθηκε από τον τοπικό βοσκό S. Khaitali, μια αρχαία επιγραφή, λαξευμένη σε έναν ογκόλιθο, ψηλά στο φαράγγι Almosi της οροσειράς Hissar[3] του Τατζικιστάν! Είναι και στα ελληνικά και σε ένα σύστημα γραφής, γνωστό ως «άγνωστη γραφή». Αυτό επέτρεψε στους φιλολόγους να αποκρυπτογραφήσουν την κάποτε ανεξιχνίαστη γραφή, που χρησιμοποιήθηκε από ηγεμόνες της Αυτοκρατορίας Κουσάν της Κεντρικής Ασίας (περίπου 50 - 250 μ.Χ.). Έτσι, έγινε η «Πέτρα της Ροζέττας» του Τατζικιστάν!..

Διακρίνονται τα ελληνικά αλφαβητικά γράμματα:

Α, Γ, C, Δ, Ε, Η, Ι, J, Κ, Λ, Μ, Ν, Ο, Ρ, Q, Τ, Υ, U, Φ.  

Φωτογραφία: B. Bobomulloev.

Και δεν είναι η μόνη επιγραφή στην θέση αυτή!

Ο βοσκός εντόπισε, για πρώτη φορά, τις επιγραφές στην δεκαετία του 1970 και μετά από επιμονή του, τον Ιούλιο του 2022, οδήγησε μια ομάδα, με επί κεφαλής τον αρχαιολόγο B. Bobomulloev (της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών του Τατζικιστάν) στον χώρο.

Βρήκαν ότι η επιγραφή ήταν γραμμένη τόσο με την άγνωστη γραφή όσο και με ελληνικά γράμματα.

Η επιγραφή είναι αφιερωμένη στον Κουσάν «βασιλιά των βασιλέων» Vema Takhtu[1] (εβασίλευσε περίπου 80 - 90 μ.Χ.). Ο κ. Bobomulloev πιστεύει ότι τα υπολείμματα ενός πέτρινου τοίχου κοντά στην επιγραφή μπορεί να ανήκαν κάποτε σε ένα βασιλικό κυνηγετικό περίβολο των Kushan.

Η αυτοκρατορία των Kushan εκτεινόταν στην βορειοδυτική Ινδία και την Βακτριανή (προς την Κίνα - Λεκάνη Ταρίμ) ενώ πρεσβείες των Κουσάνων εστάλησαν και στην αυτοκρατορική αυλή των Ανατολικών Χαν.

Τέλος, ας σημειωθεί ότι η Αυτοκρατορία των Κουσάν ξεκινά με τον Ηραίο / Heraios (1 - 30 μ.Χ.).

Αξίζει να αναφερθεί πως σε χάλκινο νόμισμα του Τακτού, ο ίδιος αναφέρεται στα ελληνικά ως «Μέγας Σωτερ» (περ. 80 - 90 μ.Χ.). Εικονίζεται η ανάγλυφος εικών του / προτομή, με ελληνική βασιλική ταινία και ακτίνες ηλίου (ηλιακή / απολλώνεια ακτινοβολία > φωτοστέφανο), κρατώντας σκήπτρο, και ψίσχημο τρίποδο / τρίαινα / λυχνία πάνω σε σταυρό και κύκλο, και στην άλλη όψη ως έφιππος βασιλιάς με ελληνικό βασιλικό κεφαλόδεσμο, κρατώντας σκήπτρο, ψίσχημη τρίφωτος λυχνία / τρίποδη σφραγίδα / σήμα[2], και ελληνική επιγραφή ΒΑΣΙΛΕΥ ΒΑΣΙΛΕΥΩΝ ΣΩΤΕΡ ΜΕΓΑΣ.

ΠΗΓΗ: CAAL, 16.11.2022. B. Bobomullo «Rock Inscriptions of the Almosi Gorge / Наскальные надписи ущелья Алмоси», 2022, III ЕSIK READINGS The Written Monuments of Central Asia (The Challenges of Translationand Interpretation) - The International Scientific and Practical Conference collection of articles. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.11.2022.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Vima Takto / Vima Taktu / Vema Takho.

[2] Τοπικώς λέγεται tamga / tamgha / damga.

[3] Η οροσειρά Χισάρ (τατζικικά: Hisor tizmasi, Ουζμπεκικά: Hisor tizmasi > Hisar Range, περσικά: Wa Hassar / Hissar, Hisor / Gissar στην Κεντρική Ασία, είναι μέρος του συστήματος Pamir-Alay, που εκτείνεται σε πάνω από 200 χλμ. σε όλην την επικράτεια του Τατζικιστάν και του Ουζμπεκιστάν.

arxeion-politismou.gr