Η αρχαία πόλις που κάηκε, από έναν κεραυνό του θεού Άρη!!! Είναι δυνατόν ο άνθρωπος να διατήρησε μνήμη 300.000 χρόνων;

 

Του Γιώργου Λεκάκη

Οι αρχαιοι ιστορικοί είχαν πολλούς και ευφάνταστους τρόπους να περιγράφουν πτώσεις μετεωριτών, και άλλα ουράνια φαινόμενα…

Ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ("Φυσική Ιστορία", II,18) λ.χ. έγραψε ότι «ένας κεραυνός από τον θεό Άρη έπεσε στην πιο πλούσια πόλη της Τοσκάνης και η πόλη κάηκε ολοσχερώς! Ο πληθυσμός της μετακόμισε σε άλλη τοποθεσία»… Μνήμη κομήτη, αστεροσειδούς, μετεωρίτη; Ηφαιστείου[*] - σεισμού[**]; Μια τοποθεσία εκεί με βραχοσχηματισμούς ακόμη λέγεται «Πεταμένες πέτρες», και λένε ότι είναι συντρίμμια μάρτυρες της παραπάνω πληροφοριών του Πλινίου…

Από τον κρατήρα σχηματίσθηκε μια λίμνη, πλούσια σε ψάρια και φημισμένα χέλια. Αλλά αυτή χρονολογείται ότι δημιουργήθηκε πριν από 300.000 χρόνια, μετά την κατάρρευση ηφαιστείων[*] της οροσειράς Volsini. Είναι, λοιπόν, δυνατόν ο άνθρωπος να διατήρησε μνήμη 300.000 χρόνων;

Αυτή η πόλις ίσως επήρε και το όνομά της από την ιταλική λέξη για τον κεραυνό bullone > Bolsena.

Σήμερα είναι μια πόλη και δήμος της Ιταλίας, στην επαρχία Viterbo στο βόρειο Λάτιο, στον 42ο παράλληλο [42°38′41″N 11°59′09″E] στην ανατολική όχθη της ομώνυμης λίμνης. Απέχει 36 χλμ. ΒΔ. του Βιτέρμπο.

Η αρχαία Via Cassia - ο σημερινός αυτοκινητόδρομος SR143 - ακολουθεί την όχθη της λίμνης και περνά από την Bolsena.

Στα ιστορικά χρόνια, η Volsinii Novi (> Bolsena) ιδρύθηκε το 265 / 264 π.Χ. όταν οι Ρωμαίοι κατέστρεψαν την αρχαιότερη και μακροβιότερη ετρουσκική πόλη Volsinii, το σημερινό Orvieto.[1]

Πολλοί ετρουσκικοί τάφοι έχουν βρεθεί στην περιοχή της Μπολσένα. Ταφικά αντικείμενα από αυτούς τους τάφους ευρίσκονται στην Ιταλία και μια εξαιρετική συλλογή στο… Βρετανικό Μουσείο!!! Ένα μάλιστα ετρουσκικό περίαπτο του 700  - 650 π.Χ. που ευρέθη εδώ, έχει διάκοσμο με τετράγαμμα («σβάστικα») - παραπάνω φωτογραφία.

Αργότερα, η Καθολική Εκκλησία, επειδή ήθελε να καπελώσει, ως συνήθως, το μυστήριο θαύμα του πώς επέζησε η πόλη, μετά από μια τέτοια καταστροφή, και τις «παγανιστικές» τελετουργίες μνήμης και εορτής που εξακολουθούσαν για τον κόκκινο θεό Άρη, εφηύρε ένα «κόκκινο θαύμα»: Το θαύμα λέγεται ότι συνέβη στην Βασιλική της Αγίας Χριστίνας της Τύρου[2] (του 11ου αι. μ.Χ.), το 1263 / 1264, όταν ένας ιερέας εκ Βοημίας, κατά την διάρκεια του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας, στον τάφο της αγίας Χριστίνας. Ο ιερέας ήταν δύσπιστος και είχε αμφιβολίες για την ορθότητα του μυστηρίου, δηλ. την μετουσίωση. Όταν είδε ξαφνικά μεγάλη αιμορραγία[3], στον άρτο! Κόκκινο αίμα κυλούσε μέσα από το λειτουργικά σκεπάσματα. Το αίμα πετάχτηκε ως τους ιερείς και το κοινό! Πέτρες έπεσαν από τον ουρανό για τον δύσπιστο ιερέα. Σήμερα λέγονται «ιεροί λίθοι» φυλάσσονται στην Bolsena, και ένας από τους οποίους είναι πάντα εκτεθειμένος στην λατρεία των πιστών – παγανισμός όνομα και πράμα. Και συγκινητική, μα την αλήθεια, προσπάθεια συμπερίληψης της αρχαίας λατρείας… Ο πάπας Ουρβανός Δ' , που βρισκόταν στο κοντινό Ορβιέτο, ενημερώθηκε για το θαύμα, και έστειλε τον επίσκοπο Τζάκομο να ελέγξει την κατάσταση, και να φέρει μαζί του το ιερό ματωμένο λινό. Ο Καθεδρικός Ναός του Orvieto εκτίσθη τελικώς για να μνημονεύει το θαύμα και να φυλά τα λείψανα του ιερέα της Μπολσένα σε μια λειψανοθήκη, που κατασκεύασε ο Σιενέζος χρυσοχόος Ug. di Vieri το 1337–1338.[4] Η Καθολική Εκκλησία έχρισε και ονόμασε την πόλη «του θαύματος της Θείας Ευχαριστίας». Και ο θεός Άρης των Ελλήνων ξεχάστηκε στην προπαγάνδα…

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.6.2019.

Τώρα, ευρέθη και  ένα πήλινο ειδώλιο 3.000 χρόνων (παραπάνω φωτογραφία), που ανακτήθηκε από την θέση Μεγάλη Άρκτος, ένα χωριό της Εποχής του Σιδήρου (10ου – 9ου αι. π.Χ.), στην ανατολική πλευρά της λίμνης της Μπολσένας που πιθανότατα βυθίσθηκε κατά την διάρκεια ενός σεισμού[**]. Το χωριό πιστεύεται ότι εκτίσθη από έναν πρώιμο λαό των Ετρούσκων, του «Πολιτισμού των Villanovan». Το αντικείμενο μήκους 15 εκατ. φέρει τα αποτυπώματα των χεριών του κατασκευαστή του και την εντύπωση ενός υφάσματος, κάτι που υποδηλώνει ότι θα μπορούσε να ήταν στολισμένο με ένα ένδυμα. Δεδομένου ότι το ειδώλιο ανακτήθηκε από μια κατοικία, ερευνητές από την Αρχαιολογική Υπηρεσία Νότιας Ετρουρίας πιστεύουν ότι μπορεί να ήταν ένα αναθηματικό ειδώλιο, που χρησιμοποιήθηκε σε μια οικιακή τελετουργία.

ΠΗΓΗ: Soprintendenza Archeologia Belle Arti Paesaggio Etruria Meridionale, 30.7.2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.8.2024. «3,000-year-old goddess figurine found in an Italian lake still bears the handprints of its maker - Archaeologists think the figurine was a homemade representation of an ancient goddess», Live Science, 14.8.2024. 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] βλ. G. Dennis.

[2] Θάφτηκε έξω από τα τείχη της Μπολσένα. Ο τάφος της έγινε τόπος προσκυνήματος. Οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις, που έγιναν στο σπήλαιο που βρίσκεται κάτω από την Βασιλική της Santa Cristina στην Μπολσένα (1880 – 1881), διαπίστωσαν ότι η λατρεία της παρθένου και μάρτυρος, χρονολογείται από τον 4ο αιώνα μ.Χ. κοντά στον τάφο της, γύρω από τον οποίο είχε δημιουργηθεί μια τεράστια υπόγεια παλαιοχριστιανική κατακόμβη.

Η μάρτυς πανηγυρίζεται το βράδυ της 23ης Ιουλίου με πομπή και Ιερή Αναπαράσταση των Μυστηρίων της (παραπάνω φωτογραφία). Την τιμούν ως αγία η Καθολική, η Ορθόδοξη και η Αγγλικανική Εκκλησία. – βλ. Γ. Λεκακης «Ταματα και αναθηματα».

[3] «πολύ αίμα», «αξιοσημείωτη ροή αίματος», κ.ά.

[4] Αργότερα γι’ αυτό το θαύμα εκτίσθη το μπαρόκ «Παρεκκλήσι του Θαύματος», το 1639. Ολοκληρώθηκε τον 19ο αιώνα . Ο πάπας Ουρβανός Δ', ο οποίος αφού είδε τα ίχνη του θαύματος, εξέδωσε το 1264 το Bull Transiturus που καθιέρωσε την εορτή του Corpus Domini, η οποία επεκτάθηκε γρήγορα σε ολόκληρην την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Το εσωτερικό έχει έναν «βωμό με μια πολύ αρχαία σκηνή», ένα πολύτιμο άγαλμα προς τιμήν της αγίας Χριστίνας, που αποδίδεται στον Buglioni. – βλ. Βλ. Levy I., κ.ά. «A Companion to the Eucharist in the Middle Ages», εκδ. BRILL, σελ. 584–585, 28.10.2011.

Μια φημισμένη νωπογραφία του Ραφαήλ στο Αποστολικό Παλλάτι του Βατικανού αναπαριστά το θαύμα!

Και δεν είναι το μόνο θαύμα που συνέβη στην πόλη: Το Συντριβάνι του San Rocco που κτίσθηκε από τον καρδινάλιο G. de' Medici (ευρίσκεται στην γραφική πλατεία του San Rocco) για τους κατοίκους της Bolsena έχει θαυματουργό νερό και κάθε χρόνο τελείται λειτουργία για την ευλογία των νερών του, στις 16 Αυγούστου. – βλ. Γ. Λεκακης «Ταματα και αναθηματα».

arxeion-politismou.gr