Η αναπάντεχη ανακάλυψη θησαυρού – Πώς συνδέεται με ένα μυστηριώδες μέλος της ευρωπαϊκής ελίτ

  Ο θησαυρός του Vindelev όπως βρέθηκε. Πίστωση: Nationalmuseet

Η πατρίδα των Βίκινγκ στη δυτική Δανία, μπορεί να είναι γνωστή για τις βασιλικές ταφές της και μια μεγάλη ρουνική λίθο του βασιλιά Χάραλντ, για τη διακήρυξη της ενοποίησης της Δανίας και τον εκχριστιανισμό των Δανών, αλλά η πρόσφατη ανακάλυψη ενός αξιοσημείωτου θησαυρού στην περιοχή, φέρνει ένα άλλο, παλαιότερο κέντρο της Δυναστείας στο προσκήνιο και διαμορφώνει μια ευρύτερη εικόνα της εξουσίας στην περιοχή.

Ένα αγρόκτημα στη μικρή πόλη Βιντέλεφ στην Γιουτλάνδη της Δανίας, πιθανόν να  στέγαζε ένα πολύ σημαντικό και διεθνώς δικτυωμένα άτομο, σύμφωνα με μια νέα έρευνα από το Εθνικό Μουσείο της Δανίας για το θησαυρό Βιντέλεφ, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο ερευνητικό περιοδικό International Numismatic Chronicle.

Η σημασία των ρωμαϊκών μεταλλίων

Η επικεφαλής ερευνήτρια, η Helle Horsnæs, εξέτασε τα τέσσερα χρυσά Ρωμαϊκά μετάλλια που αποτελούν μέρος του θησαυρού και έχει συμπεράνει ότι τα μετάλλια, από ό,τι δείχνουν όλα τα στοιχεία, χρησιμοποιήθηκαν ως προίκα ή δώρα σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο σημαντικών γυναικών και ανδρών στα μη ρωμαϊκά μέρη της Ευρώπης. Αξιοσημείωτο είναι ότι, κάποιος από αυτό το δίκτυο στεγαζόταν σε ένα αγρόκτημα στο Βιντέλεφ κατά τη Σκανδιναβική Εποχή του Σιδήρου (η οποία έληξε στις αρχές του Μεσαίωνα), επειδή εκεί ανακαλύφθηκε ο θησαυρός.

Σύμφωνα με τη Horsnæs, υπάρχουν και άλλα συναρπαστικά χρυσά ευρήματα στην περιοχή της Ανατολικής Γιουτλάνδης, αλλά του Βιντέλεφ, είναι μεγαλύτερα από κάθε πτυχή. “Δεν έχουμε ενδείξεις ότι υπήρχε βάση εξουσίας στο Βιντέλεφ εκείνη την περίοδο, για τον λόγο αυτό μας προκαλεί έκπληξη το ότι βρίσκουμε αντικείμενα που όχι μόνο δείχνουν τοπική ισχύ, αλλά καταδεικνύουν και ευρωπαϊκές διασυνδέσεις. Αυτό βάζει το Βιντέλεφ στον χάρτη και το ανάγει κάτοχο ίσως του υψηλότερου επιπέδου της Ευρώπης”.

Τα κομμάτια του θησαυρού Vindelev. Πίστωση: Konserveringscenter Vejle

Ο θησαυρός του Βιντέλεφ

Ο θησαυρός του Βιντέλεφ είναι ένα από τα πιο σημαντικά χρυσά ευρήματα στην ιστορία της Δανίας. Ανακαλύφθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 από τους Ole Ginnerup Schultz και Jørgen Antonsen και περιλαμβάνει, εκτός από τα τέσσερα χρυσά μετάλλια, 13 χρυσά Σκανδιναβικά περιβραχιόνια σε ένα κοινό αποθεματικό εύρημα. Ποτέ πριν δεν είχαν βρεθεί τέσσερα μετάλλια μαζί στη Δανία.

Η Horsnæs, αναφέρει ότι η ανάδειξη τεσσάρων μεταλλίων μαζί είναι εξαιρετικά σημαντική, και δείχνει πραγματικά ότι πρέπει να υπήρχε διασύνδεση με την Ευρωπαϊκή ελίτ. Είναι μάλλον αδύνατον να  είχαν αυτήν την επαφή χωρίς να είναι μέρος της ελίτ οι ίδιοι.

Τα μεγάλα, χρυσά μετάλλια γενικά θεωρούνταν δώρα από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα προς εξέχοντες Ρωμαίους γερουσιαστές και στρατηγούς, ενώ τα ελαφρώς μικρότερα μετάλλια μπορεί να ήταν δώρα για τα μέλη της ρωμαϊκής τάξης των ιππέων. Ωστόσο, τα τέσσερα χρυσά μετάλλια από το θησαυρό Βιντέλεφ, ταξίδεψαν πολύ. Εκδόθηκαν από τέσσερις διαφορετικούς αυτοκράτορες τον 3ο αιώνα μ.Χ. και, μεταξύ άλλων, προστέθηκαν δακτυλίδια έξω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν ως μενταγιόν για μια γυναίκα.

Ως εκ τούτου, φαίνεται επίσης ότι δεν ήταν ένα άμεσο δώρο από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα στο ισχυρό πρόσωπο του Βιντέλεφ, αλλά ότι τα μετάλλια έχουν ανταλλαγεί αρκετές φορές, όπως συνέβη με άλλα μετάλλια στη Βόρεια Ευρώπη, και μπορεί να έχει κληρονομηθεί ως ένα είδος οικογενειακών κοσμημάτων του Βιντέλεφ.

Ρωμαϊκό μετάλλιο από τον θησαυρό Vindelev. Πίστωση: Nationalmuseet

Οι ενδιαφέρουσες διαδρομές των εμβλημάτων και τι μαρτυρούν

Ένα συγκεκριμένο μετάλλιο προσέλκυσε την προσοχή της Helle Horsnæs, το οποίο αποδεικνύεται ότι φέρει ακριβώς την ίδια σφραγίδα με ένα μετάλλιο που βρέθηκε στο Ζαργκόζιν της Πολωνίας. Ως εκ τούτου, τα δύο μετάλλια ταξίδεψαν μαζί έξω από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, μετά την οποία προστέθηκαν δαχτυλίδια στο ίδιο εργαστήριο, και μετατράπηκαν σε μενταγιόν. Στη συνέχεια, ένα από αυτά μπορεί να έχει πάρει το δρόμο για Ζαργκόζιν, Πολωνία, και το άλλο για το Βίντελεφ, στη Δανία.

Κατά τη Horsnæs, αυτό δείχνει ότι το ευρωπαϊκό δίκτυο σε αυτήν την περίοδο της Εποχής του Σιδήρου ήταν ιδιαίτερα εκτεταμένο, και ότι η ευρωπαϊκή ελίτ ήταν ήδη συνδεδεμένη μεταξύ της.

Το εύρημα του Βιντέλεφ, περιέχει το μεγαλύτερο χρυσό εξοπλισμό στον κόσμο. Τα μετάλλια εκδόθηκαν από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες Κωνσταντίνο τον Μέγα (306-337 μ.Χ.), Κωνσταντίνο (337-350 μ.Χ.), Ουάλη (364-375 μ.Χ.) και Γρατιανό (367-383 μ.Χ.). Έχει διατυπωθεί η πρόταση ότι ο θησαυρός είχε κατατεθεί ως προσφορά για εξιλασμό α την κλιματική καταστροφή του 536 ή ότι μπορεί να  θάφτηκε σε ένα μακρύ σπίτι, σε μια περίοδο κρίσης όπως η Ιουστινιανή Πανώλη της δεκαετίας του 540.

Εκτός από τα μετάλλια Βιντέλεφ, δύο μεγάλα μετάλλια, δύο μεσαία και ένα μικρό μετάλλιο,  έχουν βρεθεί προηγουμένως στη Δανία. Το τελευταίο βρέθηκε στο Gudme και πιθανόν αποτελούσε μέρος ενός θησαυρού με αρκετά Ρωμαϊκά χρυσά νομίσματα, ενώ τα άλλα βρέθηκαν ξεχωριστά. Και τα τέσσερα μετάλλια του Βιντέλεφ μετατράπηκαν σε μενταγιόν σε εργαστήρια εκτός της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Υπάρχει αισθητή διαφορά στην κατάσταση της φθοράς των μεταλλίων. Αυτό καταδεικνύει ότι δεν διατηρήθηκαν μαζί ως ένα ενιαίο κομμάτι κοσμήματος, αλλά πιθανότατα ανταλλάχθηκαν αρκετές φορές.

Τα ρωμαϊκά χρυσά μετάλλια και νομίσματα ήταν πρότυπα για απομιμήσεις τοπικής παραγωγής, και στα βόρεια αποτελούσαν έμπνευση για τα Σκανδιναβικά εμβλήματα. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ρωμαϊκών νομισμάτων που μεταμορφώθηκαν και Σκανδιναβικών εμβλημάτων που βρέθηκαν μαζί στα ίδια κοιτάσματα, και ως εκ τούτου χρησιμοποιήθηκαν με τον ίδιο τρόπο στο βορρά.

enikos.gr